'Als ik morgen doodval, heb ik eenfantastisch leven gehad'

door Griet Op de Beeck Foto Stephan Vanfleteren

Miguel Wiels is muzikant omdat daar geen weg naast was. Al op zijn negende maakt hij zijn eerste compositie. Vanaf zijn elfde speelt hij op trouwerijen en andere vrolijk makende gelegenheden. Op zijn zestiende pikken zijn ouders hem rond één uur 's nachts nog op aan hotels vele kilometers verwijderd van zijn eigenste Beervelde. Daar heeft hij een avond lang vanachter zijn piano bezoekers van de bar enige troost gebracht, of enig vertier - al naargelang de vraag en voorkeur, want zelfs toen al was Miguel Wiels een wandelende jukebox boordevol muziekjes.

Vele jaren later zit hij voor ons op een terras in Gent. Gewapend met een eigen mening en de nederigheid die voortvloeit uit onlangs geleden leed, vertelt hij honderduit over zichzelf en zijn muziek. Een verhaal van waargemaakte dromen en van hindernissen op de weg daarnaartoe.

Jullie toeren weer de hele zomer lang met The Magical Flying Thunderbirds door Vlaanderen. Wat zijn de grote troeven van die groep?

"Dat wij geen telefoonorkest zijn. Bij ons wordt er nooit rondgebeld omdat we 'voor dat optreden van volgende week nog een drummer zoeken'. The Magical Flying Thunderbirds bestaan bij gratie van de chemie tussen vijf muzikanten die mekaar heel goed kennen en graag zien. Die vertrouwdheid creëert ruimte voor improvisatie, en zo houd je een covergroep ook na negen jaar nog spannend. Wat wij doen met Sinatra en Faithless vindt het publiek nog altijd fantastisch. Iedere keer weer staat de boel in de fik, en het is heerlijk om voor enthousiaste menigtes te spelen. Ook na pakweg negenhonderd optredens rijd ik nog altijd met een big smile naar elk optreden."

Hoe belangrijk is het publiek voor u als u in uw studio zit?

"Moeilijke vraag. Natuurlijk is respons van een publiek heel belangrijk. Tegelijk wil ik alleen nummers afleveren waar ik zelf helemaal achter kan staan. Maar voorlopig gaat dat meestal heel goed samen.

"Niet iedereen is het met mij eens, maar ik vind het een gave om muziek begrijpelijk te maken. Ik streef als vanzelf naar een zekere eenvoud als ik liedjes schrijf. Af en toe maak ik een nummer waarvan ik meteen weet dat een publiek het niet zal oppikken. Die song haalt de plaat niet, die schrijf ik voor mijn eigen lol. Ook prettig."

Hebt u nooit zin om ook die nummers wel degelijk op de plaat te zetten, om zo het beeld dat mensen van u hebben te nuanceren?

"Nee. Ik wéét dat ik het stempel 'al te populair' heb, maar ik voel me niet geroepen om dat beeld bij te sturen. Mensen moeten maar denken wat ze willen denken. Al jaren gaat de Zamu Award van de bestverkopende cd naar artiesten die níet kunnen zeggen dat ze - zoals wij met K3 - drie miljoen platen hebben verkocht. Geen Zamu voor ons, want dat past niet in het plaatje van dat incestueuze, mekaar op de borst kloppende clubje dat de muziekscène in Vlaanderen domineert. Het zij zo. Dat frustreert mij absoluut niet."

Als u spreekt over 'een incestueus mekaar op de borst kloppend clubje' klinkt het toch een beetje alsof het wél pijn doet.

