Afghaanse tv-presentatoren bedekken hun gezicht uit solidariteit met vrouwelijke collega’s

De bekende Afghaanse nieuwslezer Sebghat Sepehr presenteerde de afgelopen dagen het journaal met een zwart mondmasker op. Het masker droeg hij niet vanwege het coronavirus, maar naar aanleiding van het bevel van de Taliban dat vrouwen op televisie hun gezicht moeten bedekken. Uit solidariteit droeg Sepehr ook gezichtsbedekking tijdens de uitzendingen, ook tijdens de interviews met studiogasten.

En Sepehr is niet de enige. De mannelijke presentatoren van de grote Afghaanse zender Tolo News dragen allen mondmaskers om hun vrouwelijke collega’s te steunen. De actie begon zaterdag met een foto op sociale media, waarop de vrouwelijke nieuwslezers hun sluiers dragen en de mannen hun mondmaskers. “Uitvoering van het bevel om de gezichten van vrouwelijke tv-presentatoren te bedekken”, schreef de zender.

Het bleek het startschot van een campagne. De mannelijke presentatoren van verschillende Afghaanse zenders verschenen de afgelopen dagen met gezichtsbedekking op de televisie en deelden foto’s op sociale media met #FreeHerFace. Ze zijn van plan de maskers te blijven dragen tot de Taliban het besluit terugdraaien. Wereldwijd betuigen steeds meer journalisten en nieuwslezers hun steun voor de rechten van vrouwen en meisjes in Afghanistan door ook een foto met mondmasker te delen.

Geen ruimte voor discussie

Vorige week donderdag lichtte het ‘ministerie ter Bevordering van Deugd en Bestrijding van Zedeloosheid’ alle Afghaanse media in dat vrouwelijke presentatoren voortaan een sluier moeten dragen. Alleen hun ogen mogen nog zichtbaar zijn. De beslissing was definitief en er was geen ruimte voor discussie, stond in het bericht.

De nieuwe wet werd niet direct door alle media opgevolgd, maar na een paar dagen begonnen de Taliban te handhaven. “Twee leden van de Taliban kwamen zondagochtend naar ons kantoor en zeiden dat het besluit over verplichte gezichtsbedekking voor vrouwelijke nieuwslezers moest worden uitgevoerd”, zei Lema Spesali, een nieuwslezer voor 1TV, tegen de Britse krant The Guardian. “Tijdens de vergadering besloten we dat de mannelijke collega’s ook maskers moesten dragen.”

De presentatrice is teleurgesteld en geschokt door de nieuwe regel. Eerder moest ze al haar eigen kleren verruilen voor lange jurken, maar deze verplichting kent ze niet uit andere Islamitische landen. “Ik krijg geen lucht”, zegt Spesali. “Het is heel moeilijk om het nieuws te lezen met een sluier. We moeten de woorden heel nauwkeurig uitspreken.”

Alsmaar strenger

Dat bekende Afghaanse mannen zich uitspreken tegen de beperkingen voor vrouwen is vrij uniek. In de negen maanden dat de Taliban nu aan de macht zijn, verdwijnen stap voor stap mogelijkheden voor vrouwen. Zo kunnen vrouwen op veel plekken geen hoger onderwijs meer volgen. Begin mei maakten de Taliban bekend dat alle vrouwen in het openbaar hun gezicht moeten bedekken, bij voorkeur door het dragen van een boerka. Maar het zijn steeds vrouwen die de straat op gaan om te vechten voor hun rechten.

Een mannelijke presentator, die anoniem wil blijven, legt uit dat hij zich nu realiseert hoe moeilijk het is om een vrouw te zijn in een land als Afghanistan. “Toen ik mijn collega een masker op haar gezicht zag zetten en op het scherm zag verschijnen, heb ik gehuild”, zei hij tegen The Guardian. “Ik besloot toen zelf een masker te dragen en te protesteren.”