Alweer wordt een outsider minister: ‘Ik ben niet links en niet rechts, ik ben fundamenteel vrij’

De bekendmaking van de naam van de nieuwe minister leidde meteen tot gemompel ter linkerzijde in Franstalig België. MR-voorzitter Bouchez mag op sociale media graag stevig uithalen naar journalisten die hij ‘vooringenomen’ en ‘te links’ vindt. Met Hadja Lahbib halen de Franstalige liberalen evenwel een zoveelste boegbeeld van de Franstalige tv-journalistiek in huis, na onder meer Frédérique Ries en Florence Reuter.

Verrassend is de keuze alleszins. Nooit gaf Lahbib enig inzicht in haar politieke voorkeuren. Dat deed ze eigenlijk ook niet bij haar eerste ontmoeting met de pers in haar nieuwe rol. “Ik ben niet links en niet rechts, ik ben fundamenteel vrij.” Interviews uit haar journalistieke periode tonen een veeleer progressief, kosmopolitisch profiel. “Een terrorist, dat is een zwakkeling die uiteindelijk de samenleving verwerpt”, zei ze in 2015, na de Brusselse aanslagen. “Wat voor zin heeft het om de nationaliteit af te nemen van iemand die bereid is te sterven? Het echte debat moet gaan over onrecht en over het gebrek aan gelijke kansen die tot uitsluiting leidt; uitsluiting die op haar beurt leidt tot geweld en terrorisme.”

Grote naam

Voor de meeste Vlamingen is Hadja Lahbib een onbekende, maar in Franstalig België is ze juist een grote naam. Tot 2019 presenteerde ze mee het avondjournaal op de openbare omroep. Daarnaast verwierf ze faam als correspondente en documentairemaakster, met veel ervaring in Afghanistan en de Palestijnse gebieden. Dat relativeert meteen enigszins ook haar gebrek aan ervaring in de internationale politiek.

De jongste tijd legde ze zich vooral toe op cultuur. Samen met Jan Goossens, de vroegere artistiek leider van de KVS, coördineerde ze tot nu de kandidaatstelling van Brussel als Europese culturele hoofdstad in 2030. Haar Nederlands mag dan aan een stoomcursus toe zijn, affiniteit met de Vlaamse cultuurwereld heeft ze zeker wel. David Van Reybrouck, Anne Teresa De Keersmaeker, Arno en Berlinde De Bruyckere passeerden in haar reportages.

Pioniersrol

Hadja Lahbib zal de eerste Belgische minister van Buitenlandse Zaken met vreemde roots in de vaderlandse geschiedenis worden – ze volgt met Sophie Wilmès ook al de eerste vrouwelijke én joodse buitenlandminister op. Eenzelfde pioniersrol speelde ze ook als tv-anker, samen met RTL-collega Hakima Darhmouch. Haar roots zijn Algerijns, maar Lahbib werd geboren in het Henegouwse stadje Boussu, de thuisbasis van Francs Borains, de voetbalclub waarvan Georges-Louis Bouchez voorzitter is.

“Ze was mijn eerste en enige keuze”, bezweert MR-voorzitter Bouchez. Andere meer klassiek-liberale namen werden vooraf genoemd, met de Brusselse Alexia Bertrand, oppositieleider voor MR in het Brussels Gewest, op kop. Ook Lahbib, die in Schaarbeek woont, komt uit het hoofdstedelijk gewest en past in die zin in het strategische profiel. In Brussel, waar de MR het niet slecht doet, kan ze de positie van de Franstalige liberalen verder versterken en verbreden.

Internationale crisis

Een politieke neofiet op Buitenlandse Zaken midden in een internationale crisis: helemaal vanzelfsprekend is het niet. Meer dan een derde van de leden van De Croo I bezet nu een regeringspost, zonder zelf verkozen te zijn bij de jongste stembusgang. Onder meer Frank Vandenbroucke (Vooruit), Annelies Verlinden (cd&v) en de recent aangestelde Nicole de Moor (cd&v) verkeren in dat geval.

Er is geen regel die dit verbiedt, maar uit deze opmerkelijke tendens valt een groeiende greep van de partijhoofdkwartieren op het politieke personeelsbeleid af te leiden. Dat blijkt ook uit de manier waarop Hadja Lahbib als minister werd voorgesteld. Officieel is het nog altijd de koning die ministers benoemt en ontslaat. Tot voor kort waakte het paleis ook nogal scrupuleus op het recht om die benoemingen aan te kondigen. Nu gaf Lahbib al de eerste interviews vanaf het MR-hoofdkwartier nog voor ze ingezworen was.