Áls Marine Le Pen president van Frankrijk wordt, is dit het land waarin onze zuiderburen straks ontwaken

De campagne voor de tweede ronde in Frankrijk draait op volle toeren. Voor het eerst staat een Le Pen zeer dicht bij de macht. Mocht het binnen twaalf dagen zo ver komen, dan is dit is het scenario voor de eerste honderd dagen.

• Zondagavond 24 april, 20 uur.

Op alle zenders verschijnt het gezicht van de nieuwe president en de score. Die wordt bepaald volgens wat de Fransen een sondage sorti des urnes noemen: peilingen bij kiezers die net het stembureau verlaten hebben. In de geschiedenis van de Vijfde Republiek is het resultaat nog nooit verkeerd ingeschat of too close to call geweest. In dat geval erkent de verliezer traditioneel snel zijn nederlaag en feliciteert de nieuwe president.

Zo gebeurde het in 2017:

• Zondagavond 24 april, omstreeks 22.30 uur.

De nieuwe president komt haar supporters groeten en houdt een eerste toespraak. De plek waar dit gebeurt is doorgaans op voorhand gekozen door de kandidaat en zijn team. François Hollande deed het tien jaar geleden op het marktpleintje van Tulle in de Corrèze. Zijn toespraak eindigde met een streepje accordeon. Macron pakte vijf jaar geleden uit met de verrassing van het Louvre. Marine Le Pen en haar team hebben nog geen voorkeur bekendgemaakt.

• Maandag 25 april.

Het secretariaat van het Elysée neemt contact op met het campagneteam van Marine Le Pen, om de machtsoverdracht te organiseren. Gewoonlijk vindt die een tiental dagen later plaats. Uiterste datum is de laatste dag van het mandaat van de uittredende president, in dit geval vrijdag 13 mei 2022. Vermoedelijk wordt het een datum rond woensdag 4 mei.

• Woensdag 4 mei.

Afspraak om 10 uur in het Elysée voor een gesprek onder vier ogen met Emmanuel Macron. Die licht de nieuwe president in van de meest gevoelige en geheime hangende dossiers, vraagt eventueel gunst voor deze of gene medewerker. Volgens de overlevering overhandigt de uittredende president ook de code van de Franse “force de frappe”. Sinds François Hollande weten we dat dit niet op dat moment gebeurt, maar even later door de stafchef. Verder moeten die ochtend een aantal plichtplegingen afgewerkt worden. Het programma na de middag wordt gekozen door de nieuwe president zelf. Marine Le Pen wil een parcours afleggen van de Saint-Denis-basiliek (necropool waar de Franse koningen begraven liggen) over de Invalides (waar Napoleon begraven ligt) naar het standbeeld van generaal de Gaulle aan de Champs Elysées. Ze wil zich zo inschrijven in de héle Franse geschiedenis, niet alleen in die van de republiek.

• Donderdag 5 mei.

Premier Castex biedt het ontslag van zijn regering aan en Marine Le Pen aanvaardt dit. Ze werkt aan de samenstelling van een nieuwe ploeg. Een regering van “nationale unie”, zo heeft ze aangekondigd. De eerste regering van Le Pen zal toch vooral uit getrouwen bestaan. Vijftien ministers, meer niet.

Komen zeker in aanmerking: Steve Briois (burgmeester van haar electorale thuisbasis Henin-Beaumont en zeer close), Louis Alliot (haar ex en burgemeester van Perpignan), Jordan Bardella (jong en zeer begaafd, momenteel president ad interim van de partij), Robert Menard (burgemeester van Béziers, ooit oprichter van ‘Reporters sans Frontières’ en bekend om zijn ‘franc-parler’), Emmanuelle Menard (vrouw van Robert en parlementslid voor RN), David Rachline (burgemeester van Frejus), Thierry Mariani (oud-minister onder Sarkozy) Laurent Jacobelli (woordvoerder), Julien Odoul (woordvoerder) Franck Allisio (woordvoerder) en Hervé Juvin (auteur, zakenman en EU-parlementslid).

