Alex Jones bouwde een imperium met de gekste complottheorieën. Nu drijft zijn bekendste complot hem in het nauw

Met zijn platform InfoWars bouwde Alex Jones een imperium op uit complottheorieën. Nu brengt een van zijn grootste – ‘de schietpartij op basisschool Sandy Hook is een hoax’ – hem in het nauw.

De ondergang van Alex Jones, de aartsvader aller grote complottheorieën, komt langzaam in zicht. Al jarenlang staat de radicaal-rechtse fantast aan de wieg van grote leugens die hij, zonder twijfel in zijn stembanden, de wereld in slingert — en zonder zorgen over de schade die ze aanrichten.

In zijn populaire radioprogramma InfoWars vertelde hij dat de Amerikaanse regering chemicaliën in drinkwater stopt die kikkers homoseksueel maken. Dat Hillary Clinton vanuit een pizzatent een kinderprostitutienetwerk runt. Dat de overheid tornado’s opwekt die tot doden leiden.

Nu lijkt het erop dat een van zijn grootste complotten zijn einde inluidt. In 2012 kwamen tijdens een schietpartij op de basisschool Sandy Hook 26 mensen te overlijden, onder wie twintig kinderen.

“Een hoax”, zei Jones op zijn internetplatform InfoWars, volgens hem was die schietpartij georkestreerd. Het bloedbad zou door de antiwapenlobby in scène zijn gezet. Die kinderen die daar dood op de grond lagen, waren niet echt, hun ouders acteurs.

Een aantal families van slachtoffers spande een rechtszaak aan tegen Jones wegens laster. In oktober werd hij aansprakelijk gesteld. De dertien aanklagers weigeren tot een schikking te komen met Jones. In augustus wordt duidelijk hoeveel hij de families moet betalen, mogelijk loopt dat bedrag in de miljoenen. Vorige week vroeg InfoWars, dat vol video’s, talkshows en artikelen over complotten staat, een faillissement aan. Naar alle waarschijnlijkheid hoopt Jones zo te kunnen ontsnappen aan de betaling van schadevergoedingen.

Branch Davidians

Ver voordat Alexander Emerick Jones (48) bekend komt te staan als meest paranoïde man van de Verenigde Staten, groeit hij op in een voorstad van Dallas, Texas, als zoon van een huisvrouw en tandarts. Als tiener raakt hij in de ban van None Dare Call It Conspiracy, een boekje van 120 pagina’s uit 1971, waarin wordt beweerd dat niet politici maar bankiers de wereld regeren. Er zou een ‘Nieuwe Wereldorde’ komen: een conglomeraat dat alle touwtjes in handen heeft, bestaande uit bedrijven, zakenmensen en politici.

Dat idee ziet Jones versterkt als de Amerikaanse politie in 1993 in Waco, op twee uur rijden van zijn woonplaats, het complex van de sekte Branch Davidians bestormt. Tijdens een wekenlange belegging en brand komen 76 sekteleden om. Het harde optreden van de FBI bewijst voor Jones nog eens dat de overheid kwade intenties heeft met het volk.

Op de tweede verjaardag van de ‘Waco Siege’, in april 1995, vindt er een gigantische bomaanslag plaats in Oklahoma City, met 168 doden als gevolg. De dader, ex-soldaat Timothy McVeigh, noemt zijn daad een reactie op het bloedbad in Texas. Jones denkt dat de regering achter de bomaanslag zit en lanceert zijn media-avontuur.

Op tv en radio deelt de twintiger zijn eerste complotten over de Nieuwe Wereldorde en in de loop der jaren groeit hij uit tot grootste complotdenker van het land. Zijn kenmerkende diepe stem, waar een grom in lijkt verstopt, is in miljoenen auto’s en huiskamers verspreid over het land te horen.

“Mensen denken dat ik depressief en boos ben, maar het is precies het tegenovergestelde”, zei hij eens tegen het tijdschrift Rolling Stone. “Mijn leven is een liefdesbrief aan de menselijkheid.”

Tandpasta tegen corona

Jones bouwt met zijn schreeuwerige en vaak feitenloze opinies een complotimperium op en verdient miljoenen dollars aan producten die hij op zijn site verkoopt. De uitbraak van de coronapandemie maakt hem nog veel rijker. Hij verkoopt ‘Nano-Silver’-tandpasta die mensen tegen het virus zou beschermen. Zijn webwinkel biedt essentiële oliën, kruidenshampoos en overlevingspakketten aan die meer dan 2.000 euro kosten.

Jones predikt onheil. “Er zit iets groots aan te komen, of het nu het coronavirus is of iets anders. Nu is het tijd om je voor te bereiden en ik raad mensen aan hun houdbare voedsel te kopen bij InfowarsStore.com.” Alleen al aan zijn site verdiende Jones in drie jaar omgerekend zo’n 152 miljoen euro.

In 2018 verbannen Facebook, YouTube en later ook Twitter Jones van hun platforms vanwege zijn haatzaaiende en beledigende uitlatingen. Hierdoor verliest hij een groot deel van zijn achterban.

Sandy Hook-hoax

Tijdens het proces komt Jones terug van zijn Sandy Hook-hoax. Het bloedbad zou toch wel echt hebben plaatsgevonden. Psychoses die hij in het verleden had zouden hem het idee hebben gegeven dat “alles in scène was gezet”. Het was nooit zijn bedoeling geweest, zei hij, om “mensen te kwetsen”.

Vorige week toonde Alex Jones zich in zijn onlinetalkshow van zijn twee kanten die hem het beste samenvatten: als handelaar in complotten én als gekrenkt slachtoffer van het systeem.

“Ze willen ons achter slot en grendel vanwege onze uitspraken”, zei hij. “Als je wil dat we hier in de toekomst mee door kunnen gaan, moet je nu meteen naar InfoWarsStore.com gaan”, vooral de luisteraars die hier nog nooit “een boek, of een film, of een T-shirt, of supplement, of luchtfilter of waterfilter hebben aangeschaft”.