Maandag 27/03/2023

AchtergrondVerenigde Staten

‘Hij is de kus des doods voor iemand die de verkiezingen wil winnen’: de verschrikkelijke drie weken van Donald Trump

null Beeld AP
Beeld AP

Voor voormalig president Donald Trump, die zo snel mogelijk zijn derde kandidatuur voor het Witte Huis aankondigde in de hoop het Republikeinse speelveld te zuiveren, stapelen de verliezen, juridische tegenslagen en vernederingen zich de laatste drie weken in sneltempo op.

Maggie Haberman en Michael C. Bender

Donald J. Trump’s ongewoon vroege aankondiging van een derde presidentiële campagne was bedoeld om het Republikeinse veld voor 2024 nu al vrij te maken, maar zijn eerste drie weken als kandidaat hebben dat doel ondermijnd, zijn kwetsbaarheden benadrukt en aanzienlijke munitie gegeven aan diegenen in de Republikeinse partij die hem de rug willen toekeren.

Sinds de verkiezingen van november hem achterlieten met een reeks vernederende verliezen als bewijs voor zijn mislukte pretenties om een midterm kingmaker te zijn, heeft Trump een vooraanstaande blanke supremacist en een bekende antisemiet ontvangen in zijn huis in zuid-Florida, poseerde hij voor thumbs-up foto’s met een aanhanger van de QAnon en “Pizzagate” complottheorieën, heeft hij voorgesteld om de grondwet - de grondwet die een president zweert te behouden, te beschermen en te verdedigen - af te schaffen ter bevordering van zijn langlopende leugen dat de verkiezingen van 2020 van hem zijn gestolen, werd zijn bedrijf veroordeeld voor alle 17 aanklachten in een belastingfraudezaak in New York City én ging zijn zelfgekozen kandidaat voor de Senaat in Georgia - American football-ster Herschel Walker - onderuit na een campagne die zal worden herinnerd als een aaneenschakeling van schandalen en mislukkingen.

De verliezen en verlegenheden stapelen zich snel op, waardoor de reeds lang bestaande bezorgdheid onder zijn mede-Republikeinen dat zijn overwinning van 2016 een vergissing was en dat zijn volharding in een comebackpoging de hoop van de partij om in 2024 het Witte Huis terug te winnen, kan doen zinken.

De kus des doods

“Ik weet dat veel mensen in onze partij van de voormalige president houden”, zei senator Mitt Romney woensdag op Capitol Hill, in reactie op de nederlaag van Herschel Walker. “Maar hij is de kus des doods voor iemand die de verkiezingen wil winnen. Op een gegeven moment moeten we verder en op zoek naar nieuwe leiders die ons naar de overwinning leiden.”

Scott Reed, een ervaren Republikeinse strateeg en voormalig topadviseur van de Amerikaanse Kamer van Koophandel, noemde de afgelopen drie weken “verwoestend voor de toekomstige levensvatbaarheid van Trump”. “Zijn overhaaste aankondiging, ernstige juridische tegenslagen en de nederlaag van zijn zelfgekozen Senaatskandidaten - wat de Republikeinen opnieuw de controle over de Senaat kostte - hebben ernstige bezorgdheid gewekt bij zijn donoren en aanhangers. De opgave is begonnen”

Het is nog te vroeg om de langetermijneffecten van de huidige reeks nederlagen en aanklachten op de laatste kandidatuur van Trump te beoordelen, vooral gezien zijn lange staat van dienst in het doorstaan van controverses.

Zijn opkomst weerspiegelde, en versnelde, de opkomst van de rechtervleugel van de Republikeinse Partij, en met een solide kwart of meer van de Republikeinse partij nog steeds in zijn hoek, blijft hij een duidelijke favoriet in peilingen van potentiële Republikeinse kanshebbers. Maar het is niet duidelijk of Trump in staat zal zijn zijn aantrekkingskracht op de veel bredere coalitie die hem in 2016 een onverwachte overwinning bezorgde, te evenaren.