"Nee, echt niet. Ik ben zelfzeker genoeg om te weten dat ik goed bezig ben, en dat zeg ik in alle bescheidenheid. Ik kan alleen maar vaststellen dat die club met twee maten en twee gewichten werkt, en daar heb ik het wél moeilijk mee. Dat zij vinden dat ze mogen schijten op alles wat niet in hun hokje past. Ik denk niet in hokjes. Met hetzelfde gemak dweep ik met de Black Eyed Peas als met ABBA en Will Tura. Zelfs Frans Bauer vind ik fantastisch. Niet dat ik ooit naar een concert van hem zou gaan, maar die man slaagt in zijn opzet, en hij verzorgt wat hij maakt tot in de puntjes. Dat vind ik belangrijk. dEUS zal ongetwijfeld niet houden van wat ik maak, maar ik houd wel van hún muziek.

"Ik weet niet waarom dat soort bands een patent zou hebben op goede smaak, maar zo gedragen ze zich wel. In die zin zegt het misschien meer over dEUS dan over mij dat ze mij nooit zullen vragen als toetsenist."

Op het conservatorium kreeg u al moeilijkheden omdat u Koen Crucke begeleidde. Was u toen even goed bestand tegen dat soort tegenwind?

"Ja, zelfs toen al. Omdat ik zo goed wist wat ik wou. Vroeger wilden de andere kinderen in de klas brandweerman of piloot worden, maar ik wou muziek spelen en liedjes componeren en op de televisie komen. Tot mijn achttiende heb ik moeten wachten om voluit te gaan voor de muziek. In de humaniora deed ik Latijn-Grieks, tegen mijn zin. Maar het ging gemakkelijk, dus wilden mijn ouders dat ik dat afmaakte. Daarna mocht ik doen wat ik wou. Heel fijn van hen. Want ik weet wel dat mijn vader het stiekem heel fijn zou hebben gevonden als ik toch een universitair diploma had gehaald."

Maar toen kwam u eindelijk waar u wou zijn: op het conservatorium, en daar wachtte u behoorlijk wat kritiek.

"Ja, het conservatorium was een teleurstelling. Zúlke oogkleppen hadden de docenten op. Ik mocht mij inschrijven voor piano op voorwaarde dat ik zou stoppen met Koen Crucke te begeleiden. Dat heb ik geweigerd, en daar ben ik nog altijd blij om. In drie jaar toeren met Koen Crucke heb ik meer geleerd dan al die jaren op het conservatorium."

U hebt zich nooit de kunstenaar gevoeld die zichzelf wou bewijzen?

"Nee. Het label kunst interesseert me niet zo. Ik ben wel een klassiek pianist. Ik heb een cd gemaakt met daarop Mozart en Beethoven. Daar ben ik wel trots op, want wie dat hoort weet dat ik wel degelijk piano kan spelen.

"Zoals ik er trots op ben dat niemand minder dan Toots Thielemans wou dat ik hem begeleidde in De Schreeuw in Vlaanderen op Canvas. Toen ik dat hoorde, dacht ik dat het een grap was, tot ik Toots zelve aan de lijn kreeg. Met zo'n legende mogen spelen, dat was écht kicken.

"Tegelijk besef ik heel goed dat er in dit land honderden, zo niet duizenden pianisten zijn die technisch beter spelen dan ik. Maar het is niet alleen een kwestie van virtuositeit. Een goed pianist kan in verschillende formaties spelen, moet lef tonen, zichzelf kunnen verkopen. En het helpt als je ook nog hoerenchance hebt gehad, zoals ik (lacht)."

En bekend zijn, is dat belangrijk voor u?

"Ik wil daar niet flauw over doen: soms is het leuk om herkend te worden. Af en toe verwarren ze mij met Johan Verstreken (tot 2000 omroeper bij TV1, GO), dat is al iets vervelender (lacht). Maar ik zou er ook geen last van hebben als die aandacht zou wegvallen. Meer nog: ik ga ervan uit dat er over een aantal jaren een jonger en beter pianistje opstaat dat geruisloos mijn plaats zal innemen. Zelfs als dat niet gebeurt, zal ik vanzelf minder gaan werken als ik - hopelijk - ooit vader word. Dan kom ik gegarandeerd minder op de televisie, en dan wordt de aandacht ook meteen minder."

Dus liefde en een gezin zijn toch belangrijker dan muziek?

