Zal ik me straks in Frankrijk nog wel veilig kunnen voelen?

Sabrine Ingabire (21) studeert rechten aan de VUB.

Ik zat op een terrasje in Montpellier, toen ik op het grote scherm het gezicht van Le Pen en Macron zag verschijnen. De mensen rondom mij waren allemaal jong, en ze leken verontwaardigd. De kleine zus van mijn vriendin, die overtuigd moest worden om te stemmen, stuurde haar onmiddellijk: ‘Zie je wel dat stemmen niets uithaalt?’

Zelf was ik aanvankelijk opgelucht. Beter Le Pen-Macron, dan Le Pen-Fillon. Vervolgens was ik hoopvol, door de hoge opkomst van stemmers voor Mélenchon. Hoewel ik het niet eens ben met alles waar hij voor staat, is voor mij duidelijk dat het welzijn van het volk vooropstelt, meer dan de macht die hij uit zijn functie had kunnen halen. Dat mensen bereid waren om samen te werken aan een betere toekomst, gaf me even hoop. Tot ik me plots bekeken en onveilig begon te voelen, op dat terrasje in Montpellier, vol mensen die misschien voor Le Pen hadden gestemd.

Telkens als ik ergens op vakantie wil gaan, zoek ik uit hoe de bevolking tegenover zwarte vrouwen staat: is het wel veilig? Ik zie vaak last minutes passeren die geweldig zijn, voor landen waar ik nooit naartoe zou kunnen reizen, indien ik niet in groep zou gaan met mijn witte vrienden. Ik heb het idee opgegeven om ooit alleen naar Azië, Marokko, of Rusland te gaan. Moet Frankrijk nu ook aan die lijst worden toegevoegd?

De situatie lijkt niet zo dramatisch, omdat Macron zondag als eerste uit de bus kwam, omdat de meeste tegenkandidaten hun stemmers sindsdien hebben aangespoord om op hem te stemmen, en omdat de huidige president hem steunt. Maar, als ik spreek met mijn Franse vrienden, die nochtans heel geëngageerd zijn, wordt het mij duidelijk dat een groot deel van plan is om niet of om blanco te stemmen.

De media stellen Macron immers al maanden voor als de beste optie. Hij is jong, anders en heeft zijn eigen partij opgericht: er zal verandering komen! Jongeren tussen 18 en 24, die het meeste voor Mélenchon hebben gestemd, staan evenwel sceptisch tegenover Macron. Hij belichaamt helemaal geen vernieuwing, was bankier bij Rothschild, en is niet eens nieuw in de politiek – ze noemen hem spottend de zoon van Hollande, en lachten op zondagavond dat hij nog geen speech kon geven na zijn eerste overwinning, omdat hij zijn programma nog aan het opstellen was.

Voor hen is hij het symbool van de status quo, terwijl ze zo dicht bij de verandering waren met Mélenchon. Ze zijn boos op wie die voor Macron stemde, zonder zelfs te weten waarvoor hij staat. Zo boos dat ze straks niet meer willen stemmen. “Ni patrie, ni patron, ni Marine, ni Macron”, luidt het. En ik begrijp het, echt wel. Le Pen staat voor racisme, fascisme, nationalisme, haat, gesloten grenzen. Macron staat voor meer geld voor de rijken, mooie lege woorden, interventies in Syrië en Afghanistan. Twee zijden van dezelfde medaille, dus.

En ze zullen hun principes niet opgeven. Net zoals de aanhangers van Bernie Sanders die niet voor Clinton wilden stemmen. Maar als de geschiedenis zich herhaalt, en Le Pen wint, is het hun schuld niet. Zij hebben niet gefaald, de Republiek heeft hen laten vallen. Ze zullen protesteren, ze zullen zich mobiliseren, ze zullen hun verandering wel krijgen.

Ja, oké, en wat gebeurt er in de tussentijd met zij die het meest getroffen zullen worden door de haat van Le Pen? Wat gebeurt er met hen, als die vrouw aan de macht komt? Is het niet beter om te protesteren, om zich te mobiliseren, om verandering te krijgen, terwijl minderheden ook nog een klein beetje beschermd worden?

De grote reden achter de Brexit en de verkiezing van Trump is de lage opkomst. Een derde van jongeren tussen 18 en 24 is niet gaan stemmen voor het referendum. De zwarte gemeenschap in de VS, die uit principe niet op Clinton wou stemmen, besloot ook thuis te blijven. En het had zware gevolgen: Brexit en Trump openden de deur voor een ongeziene intolerantie. Slechts een paar maanden na het referendum, waren hate crimes al 41% gestegen in het Verenigd Koninkrijk. In februari 2017, was het ondertussen +100%. In de Verenigde Staten, zijn haatgroepen verdrievoudigd in 2016. Moeten er meer bewijzen zijn dat een haatprediker als president, zorgt voor meer haat in een land?

Het is duidelijk dat jongeren een verantwoordelijkheid hebben die ze niet kunnen ontlopen. Ze moéten zich afzetten tegen Le Pen, ze moeten mensenrechten verdedigen, ze moeten ons beschermen. Want mijn lot is onlosmakelijk verbonden met dat van de Franse minderheden: een overwinning van Le Pen is een overwinning tegen ons allemaal. Onder haar presidentschap zouden wij - die ons al niet veilig voelen, al verworpen worden door een zogenaamde vrijzinnige wereld, en geen last minutes kunnen boeken uit angst voor racisme en onderdrukking - nu ook in Frankrijk aangevallen kunnen worden zoals in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

En als dat gebeurt, zal het ons niets kunnen schelen dat de jeugd ‘uit principe’ niet voor Macron wou stemmen.