Wij hebben regels die onnozeler zijn dan een Griekse komedie

Stavros Kelepouris is journalist.

“Weet je hoe Grieken goedkope bouwgrond bekomen? Ze zetten een stuk grond af in de bergen en zetten hun huis erop. Als de politie het ooit ontdekt, betalen ze gewoon de boete – die is goedkoper dan de prijs van de grond.”

Het was een van de vele sprekende anekdotes – of ze kloppen, was niet altijd duidelijk – in het repertoire van mijn vader ten tijde van de Griekse financiële crisis. De clou was altijd dat de Grieken het een beetje zelf gezocht hadden dat de staatsboekhouding zo betrouwbaar was als Zeus’ huwelijkstucht.

In België doen we graag schamper over het spilzuchtige en niet al te rigoureuze overheidsoptreden in het zuiden van Europa. Maar dan blijkt af en toe dat wij in al onze noordelijke wijsheid evengoed regels hebben afgesproken die zelfs te onnozel zouden zijn voor een komedie van Aristofanes. Zoals: wie geld genoeg heeft, kan frauderen en achteraf een boete betalen die lager ligt dan wat hij met de fraude verdiend heeft.

En wie het goed aanpakt, zoals de bakkersfamilie uit Tielt, kan een deel van die boete naderhand nog eens in de belastingaangifte aftrekken. Als er al een verschil is met de Griekse bouwgrond, dan wel dat het hier nog absurder is.

Nu zijn er volgens specialisten weliswaar gegronde juridische redenen waarom een minnelijke schikking zoals bepaald in de afkoopwet niet echt een boete is en dus fiscaal als kost ingebracht kan worden. Maar iedereen met een greintje boerenverstand zal ook moeten toegeven dat dit gewoon een aberratie is, een gevolg van slechte wetgeving waar de belastingbetaler de dupe van is.

De afkoopwet is daarin vanzelfsprekend geen unicum. Recentelijk schrapte Vlaams minister van Economie Hilde Crevits (CD&V) een heleboel opleidingen uit de lijst voor de kmo-portefeuille. Voortaan geen subsidies meer voor wie zich wou specialiseren in sjamanisme, tarotkaartleggen, pendelen, of voor “de diensten waarvan de inhoud niet op voorhand bekend is en waarvoor een abonnements- of lidgeld wordt betaald”. Lees: tot niet zo lang geleden werden daar wél subsidies voor betaald.

Het punt is dat wetgeving vaak zo haastig opgesteld moet worden of zo complex is geworden dat het evenwicht zoek raakt. Niet het minst in de financiële wetgeving. Nog maar vorige week deed econoom Kevin Spiritus in deze krant een voorstel dat niet zo heel lastig kan zijn: herteken de belastingen, werk met twee globale belastingtarieven, en hou op met voor elke particuliere belangengroep uitzonderingen in het leven te roepen.

Anders gezegd: in plaats van steeds meer wetgeving bij te toveren, kunnen politici af en toe beter wat minder regels opleggen, en zorgen dat degene die overblijven op punt staan. Het zou als gunstig neveneffect kunnen hebben dat fraudeurs hun minnelijke schikking niet in de belastingbrief kunnen inbrengen.