"Twee jaar geleden zou ik gezegd hebben: muziek is het allerbelangrijkste in mijn leven, punt. Dat klopt nog steeds in zoverre dat ik mezelf niet zou zijn zonder muziek. Muziek hoort al zo lang bij mijn leven, ik heb dat echt nodig. Maar nu zou ik het toch niet meer op de eerste plaats zetten in mijn prioriteitenlijst. Mijn vriendin heeft een jaar lang lymfeklierkanker gehad. Ik heb van heel dichtbij gezien hoe ongelooflijk hard je kunt afzien. Daarna kun je niet anders dan relativeren."

Hoe gingen jullie daarmee om?

"Door de dingen bij naam te noemen. Door humor ook. Als ik haar vroeg om dit of dat te doen, kon zij soms repliceren: 'Zeg, ik heb wel kanker hé, doe het lekker zelf.' Die relativering maakte het draaglijk. (stilte)

"Maar ik heb met mijn vriendin afgesproken dat we het er in interviews niet te veel over zouden hebben. Ze is nu genezen, die ellende ligt achter ons, dus zou ik liever over iets anders voort praten."

Biedt muziek troost?

"Ik merk aan reacties op mijn site dat sommige mensen troost vinden in mijn muziek. Fantastisch natuurlijk. Maar het hoeft niet altijd over diepe ontroering te gaan. Troost heeft vele gezichten. Als we met de Thunderbirds optreden, proberen we mensen anderhalf uur ambiance en humor te brengen waardoor ze alle zorgen even vergeten. Als dat lukt, is dat ook geweldig. Misschien ook een vorm van troost."

En u, put u troost uit muziek?

"Ik kan enorm ontroerd worden door muziek, ook als ik het zelf speel. Of als iemand mij een liedje voorspeelt. Of als een bruidegom tijdens de openingsdans op zijn trouwfeest de bruid nog iets dichter tegen zich aantrekt omdat de muziek begint. Heel mooi. Ik heb ook eens een begrafenis van een familielid meegemaakt waar mijn muziek werd gedraaid. Blijkbaar had die veel voor hem betekend. Heftig was dat. (denkt na)

"Muziek maken is een ongelooflijk plezierig vak. Je speelt in op emoties van mensen, je krijgt enorm veel respons. Heerlijk dat ik dat mag doen, dat vind ik nog steeds."

De muziek die u maakt voor K3, kunt u zichzelf daarin kwijt?

"Absoluut. Meer nog: ik ben er ongelooflijk trots op. Ik vind echt dat we dat goed doen, en daardoor is de voldoening groot. Want ik maak geen muziek voor kleuters, ik maak nummers waarvan ik hoop dat iedereen van 7 tot 77 ze leuk vindt."

Maar het zijn wel kinderen die de cd's willen en naar optredens komen.

"Dat is waar. Maar onze muziek blijft wel ver weg van typische kinderliedjes. Eigenlijk hebben wij een genre uitgevonden: de kinderpop. Leuke, coole muziek die inmiddels een hele markt geopend heeft, in Vlaanderen en Nederland. Maar wij waren wel eerst.

"Natuurlijk ben ik mij bewust van onze doelgroep. Daarom probeer ik ook altijd positieve boodschappen mee te geven. Je zult op K3-platen nooit horen dat de juf gek is of de buurjongen een klier. Ik stop er wel mijn eigen overtuigingen in. Een nummer als 'Alle kleuren' gaat over de gelijkheid van alle mensen. Op onze nieuwe cd zal een nummer staan dat 'Van Bagdad tot Amsterdam' heet. Over vriendschap die alle deuren opent, waar je ook geboren bent. We hebben er lang over gediscussieerd of dat wel kon, zo'n zwaar onderwerp in een nummer voor kinderen. Maar kinderen wéten dat er oorlog is in Irak, daar kun je maar beter een positieve boodschap aan koppelen."

