Zeven jaar in een psychiatrisch bed heeft van mij een zelfbewuste mens gemaakt

Mijn naam is Stef (39). In 2010 werd ik opgenomen op een PAAZ afdeling. Daar werd ook een diagnose gesteld: ik lijd aan een bipolaire stoornis. Ik beleef manische episodes, waarin ik roekeloos gedrag stel. Denk aan experimenteren met drugs, onveilige seksuele contacten, koopwoede, overmatig alcoholgebruik, grootheidswaanzin. En ik beleef depressieve episodes, waarin mijn gedachten gitzwart zijn. Denk aan amper eten, zeer veel slapen, extreem laag zelfbeeld, suïcidale neigingen.

Nu, bijna zeven jaar later, heb ik vijftien opnames achter de rug in twaalf verschillende zorgeenheden, in zes verschillende instellingen. Ik heb de voorbije zeven jaar meer in een ziekenhuisbed geslapen dan in mijn eigen bed. Vijftien keer was een opname volgens mij echt nodig. Omdat een opname een context creëerde waarin mijn gevaarlijke gedrag of gedachten een halt werd toegeroepen.

In crisis vanuit je thuissituatie controle krijgen op gedrag en gedachten, lijkt me bijzonder moeilijk. Thuis hield niemand me tegen om gevaarlijk, zelfbeschadigend gedrag te stellen.

Mijn aanbeveling: bouw crisisbedden zeker niet af. Wel integendeel: breid ze uit. Een psychiatrische crisis vereist een veilige context. En dat is de thuissituatie helaas bijna nooit.

De meeste van mijn crisissen waren al na twee weken bezworen. Hoe? Door een combinatie van medicatie en individuele gesprekken. Veel minder door het volgen van het (groeps-)therapeutische programma.

Mijn aanbeveling: bouw psychiatrische crisisafdelingen uit met veel licht en open ruimtes, kies resoluut voor eenpersoonskamers en zet in op zoveel mogelijk persoonlijk contact.

Hou een crisisopname ook echt kort. In mijn geval was twee weken telkens genoeg. Elk van mijn vijftien opnames duurde veel langer dan deze twee weken. Meestal kwam ik op een behandeleenheid terecht. Zo’n behandeling in het ziekenhuis kost handenvol geld: mijn aandeel was gemiddeld zo'n 600 euro per maand. Ik ben mede door de hoge ziekenhuisfacturen in collectieve schuldenregeling beland. Was dat geld het waard?

Ik weet het niet. Ik betwijfel bijvoorbeeld of het element 'slapen in het ziekenhuis' zovele maanden nodig was. Ik denk dat ik ook in staat was om de behandeling ambulant te volgen, wat in sommige instellingen ook mogelijk was, maar lang niet altijd, en meestal pas na vele weken 'wacht daar nog maar even mee'. Tot mijn grote frustratie.

Mijn aanbeveling: probeer de periode 'slapen in het ziekenhuis' zo kort mogelijk te houden. Ideaal slaap je alleen tijdens een crisis in een ziekenhuisbed en volg je de behandeling nadien van thuis uit.

Ik weet ook niet zeker of ik de juiste therapeutische bagage heb om een nieuwe opname te vermijden. Ik loop al zeven jaar rond met een duidelijke diagnose. Over die diagnose is expertise. Maar ik heb op zeven jaar tijd in vijftien behandeltrajecten welgeteld één theoretische sessie over de bipolaire stoornis gevolgd. Terwijl er in ons land wel degelijk afdelingen met specifieke behandelingen voor bipolairen bestaan. Maar ik werd er nooit naar doorverwezen. Waarom niet?

Mijn aanbeveling: na een crisis-opname moet een patiënt een behandeling op maat worden aangereikt. Is er een duidelijke diagnose? Verwijs de patiënt dan door naar een afdeling die specifieke zorg aanbiedt, ook als die afdeling tot een ander ziekenhuis behoort.

Sinds kort woon ik "thuis". Thuis, dat is het rehabilitatiehuis van Beschut Wonen Antwerpen. We wonen er met 20. Ieder heeft z'n eigen kamer, we delen keuken, eetkamer, sanitair.

In niets lijkt het hier op een ziekenhuis. Maar er is wel quasi 24/24u begeleiding. Die houdt toezicht op medicatie, voert persoonlijke gesprekken, stimuleert een actieve daginvulling. Ik heb dat beschutte kader nog nodig, voel ik. Nu toch nog. En het gaat goed met me. Ik slik trouw medicatie (lithium), houd me aan bepaalde spelregels. maar ik leef content.

Zeven jaar in een psychiatrisch bed slapen, heeft van mij een zeer zelfbewust iemand gemaakt. En dat is gezien mijn aandoening een uiterst goede zaak.

Wie vragen heeft over zelfdoding, kan telefonisch terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website zelfmoord1813.be.