Academici smeken onderhandelaars: "Stop de visitaties, nu!"
Alle rectoren van de Vlaamse hogescholen en universiteiten eisen dat de regering de inspecties van hun richtingen - visitaties in het jargon - onmiddellijk stop zet. Hun protestbrief ligt op tafel bij de regeringonderhandelaars.
Een daad van burgerlijke ongehoorzaamheid van proffen en docenten, het gebeurt niet elke dag. Bovenop de netelige hervorming van het middelbaar onderwijs moeten CD&V en N-VA dezer dagen afrekenen met het verzet van de rectoren en directeuren tegen de visitatiecomissies. "Wij vragen de beleidsvoerders de opstart van nieuwe visitaties en accreditaties met onmiddellijke ingang stop te zetten", schrijven ze in hun protestbrief.
Hoogst uitzonderlijk is dat deze brief werd ondertekend door het hele hoger onderwijs, katholiek en niet-katholiek. Het initiatief gaat uit van Leuvens rector Rik Torfs. "Ik betwist niet dat die visitaties in het begin hun nut hadden", zegt de ex-CD&V'er. De visitatiecommissies bezoeken sinds 1991 de Vlaamse en Nederlandse universiteiten. Het zijn examens voor de examinatoren, georganiseerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO).
Vertrouwen
Deze commissies nemen alle hogere studierichtingen onder de loep op vraag van de Vlaamse overheid. Vaak zijn het hoogleraren op rust die de klus klaren. "Het gaat niet altijd om de meest creatieve mensen met de minste tijd", sneert Torfs. "Steeds vaker willen zij ook hun eigen methodologie opleggen. "In Nederland liggen de visitaties al langer onder vuur omdat er heel wat richtingen onvoldoendes kregen terwijl ze de frauderende psychologieprofessor Diederik Stapel (Universiteit Tilburg) van laaiend enthousiaste commentaar voorzagen. "Daar gedragen de leden van de visitatiecommissies zich meer en meer als superieure politieagenten", klaagt Torfs.
Naast dit klassieke systeem zou tot 2028 de nieuwe 'instellingsreviews' bestaan. Daarbij wordt vanaf 2015 de onderwijsinstelling in zijn geheel geïnspecteerd. Voor enkele lukraak gekozen studierichtingen geldt nog wel een doorlichting. "Het kan toch niet dat we nog jarenlang dubbel lopen?", klaagt Torfs aan. "Waarom vieren we niet even de teugels en wachten we af wat de instellingsreviews opleveren? Waarom vervangen we het wantrouwen niet door vertrouwen?"
Torfs stelt bezorgde studenten gerust dat de kwaliteit zeker niet in het gedrang zal komen. "De controles zullen enkel minder formalistisch en meer professioneel gebeuren.
"Een extra argument is de zware factuur. In 2008 werd in de begroting van de KU Leuven 200.000 euro opzij gezet voor de controle van zeven richtingen, in 2009 liepen de kosten op tot 400.000 euro, dit jaar houdt de KU Leuven 231.000 euro apart. Behalve de rekeningen van de NVAO, moet ook het eigen academisch personeel veel tijd uittrekken voor deze controles. De werkelijke kostprijs valt dus moeilijk te berekenen. "Zeker in kleine richtingen kan dit het onderzoek voor maanden lamleggen", weet Torfs.
De protestbrief belandde al bij CD&V en N-VA, de Vlaamse regeringspartijen in wording. De academici hopen dat de mogelijke besparing de onderhandelaars zal aanzetten komaf te maken met de visitaties.
Waalse industrie
Wat het dossier heikel maakt voor de Vlaamse politici, is dat er twintig banen in de ambtenarij op de tocht staan. "Torfs plaatste deze medewerkers onterecht in een ongunstig daglicht", reageren ze bij de VLUHR, de Vlaamse universiteiten en hogescholen-raad. "Het kan toch niet dat we omwille van de werkgelegenheid een systeem in stand gaan houden dat nefast is?", kaatst de Leuvense rector terug. "Heeft de Waalse industrie ons niet geleerd dat dit geen enkel nut heeft?"