Gelooft u ook dat positieve boodschappen echt een verschil kunnen maken, dat kunst de wereld kan redden?

"Ja, ik geloof echt dat het werkt. Kindjes zingen uit volle borst 'Alle kleuren' mee, en maken bijna ongemerkt die ideeën tot de hunne. Zeker als ouders en leerkrachten daar ook nog eens op inspelen. Op die leeftijd wordt een basis gelegd.

"Maar ik geloof dat niet alleen kunst de wereld kan redden, voetbal kan dat ook. Daar vieren Brazilianen feest naast Duitsers en dat is geen enkel probleem. Blijkbaar is een dom spel met een bal voldoende om alle gedoe prompt te vergeten."

Zo simpel is het in de rest van de wereld niet altijd, als je ziet wat er onder meer in Antwerpen gebeurt. Ligt u daar wakker van?

"Wakker liggen is een groot woord. Ik snap gewoon niet wat het probleem is. Ik ben enorm politiek geïnteresseerd. Ik ben eigenlijk nogal fan van paars - een goede mix tussen socialisme en liberalisme. Maar dat eeuwige onderscheid tussen autochtoon en allochtoon, ik kan daar niks mee.

"Profitariaat, dát vind ik erg. De doktersvrouw die gaat stempelen vind ik even gruwelijk als de allochtoon die al twaalf jaar zonder werk zit. Maar ik ben ook niet overdreven politiek correct. Ik vind bijvoorbeeld wel dat allochtonen die het hier te bont maken terug moeten naar hun land. Vlamingen die het te bont maken, mogen van mij even zwaar gestraft worden.

"Ik vind: we hebben allemaal de verantwoordelijkheid om onze maatschappij zo goed mogelijk uit te bouwen. Wie daar niet aan meewerkt, moet de consequenties aanvaarden. En al de rest is onzin."

Vindt u dat u als artiest een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebt?

"Als ik het verschil kan maken door positieve boodschappen in een liedje te stoppen, zal ik het niet laten. Ik speel ook graag een benefiet voor iets waar ik achter sta, ik stort voor Greenpeace, Kom Op Tegen Kanker en de tsunami, omdat ik een bijdrage wil leveren, als mens. Maar ik voel mij als muzikant nergens toe verplicht.

"Ik ben nonkel pastoor niet, hé. Meer nog: K3-nummers gaan eigenlijk heel vaak over seks, zonder dat de kindjes dat beseffen. De tekst van 'Heyah mama' bijvoorbeeld, die moet je maar eens rustig lezen: daar wordt de liefde stevig bedreven, maar zo verpakt dat een vijfjarige er nog in geen honderd jaar op zou komen. Daar hebben wij ons al vele kwartieren enorm mee geamuseerd."

Wat verklaart volgens u het immense succes?

"Succes heeft altijd vele schakels. Het begint bij goede liedjes en goede vertolkers. Onderschat niet hoe goed de meisjes hun rol spelen: heel geloofwaardig. Zonder hen was het ons nooit gelukt. Maar er is natuurlijk ook nood aan een marketingmachine die de liedjes op een goed moment en op een goede manier bij het grote publiek brengt. In het geval van K3 heeft zelfs de Marcel Vanthiltfactor gespeeld. Zijn tirade tegen de meisjes heeft een golf van sympathie gegenereerd. Na Eurosong dachten we: het project is mislukt. Tot we merkten dat het publiek volop de cd's begon te kopen. Fijne revanche."

U hebt geen moeite met de commercialiteit van K3?

"Nee, ik besef dat eerst Niels William en daarna Studio 100 K3 mee gemaakt hebben, en ik heb veel respect voor de manier waarop zij hun imperium hebben uitgebouwd. Maar het gaat nog altijd over kwaliteit, en die begint bij de muziek. Ik zou nooit op een gratuite manier rijk willen worden. Ik leg de lat hoog, ook voor K3-nummers. Als daar dan ook nog geld mee te verdienen valt, is dat natuurlijk alleen maar fijn."

