We hebben geen War on Terror nodig, maar een War on Fear: minder spierballen, meer hersenen

Een student digitale media op een druk networking event in Antwerpen vraagt zich met een grapje af, hoe best het ijs te breken. Op Twitter, zoals het daar hoort. "Luid 'Allah u akbar' roepen is geen goede ijsbreker, zeker?" Een andere deelnemer antwoordt: "Probeer het eens en laat het weten." Hopla, ijs gebroken. De eerste student ziet een punchline -ik zou hem ook niet hebben laten liggen- en maakt de grap af met een verzonnen krantenkop: (Als ik dat zou doen dan lees je) "Morgen in het nieuws: 25 doden en 93 gewonden na massahysterie in het ING gebouw."

Wat er dan gebeurt, is het logische gevolg van de huidige giftige combinatie van angstcultuur en testosteronpolitiek, én ongeveer dat wat hij grappend voorspeld had. Minuten later valt het Snelle Respons Team van de politie binnen. De student wordt opgepakt en het gebouw ontruimd. Dat, goede vrienden, is ironie. Dubbele ironie zelfs: Het SRT, in het leven geroepen door Bart De Wever naar aanleiding van de aanslag op een satirisch weekblad, rukt uit omdat ze een grap niet begrijpen.

Maar de student gaat ook niet vrijuit. Hij heeft twee cruciale fouten gemaakt. Primo, hij heet Mohamed en heeft een baard. Hij had dus beter moeten weten. Als Koen dit had getweet, had er geen haan naar gekraaid. Secundo, zijn taalvaardigheid en geavanceerde niveau van humor (smiley vergeten, Mo!) overstegen dat van de Antwerpse politie. Toegegeven, dat laatste overkomt ons allemaal al wel eens.

Waakzaamheid bij de politie is primordiaal. Maar paranoia maakt haar gevaarlijk. Nog meer wanneer het om een zwaar bewapende agenten als het SRT gaat, dat in dit geval evengoed OCT, Overhaaste Conclusie Team, had kunnen heten. Op geen enkel moment grapt de student immers over of dreigt hij met een aanslag. Hij grapt duidelijk over de heersende paranoia en hysterie in de maatschappij. Maar angst maakt blind.

Een simpele analyse van het bericht en de account had alles onmiddellijk in context kunnen plaatsen. Het soort context dat de politie in Schelle woensdag deed concluderen dat de twintig geheractiveerde oorlogswapens die ze daar vonden, waaronder een kalasjnikov, toch niet heel onrustwekkend was. Want de dader heette Marcel. Mohamed daarentegen is nog urenlang vastgehouden door de politie. Wellicht voor vragen over het 'dreigend karakter' van zijn andere tweets: 'problemen met Telenet' en 'fietsen op de Turnhoutsebaan'? Zwaanst naa nie hei!

We mogen blij zijn dat dit team nog niet was uitgerust met de recentelijk door het stadsbestuur aan hen beloofde oorlogswapens. Eén menselijke fout is dan genoeg voor drama's à la Verenigde Staten. Daar is die militarisering van de politie al totaal uit de hand gelopen. Het steeds groter aantal SWAT-teams wordt steeds zwaarder bewapend en steeds vaker ingezet voor steeds banalere feiten. Het aantal gewonden en doden bij arrestaties, onder wie ook onschuldigen door onvermijdelijke menselijke fouten, zoals het bestormen van het verkeerde huis, is daarmee evenredig toegenomen. Ook hier is het zwaarbewapende SRT de voorbije weken al ingezet voor respectievelijk het klissen van een fietsendief en het overmeesteren van een voetganger die door het rood was gelopen.

De 'Amerikaanse toestanden' - het zware wapentuig en het bijbehorende machismo - komen eraan. Weer zetten we een stap verder op het glibberige hellend vlak. Gaan we echt zitten wachten op het eerste geval van collateral damage in die War on Terror? Op een volgende Jonathan Jacob? De politie valt weinig te verwijten. Zij doen wat het beleid hen opdraagt. Dat beleid moet dringend doordachter.

Wijzer. Minder spierballen, meer hersenen. We hebben geen War on Terror nodig, maar een War on Fear. Dit keer zijn er geen slachtoffers gevallen. Nog niet. Die student digitale media heeft een belangrijke les geleerd. Nu wij nog.