We weten vandaag niet meer waar een socialistische partij voor staat

Postjespakkerij en carrièrisme, machtswellust en cynisme, het vergeten van alle idealen wanneer er een cent te verdienen valt: het komt in de beste families voor. Maar in de socialistische toch nog net iets meer, oordeelt de kiezer, en dus dreigt de PS ten onder te gaan en de sp.a in haar val mee te sleuren. "Niets mee te maken," protesteert de sp.a bij monde van Vlaams fractieleider Joris Vandenbroucke, "noem ons dus alsjeblieft geen zusterpartij van de PS."

Het protest is begrijpelijk: ze doen er alles aan om zich te distantiëren van onkiese praktijken; wie een stap verkeerd zet wordt door de sp.a geloosd, terwijl andere partijen even schuilen voor de storm om nadien lekker verder te gaan. Begrijpelijk, dus, maar daarom niet minder onzinnig. Want PS en sp.a zijn kinderen van dezelfde moeder, van dezelfde ideologie, zusterpartijen dus, en het is niet door je zus te desavoueren dat het plots je zus niet meer is.

Kameleons

Het past anders wel in een traditie, en misschien zit net dáár het probleem: zoals de sp.a zich nu afkeert van haar zusterpartij, de PS, zo hebben PS en sp.a eerder al hun moeder de rug toegekeerd. Dat ouderwetse socialisme, dat geneuzel over 'gelijkheid' en 'broederlijkheid'? Geen hond wil dat nog horen, zo hebben ze gefocusgroept, en zo dwalen de twee zusjes nu door het politieke landschap, woordenloos, zonder herkenbare trekken, de kleur aannemend van wat op die plek en op dat tijdstip het beste lijkt te passen, als heuse kameleons.

Wat zij daarbij over het hoofd zagen: een kameleon neemt de kleur aan van zijn omgeving om niet op te vallen. De socialistische partijen hebben zich zodanig aangepast aan hun omgeving, dat ze voor de kiezer volslagen onzichtbaar zijn geworden.

Dat is de rot. We weten niet meer waar een socialistische partij vandaag voor staat. Streven naar een samenleving van gelijken, zoals hun moeder deed, dat hoort niet meer, want veel te controversieel. Schrap die term 'gelijkheid' dus, en vervang hem door: 'iedereen verdient gelijke kansen'. Niemand kan daar tegen zijn. Elke partij zegt het dan ook te verdedigen. Welke nood is er dan nog aan een enkel in naam socialistische partij?

Poetsbeurt

Bovendien bevestigt de partij zo nog eens de boodschap van wat haar ideologische erfvijand hoort te zijn, maar waar ze steeds meer op lijkt sinds ze haar moeder de mond snoerde: als het streefdoel een samenleving is die iedereen gelijke kansen biedt, en niet meer dan dat, dan zijn alle uitkomsten achteraf gerechtvaardigd, hoe ongelijk ook. Helpen wie achterblijft is dan louter een kwestie van liefdadigheid, niet van rechtvaardigheid: eigenlijk hoeft men zich om de achterblijvers niet druk te maken, ze hadden maar beter hun best moeten doen; het deel van de koek waar zij om vragen hoort ons toe. Waarom dan niet stemmen op een partij die ons daarin bevestigt, en die de ander zijn plaats aan de tafel ontzegt? De socialistische partij heeft zichzelf de woorden ontzegd om nog verhaal te kunnen halen.

Dat de sp.a haar zus desavoueert is begrijpelijk, dat ze zichzelf een grondige poetsbeurt wil geven verstandig. Maar als er na al het poetsen niets meer te zien is, zal de kiezer over de partij heen blijven kijken.