Bent u al binnen?

"Nee, ik kan het mij nog niet permitteren om mij terug te trekken op een zonovergoten eiland om daar - tussen het pina colada's drinken door - puur voor mijn plezier deuntjes op de piano te spelen. Ik moet nog een beetje doorwerken. Want K3 heeft vele vaders die allemaal langs de geldmachine passeren. Al moet ik niet onnozel doen: ik heb er al een behoorlijke cent aan overgehouden, en dat is fijn. Zo nuchter ben ik wel."

Bent u in het leven eerder nuchter of eerder gevoelig?

"Ik ben behoorlijk emotioneel, makkelijk uit mijn lood te slaan. Door kindjes, bijvoorbeeld, of door zieken. Ik word daar heel klein van, omdat ik dan besef hoeveel geluk ik zelf heb.

"Onlangs ging ik nog eens naar een optreden van K3 kijken, en toen ik de zaal binnen wou, moest ik de deur openhouden voor een rolstoelpatiëntje. Een klein kindje aan tientallen buisjes in een kolos van een rolstoel. Dat hele optreden heb ik alleen maar naar die mama zitten kijken, hoe zij haar kind zachtjes over haar handje wreef terwijl dat kindje genoot van de muziek. De ellende van die mensen greep mij echt bij de keel. Ik ben een week van slag geweest.

"Tegelijk zeggen mijn vriendinnen mij al mijn hele leven dat ik heel hard kan zijn. Blijkbaar is ruzie maken met mij bijvoorbeeld geen pretje, omdat ik steevast tot het uiterste ga. Ik ben me daar zelf niet zo van bewust. Ik denk dat die drive meer te maken heeft met mijn koppigheid dan met hardheid."

Is die koppigheid een positieve kracht of hebt u daar last van?

"Ik vind dat positief, want mijn koppige vastberadenheid heeft mij van alles opgeleverd, maar ik vermoed dat mijn omgeving er wel vaak last van heeft (lacht).

"Mijn grootste nadeel is dat ik vind dat ik altijd gelijk heb. Bijna onverdedigbare stellingen probeer ik toch hard te maken. En zelfs als zwart op wit het tegendeel bewezen staat, zal ik nog opwerpen: maar ja, wie heeft dat boek geschreven? Erg hé. (lacht)"

Met welke zeven andere adjectieven zou u uzelf nog typeren?

"(denkt na) Ik ben zeer loyaal, bloedeerlijk, euhm... mooi, gespierd (lacht). Goh, zeven?!"

Ik heb uit goede bron vernomen dat u het type bent dat makkelijk vrouwen binnendoet.

"Binnendoet? Ik? Dan moet je eens naar mijn fanbestand komen kijken. De mooie jonge grieten gaan altijd naar de collega's bij The Magical Flying Thunderbirds. Ik val wél vaak in de smaak bij rijpere vrouwen.

"Blijkbaar ben ik de ideale schoonzoon. Met alle dochters mag ik trouwen, maar zij blijven zelf verdacht stil (lacht)."

Het zou uw softe kant zijn, uw boy next door-gehalte.

"Geef mij hun telefoonnummers en ik zal hen bellen (lacht luid). Nee, ik heb nog nooit oneerbare voorstellen gekregen."

Dat kan ik me moeilijk voorstellen.

"Oké, heel af en toe gebeurt er wel eens iets. Onlangs kreeg ik bijvoorbeeld een bierkaartje toegestopt met daarop: Marie, dan een telefoonnummer, en daaronder: try me please."

Als u vrijgezel was geweest, wat zou u dan gedaan hebben?

"Een pintje gaan drinken in de zaal om te kijken of Marie zich aan mij zou openbaren (lacht). Nee, ik ben gewoon braaf naar huis gereden. Want mijn eigen vrouw is de mooiste van allemaal. Dat meen ik echt.

