Alle studies bewijzen: jongeren zijn mentaal het hardst getroffen door corona

Jongeren tussen de 16 en 25 jaar zijn bij uitstek het meest getroffen. Bij de 18- tot 24-jarigen is er een duidelijke toename van angststoornissen. Die conclusie staat onder aan een rapport over het mentaal welzijn bij alle Belgen dat de adviesraad GEMS maakte. Het rapport bundelt alle bestaande onderzoek naar ons mentaal welzijn.

Die verschillende studies zien telkens flikkerlichten bij tieners en jonge twintigers. De Motivatiebarometer van de UGent bijvoorbeeld leert dat jongvolwassenen (18-35 jaar) al de hele crisis lang minder goed hun psychologische noden hebben kunnen vervullen in vergelijking met andere bevolkingsgroepen. Het gaat dan om verbondenheid, autonomie en geloof in eigen kunnen: zaken die mensen nodig hebben om zich goed te voelen.

Ook de Grote Coronastudie rapporteert bij jongeren steevast een lager mentaal welzijn. “Opvallend daarbij is het grote verschil tussen studenten en niet-studenten bij de leeftijdsgroep 16- tot 25-jarigen”, zegt professor Arbeidsgeneeskunde Lode Godderis (KU Leuven, IDEWE) die het overzicht maandelijks een update geeft. “Studenten hebben het opmerkelijk moeilijker dan hun leeftijdsgenoten die werken. Die laatste groep haalt betekenis en sociale contacten uit de werkplek, terwijl studenten dat net zien wegvallen.”

Depressie

In het rapport staan nog enkele opvallende cijfers. Zo zou 44 procent van de jongeren tussen 10 en 18 jaar licht toegenomen depressieve gevoelens hebben. Bij 33 procent is dat zelfs sterk gestegen. De vraag is natuurlijk in welke mate die zich daadwerkelijk vertalen in een depressie. “Daar hebben we nog geen zicht op”, zegt Godderis. “We hebben veel bevragingen die tonen hoe mensen zich voelen, maar die zeggen niets over het voorkomen van psychische problemen. Daar zijn enkel indicaties, zoals langere wachtlijsten in de psychiatrie.”

Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle (CD&V) is niet verrast dat net jongeren mentaal het zwaarst lijden onder de pandemie. “Kinderen, jongeren en studenten zijn in volle ontwikkeling en hebben daarvoor contacten met leeftijdsgenoten nodig. Daarom moeten we in de eerste plaats aan jongeren denken bij het nemen van maatregelen.”

Afgelopen vrijdag besliste het Overlegcomité om meer buitenactiviteiten toe te laten in het georganiseerd jeugdwerk en sport. “Zo scheppen we ook perspectief op een geslaagde paasvakantie”, zegt Dalle. “Dat is belangrijk: we zagen vorig jaar hoe het uitzicht op een geslaagde zomer het mentaal welbevinden van jongeren opkrikte.”

Ook de beloftes voor zowel het hoger als basis en secundair onderwijs om meer contactonderwijs mogelijk te maken, zijn volgens Godderis belangrijk. “Al zouden hulplijnen en zorgverleners ook proactief moeten kunnen werken om kwetsbare jongeren op te sporen die hun hulp minder vinden”, zegt hij. Koen Lowet, gedelegeerd bestuurder van de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen, treedt hem daarin bij. “Onze geestelijke gezondheidszorg werkt nog te veel curatief in plaats van preventief.” Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) benadrukt dat de Vlaamse regering al verschillende initiatieven nam om de ondersteuning voor jongeren te versterken.