Aantal snelheidsboetes nam vorig jaar met 27 procent toe: ‘In zone 30 rijden acht op de tien bestuurders te snel’

Omdat ons land het op het vlak van verkeersslachtoffers beduidend slechter doet dan onze buurlanden, kwam er in juli vorig jaar het zogenaamde ‘parket voor de verkeersveiligheid’, dat zorgt voor een uniforme verwerking van snelheidsovertredingen.

Weg quota, weg tolerantiemarge

Bij de federale politie steeg het aantal medewerkers die instaan voor de uitlezing van de snelheidscamera’s en het opstellen van de processen-verbaal van 69 in 2021 naar 102 in 2022. Daarnaast kwamen er nieuwe trajectcontroles en werden de quota en tolerantiemarges op snelwegen afgeschaft.

Tot voor kort werkten de snelheidscamera’s op de snelwegen met quota en werd er dus niet altijd geflitst. Eens hun quotum bereikt, werden ze afgezet. Op andere plaatsen waren er ook tolerantiemarges, waardoor er bijvoorbeeld pas vanaf 140 per uur werd geflitst. Dat is sinds de zomer van 2022 verleden tijd: er wordt nu altijd een boete opgelegd wanneer de gemeten snelheid op snelwegen meer dan 129 per uur bedraagt.

Die tolerantiemarges zijn niet te verwarren met de technische marge van de flitscamera. Die blijft ongewijzigd en bedraagt 6 per uur voor snelheden onder de 100 per uur. Voor hogere snelheden bedraagt de technische marge 6% van de toegelaten snelheid. Waar de toegelaten snelheid 120 per uur bedraagt, kan je dus pas een snelheidsboete krijgen wanneer je 129 per uur of meer rijdt.

Trajectcontrole: ruim driemaal zoveel boetes

Al deze zaken leidden dus tot meer snelheidsboetes. Het aantal onmiddellijke inningen (door de politie verstuurde boetes) steeg met 27%, het aantal minnelijke schikkingen (wanneer je de onmiddellijke inning niet betaalt komt er 33% bij) nam met 15% toe. Meer en performantere trajectcontroles leverden vorig jaar ruim driemaal zoveel snelheidsboetes op dan het jaar voordien (427.689 boetes in 2021 tegenover 1.475.584 in 2022).

In het totaal van 6,2 miljoen snelheidsboetes in 2022 zijn de GAS-boetes die steden en gemeenten wegens te hoge snelheid uitschrijven niet inbegrepen. Hoeveel de boetes de staatskas hebben opgeleverd, kan de FOD Justitie – die bovenstaande cijfers leverde – niet meedelen.

Waarom er meer snelheidsboetes worden uitgeschreven, vraagt u zich af? In één woord: verkeersveiligheid. Het aantal verkeersdoden in ons land steeg in 2022 met 8% tegenover 2021. Bovendien doet ons land het met 52 verkeersdoden per miljoen inwoners in 2022 slechter dan het Europese gemiddelde (46).

Nog lange weg af te leggen

Snelheid is een van de grootste oorzaken van verkeersongevallen. Een voorbeeld. Op vijf snelwegen in het Waalse gewest liep van november 2021 tot april 2022 een proefproject voor trajectcontroles waarbij de tolerantiemarges werden afgeschaft. Daar daalde de gemiddelde snelheid van 130 naar 120 per uur. Uit onderzoek van verkeersinstituut VIAS blijkt dat dit het risico op dodelijke slachtoffers met meer dan 30% doet afnemen. Maar tegen 2050 wil de federale overheid tot 0 verkeersdoden komen.

Stef Willems van VIAS weet dat daartoe nog een lange weg dient afgelegd. “We maten recent de snelheid van 3,8 miljoen wagens op 200 plaatsen waar geen flitscamera’s staan, geen snelheidsremmers en waar ook geen files waren. Zo stelden we vast dat in een zone 30 liefst 8 op de 10 bestuurders te snel rijdt. Op plekken waar de maximumsnelheid 50 per uur bedraagt, rijdt in Vlaanderen 42% te snel, in Wallonië 68%. Waar je maximum 90 mag rijden, rijdt meer dan de helft te snel en 1 procent rijdt meer dan 137 per uur. We zagen iemand met 247 per uur op de snelweg, een andere reed 169 in een zone 50. Dat is moorddadig.”

Rijbewijs met punten

Om het snelheidsprobleem aan te pakken, ziet Willems verschillende sporen. “Vooreerst moeten we blijven sensibiliseren. Een zone 30 is er om fietsers en voetgangers te beschermen: word je als kwetsbare weggebruiker met 30 per uur aangereden, dan heb je 2 procent kans op overlijden maar bij 40 per uur is dat al 4 procent.” Voortaan worden de sensibiliseringsboodschappen die de politie sinds 2019 met de verkeersboete meestuurt aangevuld met persoonlijke getuigenissen van verkeersslachtoffers.

Willems: “Daarnaast moet je handhaven en beboeten, maar wij pleiten ook voor een rijbewijs met punten. Het is toch onlogisch dat je elke week een zogenaamd lichte snelheidsovertreding kan begaan zonder ooit voor politierechter te moeten verschijnen? Voorts moet ook werk gemaakt van onze wegeninfrastructuur: in ons land is het op veel plekken niet duidelijk wat het snelheidsregime is. Tot slot zijn er ook technische hulpmiddelen die verplicht worden, zoals het in de wagen ingebouwde ISA (intelligent speed assistance) dat de bestuurder een signaal geeft wanneer die de snelheidslimiet overschrijdt. Je hebt ook een systeem dat bij snelheidsoverschrijding tegendruk geeft op het gaspedaal waardoor de wagen vanzelf vertraagt en een gesloten systeem waardoor de wagen niet sneller kan dan de maximumsnelheid.”