Anticorruptiestorm woedt in China
Een duizelingwekkende hoeveelheid schandalen zijn de laatste tijd door de Chinese staatsmedia opgediend. De Partij lijkt werk te maken van de campagne tegen corruptie.
De Chinezen zijn zo langzamerhand wel gewend aan verhalen over hebzuchtige functionarissen die luxueuze appartementen en peperdure horloges verzamelen of zoveel geld bij elkaar stelen dat ze een Porsche voor hun maîtresse kunnen kopen. Maar toen eind vorige maand op het internet beelden rondgingen van een partijfunctionaris uit het zuidwesten van China die seks bedreef met een meisje van 18, keken zelfs de meest uitgebluste burgers op, evenals de plaatselijke partijleiding, die hem meteen de laan uitstuurde.
Het zijn zware tijden voor Chinese functionarissen die frauderen, stelen en omkopen. Sinds Lei Zhengfu, de partijfunctionaris uit de seksvideo, ongewild uitgroeide tot een beroemdheid, is een hele reeks andere partijbonzen publiekelijk aan de schandpaal genageld. De meesten zijn afgezet, terwijl hun slaapkamer en bankrekeningen doorzocht worden.
Sinds het Partijcongres vorige maand een reeks nieuwe leiders aanwees, hebben de staatsmedia met de hulp van zelfbenoemde corruptiebestrijders een duizelingwekkende collectie schandalen opgediend.
Onder de hoogtepunten: een ambtenaar in de provincie Shanxi, die tien kinderen verwekte bij vier vrouwen; het hoofd van de prefectuur van Yunnan, die aan opium verslaafd was en erin slaagde 23 woningen te verzamelen, waaronder zes in Australië; en een bureaucraat uit Hunan die op onduidelijke wijze bijna 15 miljoen euro aan spaartegoeden had weten op te bouwen. Hij gaf zijn dochter op haar verjaardag 25.000 euro cash.
"De anticorruptiestorm is opgestoken", schreef het Volksdagblad, de spreekbuis van de Partij, eerder deze maand op zijn website.
De stroom berichten wijst erop dat de nieuwe leiders meer dan hun voorgangers werk maken van hun pogingen paal en perk te stellen aan het nepotisme en de corruptie bij staatsbedrijven en -instellingen, tot aan de wijkcomités toe die toezicht houden op de afvalverwerking.
Die campagne begon enkele dagen nadat de aankomende president Xi Jinping had gewaarschuwd dat de corruptie de machtspositie van de partij zou kunnen ondermijnen.
66 uur
"Er beweegt iets", zegt Zhu Ruifeng, een journalist uit Peking die ruim honderd corruptiegevallen heeft onthuld op zijn website, waaronder de bedenkelijke activiteiten van Lei. "Vroeger duurde het tien dagen voor een functionaris uit een seksschandaal zijn baan kwijtraakte. Nu stond hij na 66 uur op straat."
Wat originaliteit betreft spant Qi Fang, het hoofd openbare veiligheid in een stadje in het westen van China, de kroon. Een internetspeurder onthulde deze maand dat hij twee jonge zussen als maîtresses had. Hij had er ook voor gezorgd dat de twee een baantje hadden gekregen bij de politie, plus een appartement dat door de overheid werd betaald.
Qi raakte uiteindelijk zijn baan kwijt, maar zette wel eerst een detail recht: anders dan in de media werd gezegd, waren de zussen geen tweeling.
Hoe smakelijk al deze schandalen ook klinken, het is volgens waarnemers nog maar de vraag of Xi Jinping en de andere leiders wel zin hebben in een frontale aanval op de corruptie binnen de partij.
Zij wijzen erop dat de onthullingen vaak het werk zijn van journalisten, anonieme burgers of verongelijkte collega's die hun beschuldigingen op het internet zetten, waarna de autoriteiten wel gedwongen zijn om er werk van te maken. Opvallend is ook dat het doorgaans gaat om betrekkelijk lage functionarissen.
Volgens de manager van een groot Chinees internetbedrijf werkt de Partij mee aan de campagne doordat zij niet ingrijpt om een einde te maken aan de aanklachten via het internet. Maar daarbij geldt wel als impliciete voorwaarde dat het niet om vooraanstaande partijfunctionarissen gaat. "Vooralsnog is het een spontane campagne, maar iedereen weet dat er grenzen aan zijn."
Niet te hoog
Deze maand beschuldigde adjunct-hoofdredacteur Luo Changping van het weekblad Caijing de directeur van China's Nationale Energieagentschap, Liu Tienan, van onrechtmatige zakelijke transacties. De beschuldigingen sloegen in als een bom, temeer omdat ze gericht waren tegen een hoge functionaris. Maar hoewel Liu alle aantijgingen tegensprak, bleven de beschuldigingen tegen hem op de website van Caijing staan.
Zhu verbaast zich er ook over dat de beelden van Lei en de 18-jarige vrouw mochten blijven staan. Vroeger kreeg hij in dat soort gevallen altijd bezoek van de veiligheidsdienst. "Ditmaal kreeg ik een telefoontje van de politie dat zij de opdracht hadden gekregen mij te beschermen."
Aangezien er geen sprake is van nieuwe beleidsinstructies, moeten Chinezen afgaan op de woorden van partijleider Xi en Wang Qishan, het nieuwe hoofd van de afdeling die wangedrag van partijleden moet onderzoeken. Zowel Xi als Wang waarschuwde onlangs dat het negeren van problemen als corruptie tot onrust onder de bevolking en zelfs tot de val van het regime kan leiden.
Hun waarschuwingen beginnen effect te krijgen. Makelaars zeggen dat zij worden overspoeld door overheidsfunctionarissen die van vastgoed af willen, omdat ze bang zijn op te vallen.
Waarnemers wijzen erop dat Xi niet de eerste partijleider is die de oorlog verklaarde aan de corruptie. Volgens hen is de partijleiding echter beducht dat de campagne te ver gaat, aangezien veel verwanten van hoge partijfunctionarissen hebben geprofiteerd van hun positie.
Zo onthulde The New York Times in oktober dat familieleden van oud- premier Wen Jiabao een zakenimperium van ruim 2 miljard euro in handen hebben. Ook veel verwanten van Xi gaat het volgens Bloomberg News voor de wind.
Volgens een zakenman die verscheidene kopstukken uit de Partij kent, is de top geschrokken van de stroom van onthullingen op het internet. "Er zal de komende tijd minder fraude zijn", voorspelt hij. "Maar dat zag je ook toen Hu Jintao aan de macht kwam. En kijk eens hoe het ervoor stond tegen de tijd dat hij wegging."
