MeningenLuckas Vander Taelen
Het Kaaitheater verzwakt de positie van hervormers die willen dat de islam niet de 7de maar de 21st eeuw als referentie neemt
Luckas Vander Taelen is columnist en historicus.
Het Brussels Kaaitheater heeft een ‘ramadan friendly’-label gelanceerd dat ‘de inclusie van een moslimpubliek’ tijdens de islamitische vastenperiode zegt te willen vergemakkelijken. Het komt erop neer dat moslims hun vasten zouden mogen ‘breken’ als ze een voorstelling bijwonen, door een kleinigheid te eten of te drinken. De opstellers van het label menen dat moslims worden uitgesloten omdat theaters te weinig aandacht hebben voor de ramadan. Het label wordt overgenomen door zowat alle Brusselse culturele instellingen.
Toelaten dat er in een theater wat geknabbeld en gedronken wordt is natuurlijk geen snelweg naar onderwerping aan een godsdienst. Maar het ‘ramadan friendly’-label wil ook een zero tolerance voor wat ‘islamofobe agressies’ wordt genoemd. Wat dit juist inhoudt, wordt niet gespecificeerd. Zo kan elke godsdienstkritiek gezien worden als een agressie tegen gelovigen.
Het label stelt nog aanpassingen voor. Een moslimpubliek zou bij elke voorstelling tijdens de vastenperiode moeten weten of er ‘naaktheid, seks, verbaal of fysiek geweld’ te zien is, maar ook: muziek. Een waarschuwing dat er muziek te horen is! Dat doet voorwaar de invloed vermoeden van aartsconservatieve fanatici die muziek des duivels vinden.
En daar blijft het niet bij. Ook buiten de ramadan moet het publiek volgens de opstellers van het charter op voorhand ingelicht worden over mogelijk schokkende scènes. Ik geef u graag lezing van wat volgens het Kaaitheater bij elke voorstelling gecheckt moet worden: seksueel misbruik, kindermisbruik, pedofilie, racisme, homofobie; wreedheid jegens dieren; zelfverminking, zelfmoord, overdreven geweld; naalden; pornografie en kinderporno; incest; ontvoering van kinderen; dood en sterven; zwangerschap, geboorte, misval, abortus, bloed; geestesziektes.
Wie het nodig vindt om toeschouwers voor deze mogelijke schokkende thema’s bij voorstellingen te voorzien van ‘inhoudelijke waarschuwingen’, is de essentie van het theater van de vorige millennia ontgaan.
Daarmee is een betwistbare stap gezet naar religieuze inmenging in de vrije creatie en beleving van kunst. Nooit zou dit aanvaard geweest zijn toen er in België gestreden werd voor het terugdringen van de invloed van de katholieke kerk. Er is geen reden om in 2023 op dit vlak een andere houding aan te nemen en al zeker niet op artistiek vlak.
Het is niet onbelangrijk om verder te kijken dan wat op het eerste gezicht een schijnbaar redelijke eis lijkt in het ‘ramadan friendly’-charter: aanvaarden dat mensen na een dag vasten hun honger mogen stillen in een toneelzaal. Hierachter schuilt een andere agenda die naadloos aansluit bij de eisen van een zeer fundamentalistische lezing van de islam. Zo kiest het Kaaitheater de kant van die conservatieve strekking en verzwakt het de positie van hervormers die willen dat de islam niet de 7de maar de 21st eeuw als referentie neemt.
Uitgeverijen nemen ‘sensitivityreaders’ in dienst die boeken ontmannen en theaters plaatsen ‘content warnings’ tegen al wat iemand zou kunnen schokken.
Louis Paul Boon wou ooit de mensen een geweten schoppen. Nu willen sommigen ze te allen prijze beschermen tegen het heilzame overhoop halen van hun zekerheden...