Misschien zullen ook nog enkele trouwe “oud-strijders” beloond worden, zoals Wallerand de Saint Just (advocaat en oud-penningmeester van de partij) en Bruno Gollnisch (jurist). Hij is de laatste compagnon de route van vader Le Pen — campagnedirecteur in 2002 — die nog deel uitmaakt van het RN-partijbureau.

• Periode na 9 mei tot parlementsverkiezingen (12 en 19 juni)

Eigenlijk is die eerste regering een soort kabinet van “lopende zaken”. De samenstelling an sich is belangrijker dan haar daden. Ze kan al wel de uitvoering van de belangrijkste programmapunten voorbereiden. Of het ook tot een daadwerkelijke uitvoering komt, hangt af van één voorwaarde: dat de nieuwe president bij de parlementsverkiezingen van 12 en 19 juni een werkbare meerderheid behaalt in de Assemblée. In het verleden is dit altijd het geval geweest. Mitterrand (1981), Sarkozy (2007), Hollande (2012) en Macron (2017) behaalden kort na hun (eerste) verkiezing telkens een (zeer) ruime meerderheid. Na zijn herverkiezing in 1988 lukte dat Mitterrand echter niet. De pas verkozen Chirac (1995) wachtte twee jaar met de ontbinding van het parlement en kreeg dan een linkse meerderheid tegenover zich. Het blijft een beetje afwachten hoe de Fransen zullen stemmen na een overwinning van Le Pen in de eerste ronde.

• Een referendum?

Eén van de opvallendste voorstellen van Marine Le Pen is het organiseren van een referendum over een wetsontwerp ‘Citoyenneté, Identité et Immigration’ — CI2 in het partij-jargon. Dat wetsontwerp houdt een wijziging in van de grondwet. Le Pen wil het Franse recht opnieuw boven het internationale recht plaatsen. Bedoeling is de rechtspraak over migratie te “verfransen”. Sinds 1989 kan elke Franse wet die ingaat tegen een internationaal verdrag door een Franse rechter naast zich gelegd worden.

Er worden ook strengere bepalingen van het vreemdelingenrecht in opgenomen. Geen gezinshereniging meer. Asielaanvragen in het buitenland. Sociale bijstand enkel voor Fransen. Solidariteitsuitkeringen alleen na vijf jaar arbeid in Frankrijk. Fransen gaan voor op de arbeidsmarkt en in de rij voor een sociale woning. Enkel nog een verblijfsvergunning voor wie minstens een jaar gewerkt heeft in Frankrijk. Illegalen en criminelen met een niet-Franse nationaliteit worden systematisch het land uitgezet. ‘Le droit du sol’ (iedereen die op Frans grondgebied geboren wordt, verkrijgt automatisch de Franse nationaliteit op zijn 18de) wordt geschrapt. De Franse nationaliteit kan enkel nog verworven worden via naturalisatie. Daarbij zal gekeken worden naar de assimilatie en de verdiensten van de kandidaat.

Zemmour en Valérie Pécresse hadden een gelijkaardig plan. Maar zo’n grondwetswijziging is minder eenvoudig dan het lijkt. Ofwel moet het via een loodzware procedure, waarin ook de niet-rechtstreeks verkozen Senaat zijn woordje te zeggen heeft. Ofwel via de omweg van het referendum. Alleen, artikel 11 van de Franse grondwet voorziet geen referendum over zaken als dit, enkel over de organisatie van de staat en de administratie.

Hoeft ook geen probleem te zijn, Le Pen is in goed gezelschap als ze artikel 11 naast zich neerlegt. De eerste die het deed, was Charles De Gaulle, toen hij de Fransen per referendum vroeg om de verkiezing van de president per algemeen stemrecht goed te keuren. Alleen, De Gaulle was De Gaulle. Le Pen is Le Pen. En het zou zelfs de vader van de Ve Republiek vandaag niet meer lukken op die manier, omdat de Grondwettelijke Raad sindsdien meer macht heeft. Afwachten dus of dit referendum er komt, en zo ja, wanneer.

