‘Als dit nog veel langer duurt, is New York straks New York niet meer’

In New York strijdt de angst voor het coronavirus met het ongeduld om het normale leven weer op te kunnen pakken, ziet correspondent Michael Persson. ‘Als dit nog veel langer duurt, is New York straks New York niet meer.’

Hier in Europa keert het gewone leven beetje bij beetje weer terug. Hoe is dat in New York?

“Wij hebben hier geen volledige lockdown gehad, maar er is veel gesloten, en mensen hebben het dringende advies gekregen om thuis te blijven − regels die in ieder geval nog tot eind mei gelden. In het begin waren de New Yorkers erg voorzichtig, maar je ziet dat zij meer en meer naar buiten gaan, zeker nu het weer beter wordt. Ik heb deze week voor het eerst weer een file gezien in mijn straat, dat is wekenlang niet het geval geweest.

“Er wordt bovendien verwacht dat iedereen mondkapjes draagt en afstand houdt, en daar wordt ook op gehandhaafd – soms erg hardhandig. Eerder deze week werd een vrouw door de politie naar de grond gewerkt omdat ze haar mondkapje niet goed op had. Wat je ook ziet: in Brooklyn zijn 50 mensen gearresteerd omdat ze zich niet aan de regels hielden, en van hen waren 45 Afro-Amerikaans, 4 Latino en 1 wit. Terwijl ik in het park net zo goed witte mensen in groepen bij elkaar zie staan.”

In New York zijn veel doden gevallen, waarbij vooral de kansarmeren hard zijn getroffen. Hoe is het daar nu?

“Daar was in het begin echt sprake van paniek, mensen liepen in een grote boog om je heen en spraken je erop aan als je geen afstand hield. De ziekte leek zich toen razendsnel over hele buurten te verspreiden. Maar overal in de stad, ook in deze wijken, zie je nu dat angst en ongeduld met elkaar om voorrang strijden. Mensen willen hun leven weer oppakken, en dat hun stad het overleeft. Want hoe langer het duurt, hoe groter het risico dat New York straks New York niet meer is.”

Wat bedoel je daar precies mee? Welk deel van New York loopt gevaar?

“Sommige wijken zijn een soort dorpjes, met kleine winkels waar je lopend of met de metro naartoe gaat. In de rest van het land ga je met de auto naar een gigantische supermarkt aan de rand van de stad – dat is echt een andere manier van leven. Het is de vraag of die winkeltjes straks terugkomen. Of ze niet over de kop gaan doordat ze zo lang gesloten moesten blijven. Dat geldt ook voor de theaters, en voor het financiële district. Keert men straks weer dagelijks terug naar Wall Street, of blijft een groot deel op afstand werken? En als dat zo is, hoe moet het dan met de eettentjes en kraampjes op straat, die van deze groep leven? Het domino-effect van deze crisis is enorm.”

En de VS hebben een gebrekkig vangnet – als mensen vallen, vallen ze hard.

“Dat gaat alleen maar erger worden. Deze crisis heeft zoveel geld gekost, terwijl er zo weinig binnenkomt. New York drijft voor een groot deel op inkomstenbelasting en toeristen, en die bronnen zijn zo goed als drooggelegd. Terwijl de stad, in tegenstelling tot de landelijke overheid, geen begrotingstekort mag hebben. Als er 1 dollar niet binnenkomt, mag die ook niet worden uitgegeven.”

Er moet dus bezuinigd worden. Waar gaan de klappen vallen?

“De weinige collectieve voorzieningen die er zijn, zullen nog verder worden uitgehold. Dat zijn de scholen in de zwaar getroffen wijken, de politie, de gezondheidszorg. Alle vangnetten en voorzieningen die er wel zijn, komen op een lager pitje te staan. Er zal weinig steun zijn voor mensen die het moeilijk krijgen.”

Hoe groot is de kans dat de federale overheid zal bijspringen?

“Klein. Het platteland heeft de huidige federale overheid en deze president in het zadel geholpen. Deze regering is niet geneigd geld te geven aan de steden, en het platteland heeft de extra hulp niet echt nodig. Normaal brengt een crisis mensen dichter bij elkaar, maar ik vrees dat de kloof tussen de stad en het platteland na deze crisis juist groter wordt.

“Nu rekenen Amerikanen nooit veel op de overheid, en is het gevoel van individuele verantwoordelijkheid groot. Je mag hopen dat de rijke inwoners van New York niet alleen geld geven aan de scholen van hun eigen kinderen, maar zich ook bekommeren om de scholen iets verderop. Dat zij de huren verlagen van de winkeltjes die het zwaar hebben – dat de armen van New York een beroep kunnen doen op het geld dat er nog wel is in hun stad.”