Wetenschappelijk verantwoord roepen, tieren, brullen

Barbara Debusschere is journalist.

Zoals Antwerps politica Els Van Doesburg (N-VA) recent in deze krant schreef, leven we in “een spektakelsamenleving waarin alleen de schreeuwende ‘super!’ en ‘episch!’ aandacht kunnen trekken”, en de “superlatieveninflatie” hoogtij viert, waardoor we toondoof worden.

Vandaag komen honderden wetenschappers met een werkstuk dat daar lijnrecht tegenover staat maar toch best heel veel aandacht krijgt: het laatste ‘syntheserapport’ van het VN-klimaatpanel (IPCC). Sinds 1990 maakt dat panel om de zoveel jaar de staat van het klimaat op. En dat doen ze uiteraard altijd op de emotieloze, objectieve, afstandelijke en erg precieze manier die de rigueur is in de wetenschap. Bij vaststellingen als “de keuzes en maatregelen die in dit decennium worden genomen zullen voor duizenden jaren een impact hebben” staat dan bijvoorbeeld hoe zeker de auteurs daarvan zijn. In dit geval zijn ze heel zeker.

Maar omdat de opwarming van het klimaat nog harder gaat dan klimatologen eerder hadden voorspeld, grijpen die technische rapporten ondertussen toch naar de keel. Bijvoorbeeld met zinnen als: ‘De kans om een leefbare toekomst voor iedereen te garanderen slinkt nu snel. (heel erg zeker)’. Of met grafieken waarop je ziet hoezeer jij op je zeventigste zal blootgesteld zijn aan dodelijke weerextremen en hoeveel meer dat nog zal gelden voor je kinderen.

En dat komt niet omdat de wetenschappers zich onderweg hebben laten inpakken door de superlatieveninflatie – ze zouden geen uitroepteken durven gebruiken – maar omdat de realiteit ons aan het inhalen is. Je hoeft geen taalkundige te zijn om uit de evolutie van die dikke IPCC-verslagen af te leiden dat deze honderden toponderzoekers ondertussen in feite aan het roepen, tieren, brullen zijn. Ze zijn zeer vaak uitgemaakt voor alarmisten, nu blijkt dat hun eerdere voorspellingen te conservatief waren. We hebben nog acht jaar om de uitstoot te halveren willen we voorkomen dat de opwarming ontspoort. Ondertussen blijft die uitstoot stijgen.

Eigenlijk staat er ook in dit laatste syntheserapport: ‘Zet vandaag nog een wereldwijd, ongezien, gigantisch, megagroot Marshallplan tot de tiende macht op poten om hypersnel al onze systemen, sectoren, consumptie, steden en landen extreem te vergroenen en fossiele brandstof nu meteen af te schakelen of we kwakken massaal tegen een muur die mensheid nog nooit is tegengekomen en haar zal verpletteren!!!!!’. Eigenlijk komt het stoom uit de oren van deze onderzoekers.

Maar wat er ook staat – vertaald in de turbotaal van vandaag – is: ‘Yes, we can!!!!!!!’ Onvermoeibaar benadrukt het IPCC opnieuw dat we alles in handen hebben om te doen wat nodig is om zoveel mogelijk leed en vernieling te voorkomen. En dat wij in een unieke periode leven. In dit decennium bepaalt de mensheid of de toekomst leefbaar wordt. De recepten zijn bekend, de middelen liggen in onze handen en zijn bovendien goedkoper dan ooit. “Ook dat is in feite een heel aangrijpende maar dan positieve boodschap die de hele mensheid zou moeten mobiliseren”, zegt een insider. “Hoe zou het niet zijn mochten we dit laten schieten?” Wie luistert?