‘Aanval bewijst dat Rusland de verdediging niet op orde heeft’: Russische marinebasis getroffen door drones

De aanval met drones op de Russische marinebasis in Sebastopol door Oekraïne was spectaculair. De schade lijkt beperkt, blijkt uit analyse van het bewijs.

Het nieuwe vlaggenschip van de Russische marine in de Zwarte Zee, dat vorige week beschadigd zou zijn geraakt bij een Oekraïense aanval met drones, functioneert nog. Op satellietbeelden is De Admiraal Makarov, zonder zichtbaar grote schade, te zien in de haven van Sebastopol.

In en rond diezelfde haven vond op zaterdagochtend 29 oktober een serie explosies plaats. Het zou gaan om een aanval met drones, zowel vliegende als varende onbemande wapensystemen. Het offensief op de marinebasis op de Krim is opmerkelijk. Vanuit de lucht en vanaf het water probeert Oekraïne de belangrijkste oorlogsschepen te raken van de Russische Zwarte Zeevloot, die Sebastopol als uitvalsbasis heeft sinds de bezetting van de Krim in 2014. Hard bewijs van beschadigingen of verliezen blijft uit.

Het Russische ministerie van Defensie bericht dat Oekraïne een aanval heeft uitgevoerd met negen vliegende drones en zeven varende. De enige schade die de Russen melden, is lichte schade aan de achterkant van de mijnenveger Ivan Goloebets.

Graandeal

Na de aanval dreigt Rusland met de beëindiging van medewerking aan de exportdeal voor graan uit Oekraïne, maar het zet dat dreigement niet door. Ook zeggen de Russen dat ze alle drones hebben vernietigd. De Oekraïense overheid heeft geen officiële mededelingen gedaan over de aanval.

Het is opmerkelijk dat Oekraïne kennelijk in staat is om een gecoördineerde aanval uit te voeren vanaf het water en uit de lucht met onbemande wapensystemen, zegt Henk Warnar, docent maritieme krijgskunde aan de Defensie Academie in het Nederlandse Breda. “Dat vergt voorbereiding en afstemming. Zo’n goed georganiseerde aanval hebben we nog niet eerder gezien in deze oorlog.”

Het strategische belang van de schepen is groot, omdat ze gebruikt worden om kruisraketten af te vuren op Oekraïnse steden. Met de aanval probeert Oekraïne te voorkomen dat de schepen dichterbij komen om hun raketten te lanceren.

Varende drone

Van de aanval zijn weinig beelden beschikbaar. Wel is er een video gemaakt vanaf een varende drone die het nieuwe vlaggenschip van de Russische marine zou aanvallen. De Admiraal Makarov, een fregat van de Grigorovitsj-klasse, zou aan stuurboord beschadigd zijn of misschien zelfs tot zinken zijn gebracht. Ook zouden andere schepen geraakt zijn.

Op de video is een schip te zien van de Grigorovitsj-klasse. Het silhouet is herkenbaar door bijvoorbeeld de karakteristieke boeg en de boordkanonnen. Er zijn drie schepen van die klasse actief voor Rusland, waarvan twee in Sebastopol. Die twee schepen, waaronder de Admiraal Makarov, zijn duidelijk herkenbaar op een satellietfoto van 1 november, drie dagen na de aanval. Het is uitgesloten dat het derde schip naar de Zwarte Zee is gevaren, omdat Turkije de doorgang van oorlogsschepen door de Bosporus blokkeert.

Ook de mijnenveger lijkt nog grotendeels intact. Vaste camera’s in Sebastopol filmen de explosie bij dat schip, veroorzaakt door een van de drones. Daardoor is de locatie van het schip vast te stellen door onderzoekers van openbare online bronnen en beelden van de gebeurtenis. De Ivan Goloebets ligt vlak buiten de havenmond op het moment van de aanval. Op satellietbeelden is het schip later te zien met een witte vlek te zien aan de achterkant, wat zou kunnen duiden op een zeil op de plek waar het schip beschadigd is. In elk geval drijft het schip nog.

‘Zwaktebod’

De aanval bewijst dat Rusland de verdediging niet op orde heeft, zegt Henk Warnar. “Alleen al vanwege het feit dat de varende drones zo dichtbij konden komen. Dat moet waarschijnlijk vanaf een schip gebeuren, dat dus kennelijk relatief vlakbij gelegen moet hebben.” En, zegt Warnar, de Russen waren gewaarschuwd. In september spoelde een varende drone aan op een strand op de Krim.

Rusland mist dan ook een belangrijk wapen in de Zwarte Zee: de Moskva. Het Russische vlaggenschip zou normaal gesproken ingezet worden voor de luchtverdediging, maar het werd in april tot zinken gebracht. Hoogstwaarschijnlijk door Oekraïense raketten.

“Het overwicht op zee dat Rusland aan het begin van de oorlog had verkregen is daardoor teruggedrongen. De Russische schepen zelf varen kennelijk noodgedwongen in de buurt van Sebastopol. Het is logisch om de verdediging op zee veel verder vooruit te laten varen. Dit is een zwaktebod.”