Het was een onheilspellende periode voor Trump, die de Republikeinen nu in drie opeenvolgende verkiezingscycli naar een nederlaag of teleurstelling heeft geleid. De meeste van zijn adviseurs negerend, koos Trump ervoor om zijn campagne een week na de midterm-verkiezingen aan te kondigen, rekenend op een sterk resultaat voor de Republikeinen. In plaats daarvan zijn veroverde partij nauwelijks het Huis en slaagde er niet in de Senaat te veroveren, wat velen in de partij ertoe aanzette Trump de schuld te geven, omdat hij ondeugdelijke kandidaten goedkeurde en hen onder druk zette om zijn leugens over de verkiezingen van 2020 te omarmen.

null Beeld Getty Images via AFP
Beeld Getty Images via AFP

Enige kracht in de politiek

Trump heeft sinds hij zijn kandidatuur heeft bekendgemaakt nog geen campagne-evenementen gehouden, nog geen mensen benoemd op belangrijke campagnefuncties en zelfs nog geen hoofdkwartier van de campagne opgericht. Hij is grotendeels op Mar-a-Lago gebleven en heeft slechts aan enkele openbare evenementen op afstand deelgenomen, zoals een telefonische bijeenkomst voor Hershell Walker in Georgia.

Toch vond Trump tijd om op 22 november te dineren met Kanye West, de rapper wiens goedkeuring Trump herhaaldelijk had gevraagd als president, en die alom werd veroordeeld voor een reeks antisemitische opmerkingen in bijzijn van white supremacist Nick Fuentes, een beruchte racist en holocaustontkenner.

In een verklaring wees Steven Cheung, een senior communicatieadviseur van Trump, vragen over de start van de campagne af. Hij noemde Trump “de enige, meest dominante kracht in de politiek” en benadrukte dat alles volgens plan verliep. “We zijn gericht op het uitbouwen van de operatie en het leggen van een basis om een overweldigende campagne te voeren die nog nooit eerder is vertoond”, zei Cheung. “We bouwen teams op in staten waar vroeg gestemd wordt en zorgen ervoor dat we op alle niveaus kunnen winnen.”

De verliezen van Trump omvatten ernstige juridische tegenslagen. Zijn vier jaar durende poging om congresdemocraten te verhinderen zijn belastingaangiften op te vragen eindigde in een nederlaag bij het Hooggerechtshof, en het House Ways and Means Committee zei op 30 november dat het toegang had gekregen tot zes jaar van zijn aangiften. Een federaal hof van beroep sloot op 1 december een rechtszaak van Trump af die bijna drie maanden lang het onderzoek had vertraagd naar de vraag of hij illegaal nationale veiligheidsgegevens bewaarde in Mar-a-Lago.

Vervolgens heeft een jury in New York dinsdag het familiebedrijf van Trump schuldig bevonden aan alle 17 aanklachten in verband met belastingfraude, waarbij de aanklagers een “cultuur van fraude en bedrog” in het bedrijf dat zijn naam draagt, in detail beschreven.

Kinderen en abortussen

De nederlaag van Hershell Walker dinsdagavond in de verkiezing tegen senator Raphael Warnock, een Democraat, kwam als een laatste klap als afsluiting van het miserabele jaar van Donald Trump als politiek meesterbrein.

Trump had Walker onder druk gezet om zich kandidaat te stellen en steunde hem al vroeg, waarbij hij de Republikeinen in Washington negeerde die aandrongen op voorzichtigheid alvorens Walker te benoemen gezien de beschuldigingen van huiselijk geweld in zijn verleden. Trump was ervan overtuigd dat Walker zou winnen, net zoals Trump zelf zijn eigen schandalen had doorstaan.

Maar hoewel Walker de race verrassend spannend hield, gezien de hoeveelheid krantenkoppen over kinderen die hij had verwekt en abortussen die hij naar verluidt bij zijn partners had laten uitvoeren, verloor hij met bijna 100.000 stemmen - en de Democraten kregen er een 51e zetel in de Senaat bij.

Julianne Thompson, een Republikeins adviseur in Atlanta en voormalig woordvoerster van de Republikeinse partij, zei dat de algemene midterm resultaten in Georgia - waar kiezers door Trump gesteunde kandidaten voor Senaat, gouverneur, staatssecretaris en procureur-generaal afwezen - laten zien dat “veel mensen de richting van de partij in twijfel trekken.” “Een groot deel van de Republikeinse Partij is klaar om verder te gaan”, zei ze.

Meer in het algemeen lijken de verschrikkelijke, afschuwelijke, zeer slechte drie weken van Trump de vraag op te roepen of zijn schijnbare ongevoeligheid voor de normale regels van de politieke zwaartekracht eindelijk is uitgewerkt. “Mensen zien wat er is gebeurd en zullen dat interpreteren als zwakte en als een kans om president Trump uit te dagen”, zei Michael Barnett, de Republikeinse voorzitter in Palm Beach County, Florida. “Ik denk niet dat zijn invloed zo veel is afgenomen - als het al zo is - maar hij zal wel tegenstanders hebben.”

© The New York Times

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234