Maandag 20 juni.

Van twee dingen één. Ofwel behaalt Le Pen een parlementaire meerderheid en kan ze echt beginnen met het uitvoeren van haar programma. Ofwel niet en dan kent de Ve Republiek opnieuw een cohabitation tussen een president uit het ene politieke kamp en een regering uit een ander. De vierde cohabitation al, maar het zou wel de eerste keer zijn dat een pas verkozen president dit overkomt.

Indien Le Pen haar programma kan uitvoeren, zijn dit de kernpunten. Naast het al aangehaalde migratiebeleid, krijgen veiligheid en koopkracht absolute prioriteit. Veiligheid via een herinvoering van minimumstraffen, geen strafvermindering meer, in het bijzonder voor geweldsdelicten. De politie geniet van een “vermoeden” van zelfverdediging. Gerechtelijke procedures versnellen door een verdubbeling van het aantal magistraten. 85.000 gevangenisplaatsen in 2027. Levenslang is effectief levenslang. De strijd tegen de islamistische ideologieën en hun netwerken worden “overal en altijd” gevoerd.

De koopkracht wordt hersteld door een btw-verlaging van 20 procent naar 5,5 procent op energie en een 0-tarief voor basisbehoeften. Er komt een hernationalisering van de snelwegen en de péage wordt met 15 procent verlaagd. Privatisering van de publieke omroep en schrappen van kijk- en luistergeld levert 138 euro op. Alle jonge werknemers tot 30 jaar krijgen vrijstelling van inkomstenbelasting en loonsverhogingen tot 10 procent worden vrijgesteld van werkgeversbijdragen. Gratis openbaar vervoer in de daluren voor 18-25-jarigen. Verdubbeling van de steun voor alleenstaande moeders. Belastingvoordeel vanaf het tweede kind.

Verder wil Le Pen een gezinspolitiek voeren, voorziet ze in maatregelen die de intrede in het beroepsleven vergemakkelijken, verhoogt ze het defensiebudget tot 55 miljard euro, wil ze de successierechten verminderen voor gezinnen met lage inkomens en middenklasse en giften van ouders maar ook van grootouders aan hun kinderen en kleinkinderen tot 100.000 euro per kind om de tien jaar vrijstellen van belastingen. De pensioenen worden opnieuw geïndexeerd, zodat de koopkracht gegarandeerd blijft. De pensioenleeftijd blijft op 60 voor zij die vóór hun 20ste begonnen zijn met werken. Niemand moet langer werken dan 62.

Om de energieonafhankelijkheid te waarborgen gaat Le Pen de nucleaire en hydro-elektrische sector heropstarten en investeren in de waterstofsector. Van de windmolens die het Franse landschap verminken, moet ze niet weten. De 5 miljard aan subsidies moeten terugbetaald en doorgestort aan de gezinnen. Er komt een stop op windprojecten en de bestaande parken worden geleidelijk ontmanteld. Frankrijk verlaat de Europese elektriciteitsmarkt.

Verder zijn er maatregelen om de Franse landbouw te beschermen, een noodplan voor de gezondheidszorg van 22 miljard euro, de invoering van een referendum op initiatief van de burger en een kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging en niet langer volgens het meerderheidsstelsel, zoals vandaag. In het onderwijs tenslotte moeten wiskunde en geschiedenis opnieuw verplicht in de leerplannen, komt er een uniform in de lagere en middelbare school, wordt de bureaucratie gesloopt om de klassen te verkleinen en schoolsluitingen tegen te gaan. De lerarensalarissen moeten hoger.

Volgens berekeningen van Le Figaro kosten de becijferbare maatregelen 19,6 miljard extra en komen er 9,2 miljard minder inkomsten binnen. De financiële en economische wereld reageert nerveus, omdat het woord “hernationaliseren” valt en Le Pen ook tal van Europese verdragen en overeenkomsten wil heronderhandelen. Haar voorstel van 0 procent btw op basisbehoeften bijvoorbeeld is tegen de Europese regels.