We blijken goed in het praten ‘over’ jongeren. Misschien is het tijd om eens wat vaker ‘met’ hen te praten

‘Vindt u dat jongeren voorrang moeten krijgen bij de vaccinatie?’ Die oproep op onze nieuwssite lokte in enkele uren tijd meer dan duizend reacties uit – een veelvoud van wat je zou verwachten bij zulke lezersvragen. Daarmee is de eenvoudigste vraag in dit debat alvast beantwoord: is deze kwestie wel relevant? Het antwoord zit in onze ontplofte mailbox.

Dat de discussie gevoerd wordt, is op zich al maatschappelijke winst. Hulde daarvoor aan Heidi De Pauw (Child Focus) en andere Vlaamse spraakmakers om het debat te starten. In een open brief vragen ze om jongeren een rij vooruit te schuiven in de vaccinatiestrategie en ze een spuitje te gunnen van zodra de kwetsbare ouderen gepasseerd zijn, alsook het zorgpersoneel en de mensen op wier essentiële beroep de samenleving steunt.

Dat is op zijn minst een sympathiek idee. Zijn er tegenargumenten? Ook. Jongeren hebben het geluk dat ze gemiddeld minder ernstig ziek worden door Covid-19. In de ziekenhuis- en overlijdensstatistieken vertegenwoordigen ze slechts een fractie. Daaruit zou je kunnen besluiten dat ze beter even wachten tot, behalve hun grootouders, ook hun ouders gevaccineerd zijn. Sowieso kan er van een versoepeling pas sprake zijn als de besmetting geluwd is en/of er voldoende gevaccineerd is. Eerste in de rij staan, heeft dus niet per se een gunstig effect op wat wel of niet mag.

Anderzijds: veruit dé grote groep risicopatiënten zijn mensen boven de 60. Niemand vraagt dat jongeren hun plaats zouden innemen, of die van mensen in een verzorgend of beschermend beroep. Als die uiterst belangrijke doelgroepen beschermd zijn, is er misschien wel wat ruimte in de vaccinatiestrategie. Jongeren op dat moment niet zomaar achteraan laten aansluiten, heeft dan een belangrijk psychologisch, motiverend effect. Het kan een weldadige impact hebben op de eveneens zorgwekkende cijfers over psychisch ongemak.

Dit debat gaat immers niet over het winnen van viptickets naar het Rijk van de Vrijheid. Dit gaat over gelijkwaardigheid. In deze coronacrisis zijn we erg goed gebleken in het praten ‘over’ jongeren. Misschien is het tijd om ook eens wat vaker ‘met’ hen te praten. Door jongeren een plek aan de tafel te gunnen als gesprekspartner in de vaccinatiestrategie maken we hen medeverantwoordelijk en mede-eigenaar van de oplossing.

Het is goed mogelijk dat die jongeren dan ook wel besluiten dat het niet van het allergrootste belang is wie wanneer een spuitje krijgt, als de kwetsbaarste groepen maar veilig zijn. Veel belangrijker is dat er een vooruitzicht komt op meer vrijheid en dat in die verwachte versoepeling de stem van de jeugd wél doorklinkt.

Laten we hen dat gunnen, van zodra het veilig kan. Het is nodig. Want wie denkt dat jongeren alleen maar willen fuiven als ze zeggen dat ze het zwaar hebben, die moet toch eens wat vaker met zijn kinderen of kleinkinderen of met zijn leerlingen of studenten praten.