"Natuurlijk is het in onze sector zo dat je meer mooie, charismatische mensen tegenkomt dan achter het gemiddelde loket van een stadsdienst. Natuurlijk beland je vaak bij feestvierende menigtes waar de verleiding groter is dan gemiddeld. Maar dat aspect van het werk maakt het ook plezierig.

"Ik geef toe dat ik in mijn wilde jaren enigszins heb toegegeven aan de verleidingen van de sector, al ben ik nooit gegaan voor miss België perfecte schoonheid, ik val voor persoonlijkheden. Maar op een bepaald moment vind je iemand waar je echt voor wilt gaan, en dan blijf je daar allemaal van weg. Zo simpel is dat."

Hoe doet u dat?

"Door te zorgen voor genoeg tegengewicht voor dat nachtelijke leven. Dat lukt mij heel goed. Want eigenlijk ben ik heel honkvast en trouw. Ik woon nog altijd in het huis waar mijn eigen wieg heeft gestaan, en ik ga bouwen op het einde van diezelfde straat. Ik zal nooit weg geraken uit Beervelde, want ik voel me daar goed. Ik ken alle buren, de cafébaas en de dorpspastoor. Ik vind het heerlijk om met de hond te wandelen en een praatje te slaan met iedereen die ik tegenkom.

"Ik zit ook in het plaatselijke voetbalteam. Samen met de dakwerker van het dorp en de elektricien en de man van de bank. Heel fijn. Er is geen verschil in rang en stand, en er wordt geen belang gehecht aan wat er op je bankrekening staat.

"Ik bedoel maar: als ik moet kiezen tussen een BV-feestje of aan de toog hangen na het voetbal, dan is de keuze snel gemaakt. Want op weinig plaatsen is zoveel schijnheiligheid als in mijn sector, en daar heb ik echt geen boodschap aan. Zo moeilijk is het niet om van dat alles weg te blijven."

U zei twee jaar geleden dat u het wat rustiger aan wou doen, om meer tijd thuis door te brengen met uw huidige vriendin.

"Echt? Oei, dat is dan niet enorm aan het lukken. En toch blijft ze bij mij. Straf hé (lacht). I must be doing something right.

"Ik werk hard, omdat ik zoveel verschillende dingen doe. Ik ben producer, schrijf nummers voor andere artiesten, speel zelf optredens en ik doe tv-werk. Al die dingen lopen lekker, en in al die branches krijg ik nieuwe vragen, dan is het heel moeilijk om terug te schroeven."

Hoe zou u willen dat de toekomst eruitziet?

"Professioneel ben ik supercontent met wat er nu is. Als ik morgen doodval, heb ik een fantastisch leven gehad. Ik zou wel nog heel graag kindjes willen. Dat zou me professionele offers waard zijn. Soms fantaseer ik daarover. Dan zie ik mezelf in mijn studio zitten achter mijn piano. Het raam staat open, en daar zijn mijn kindjes op blote voeten aan het voetballen in het gras. Dan komt mijn vriendin binnen met een kop koffie en ze vraagt mij: 'Ça va, liefste?' En ik antwoord dan in alle melige eerlijkheid: 'Ja, schat.' Geef toe: klinkt dat goed of klinkt dat goed?"

Op 11 juli speelt Miguel Wiels met de Zo Is Er Maar Eén-band op de Antwerpse Grote Markt. The Magical Flying Thunderbirds spelen deze zomer veertig concerten in Vlaanderen. Info: www.miguelwiels.be

Ik zou nooit op een gratuite manier rijk willen worden. Ik leg de lat hoog, ook voor K3-nummers. Als daar dan ook nog geld mee te verdienen valt, is dat natuurlijk alleen maar fijnAls ik moet kiezen tussen een BV-feestje of aan de toog hangen na het voetbal, dan is de keuze snel gemaakt. Op weinig plaatsen is zoveel schijnheiligheid als in mijn sector'Af en toe maak ik een nummer waarvan ik meteen weet dat het publiek het niet zal oppikken. Die song haalt de plaat niet, die schrijf ik voor mijn eigen lol. Ook prettig'