32 miljard omzet op één jaar: hoe Pfizer ongezien rijk werd van het coronavaccin

Gisteren was het exact één jaar geleden dat in ons land de allereerste coronaspuit werd gezet. Het maakte niet alleen de Puurse rusthuisbewoner Jos Hermans (96) even beroemd, maar betekende voor vaccinproducent Pfizer meteen ook het begin van een wereldwijde overrompeling. Alleen al in 2021 zal de farmareus met zo'n 32,5 miljard euro evenveel omzet uit zijn vaccin puren als in ruim 20 jaar Viagra-verkoop.

28 december 2020: voor het oog van vele mediaploegen en zelfs live op tv krijgt Jos Hermans (96) van WZC Sint-Pieter in Puurs met een dosis van Pfizer/BioNTech als allereerste Belg een coronavaccin in de arm geprikt. Dat de nationale primeur naar een rusthuisbewoner van de Antwerpse gemeente ging, hoeft niet te verbazen. Want op een boogscheut van Sint-Pieter ligt ook de Belgische productiesite van Pfizer, die samen met een vestiging in het Amerikaanse Michigan voor het merendeel van de wereldwijde toelevering moest instaan.

Waar de productie van BNT162b2 — zoals het vaccin officieel heet — aanvankelijk wat haperend op gang kwam, besefte men aan de top van de farmareus algauw goud in handen te hebben. Want wereldwijd prees de ene na de andere viroloog de werkbaarheid van het vaccin, waardoor ook steeds meer overheden én burgers de Pfizer-spuit begonnen te beschouwen als superieur aan die van concurrenten Moderna en AstraZeneca. En bij Pfizer begonnen dan ook steeds meer bestellingen binnen te rollen.

Het verhaal wil zelfs dat de voormalige Israëlische premier Benjamin Netanyahu tot 30 keer persoonlijk Pfizer-CEO Albert Bourla probeerde te bellen - om toch zoveel mogelijk vaccins richting Israël te krijgen.

Synoniem van Viagra

Het bracht de farmareus in een ongezien lucratieve positie. Al begin februari 2021 meldde Pfizer dit jaar minstens een omzet tussen 59,4 en 61,4 miljard dollar (52,5 én 54,3 miljard euro) te verwachten — wat al de helft beter zou zijn dan het jaar voordien. Maar zelfs dat blijkt nu een fikse onderschatting: voor het bijna afgelopen 2021 wordt intussen uitgegaan van zomaar even 81 à 82 miljard dollar jaaromzet (71,6 à 72,5 miljard euro), wat een verdubbeling tegenover 2020 zou betekenen. Daarvan zou liefst 36,79 miljard dollar (of 32,5 miljard euro) uit de verkoop van 2,3 miljard vaccindoses komen. Met dank ook aan de derde (booster)prik die intussen in vele landen én ook bij ons wordt toegediend.

Waar is de tijd dat Pfizer nog synoniem was van Viagra? Dat welbekende blauwe pilletje tegen erectiestoornissen dat in 1998 op de markt werd gebracht én al die tijd Pfizers kip met de gouden eieren was. Maar zelfs de 33,9 miljard dollar omzet (30 miljard euro) die Viagra tussen 1998 en 2019 bijeenscharrelde, verzinkt dus schijnbaar in het niets bij wat het coronavaccin in één jaar binnenhaalt.

100 dollar per dosis?

En zeggen dat Pfizer eerst aarzelde om op de vaccinkar te springen, maar pas toehapte toen in maart 2020 het Duitse BioNTech kwam aankloppen. Die laatsten hadden met hun mRNA-vaccin een effectief middel tegen het coronavirus ontwikkeld, maar zochten een grote farmapartner om het op grote schaal te produceren en zo de winst te delen.

Bij Pfizer zag men zo’n deal wel zitten en probeerde men meteen ook die winstmarge zo groot mogelijk te maken. Volgens bronnen zou de farmareus destijds bij de eerste onderhandelingen met de Amerikaanse overheid zelfs gehengeld hebben naar een verkoopprijs van 100 dollar per vaccindosis — of dus 200 dollar voor de twee prikken.

Daarvan gingen de Amerikaanse overheidsofficials naar verluidt zo verontwaardigd steigeren dat Pfizer uiteindelijk genoegen nam met zo’n 19,5 dollar per prik. Nog altijd vier keer meer dan een dosis van AstraZeneca en zelfs vijf keer zoveel als een shot van Johnson & Johnson. Al beweert men bij Pfizer zelf uit de verkoopprijs uiteindelijk ‘slechts’ “25 tot 29 procent winst vòòr belastingen” te halen.

80 procent marktaandeel in Europa

Ook in Europa is Pfizer/BioNTech nooit de goedkoopste geweest. Sterker: toen de EU onlangs een nieuwe megavoorraad vaccins van 1,8 miljard doses aankocht bij Pfizer moest de Europese overheid meteen ook een prijsverhoging van 15,50 euro naar 19,50 euro per dosis slikken.

Volgens de meest recente gegevens heeft het Pfizer-vaccin momenteel in de EU dan ook een marktaandeel van 80 procent, of zelfs meer dan de 74 procent die het in thuisland VS heeft. Of hoe Pfizer één jaar nadat het in Jos Hermans’ bovenarm belandde met voorsprong dé machtigste heerser in vaccinland is geworden. En dat ook nog wel even zal blijven: in 2022 voorspelt Pfizer voor zichzelf nu al minstens 29 miljard dollar (25,6 miljard euro) omzet uit 1,7 miljard doses. De opbrengst uit de nieuwe ‘coronapil’ nog niet eens meegerekend. Van die pil — die volgens Pfizer het risico op hospitalisatie of overlijden door corona met 89 procent verkleint — krijgt de Amerikaanse overheid er in januari al 265.000 geleverd. Tegen de zomer moeten dan nog eens 10 miljoen pillen volgen.