Opnieuw verkopen is duurder dan weggooien: miljoenen teruggestuurde pakjes belanden uiteindelijk op het stort

Weinig online shoppers staan stil bij de impact van hun retourgedrag. Ruim 80 procent van de klanten van webwinkels willen die gratis retour, die een webwinkel gemiddeld 12,50 euro kost. Kledij en elektronica worden het vaakst teruggestuurd. En vernietigd. Zonde, want de kledingindustrie heeft een grotere impact op de klimaatcrisis dan de lucht- en scheepvaart samen. De kledingindustrie is verantwoordelijk voor 10 procent van de uitstoot van broeikasgassen. De productie van elektronica, inclusief smartphones, zorgt voor 4 procent van de broeikasgassen. Wereldwijd wordt elk jaar 92 miljoen ton textiel weggegooid, slechts 1 procent daarvan wordt gerecycleerd.

Herverkopen duurder dan weggooien

Waarom worden zoveel teruggestuurde producten weggegooid? “Retourzendingen verwerken is duur. Je hebt personeel nodig om alles uit te pakken en te controleren of het nog verkocht kan worden. Bij goedkope producten en producten met een kleine winstmarge, kost het minder om ze te laten vernietigen. Wie nieuwe kledij koopt, vindt het bovendien niet prettig als blijkt dat die al gedragen is geweest. Hetzelfde voor elektronica waarvan de doos geopend is geweest”, zegt retailexpert Els Breugelmans (KU Leuven). Voedingsproducten die teruggestuurd worden, moeten volgens de richtlijn van het FAVV altijd vernietigd worden.

Kenny Van Paesschen is zaakvoerder van het Mechelse bedrijf Shop We Do, dat de logistiek rond bestellingen en retours van webshops voor zijn rekening neemt. Volgens hem ligt in ons land het retourpercentage voor kledij tussen 15 en 20 procent, waarvan tot 2 procent vernietigd wordt. De Belgian Online Sustainability Barometer 2021 van Safeshops zegt dan weer dat 11% van de retourzendingen worden vernietigd of weggegooid, maar de verschillen zijn groot afhankelijk van sector en grootte van de webshop.

Volgens Stefan Van Rompaey, hoofdredacteur bij kleinhandelsvakblad ‘RetailDetail’, gaan grote e-commerce spelers zoals Amazon zelfs zo ver dat je het product niet hoeft terug te sturen. “Dan sturen ze je gratis een nieuw product en mag je het product dat je niet aanstond ook houden.”

Duidelijkere productomschrijving

Om het aantal teruggestuurde pakjes in te dijken, moeten webshopuitbaters vooral voor een duidelijkere productomschrijving zorgen. “Zo weten klanten precies wat ze kopen en vermijd je dat ze drie stuks in drie verschillende maten bestellen en er dan twee terugsturen”, zegt Van Rompaey.

Daarnaast moeten grenzen gesteld worden aan het gratis verzenden en terugsturen, vindt ook Breugelmans. “We zijn het gewend dat het gratis kan, ook al beseffen we dat het niet duurzaam is. Maar e-bedrijven zitten met een dilemma: als ze samen afspreken het gratis verzend- en retourmodel te schrappen, zal de eerste die het weer gratis maakt een concurrentieel voordeel hebben.”

Van Rompaey meent dat er op Europees niveau regels moeten komen, maar Breugelmans heeft vragen bij hun werkzaamheid. “Het is moeilijk dat beleidsmatig uit te werken. Dan gaan ze 0,01 euro verzendingskost aanrekenen. Of moet het 5 euro zijn, voor een product van 2 euro? Bij Zalando moet je een reden voor de retour opgeven. Viel het T-shirt te groot uit, dan kunnen ze dat meegeven in de productomschrijving. Met artificiële intelligentie en virtual reality kan je kledij virtueel passen, dat zal in de toekomst het aantal retours beperken.”

Toch zal het idee van gratis retour volgens Breugelmans door almaar meer spelers gelost worden. “Niet enkel op het vlak van duurzaamheid moeten we het gratis model verlaten, ook qua rentabiliteit moet het op de schop”, meent Van Rompaey. “Na jaren van groei moet e-commerce rendabel worden en dan moet je de juiste prijs aanrekenen. Die grote druk op de prijzen zorgt overigens ook voor maatschappelijke problemen, zoals de ondraaglijke werkomstandigheden van pakjesbezorgers.” Ook Van Paesschen wil af van de gratis retours: “Na de coronacrisis, waarin e-commerce een enorme vlucht heeft genomen, zie ik toch dat er links en rechts wordt nagedacht over een duurzamer retourbeleid.”