Wat wil mijn bijna veertienjarige? Niks natuurlijk. Met rust gelaten worden. Haar goesting doen. Uitslapen

Ivo Victoria is schrijver van Alles is oké. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Wat ik deed toen ik veertien was? Ik werd voor het eerst verliefd. Op N., een onvoorspelbare schoonheid die met mijn hart van glas jongleerde terwijl ik radeloos toekeek. Ik schreef mijn eerste liedje. Een hate song over mijn leraar wiskunde. Ik ging naar mijn eerste scoutsfuif, moest om halfelf thuis zijn van mijn moeder. Wat wílde ik toen ik veertien was? Niks natuurlijk. Met rust gelaten worden. Mijn goesting doen. Uitslapen. Stiekem bier drinken met vrienden, op vrijdagmiddag na school.

Een maand geleden vond men in Amsterdam-Noord de veertienjarige Pepijn dood in een tentje, overleden door een koolmonoxidevergiftiging in combinatie met drugs. Hij had een kleine barbecue aangestoken om zich warm te houden terwijl hij een pilletje nam. Vorige week werd in Amsterdam Nieuw-West een veertienjarige jongen geschept door een trein toen hij om halftien ’s avonds – ruim na het ingaan van de avondklok – met een vriend langs het spoor liep.

Gewone jongens, uit gewone gezinnen, net zoals de veertien- en vijftienjarigen uit Kapellen die vorige zaterdag in de cel belandden. Vlaamse pubers kúnnen elkaar tenminste nog zien op school, plannen beramen, een feestje geven, de regels overtreden. Zoals pubers horen te doen. Binnen een tijdje is dit avontuur voor hen niks meer dan een straf verhaal. Het huidige Nederlandse beleid – middelbare scholen dicht, avondklok en maximaal één bezoeker per gezin – sluit scholieren op. In hun kamer en in zichzelf. Probeer dan maar eens te voorspellen voor welke ontsnappingsroute de kwetsbare zielen kiezen.

Pepijn zat op hetzelfde gymnasium als mijn oudste dochter. Die school is sinds half december dicht. In die twee maanden is mijn dochter een meter gegroeid en toen ik haar onlangs een knuffel gaf, merkte ik plots dat ze een taille heeft. Hoe was dat gebeurd?

Ook draagt ze sinds kort ringen aan haar lange, sierlijke vingers, en een kettinkje om haar hals. Ze gebruikt bodymist, koopt haar eigen kleren online, is fan van de oversized trend, en zo, bij de juiste schemerende lichtinval, zit ik hier thuis soms ineens naast een jonge vrouw op de bank. Maar ze is nog net geen veertien, zit in haar tweede jaar. Eén schoolfuif meegemaakt, in september 2019, toen ze nog een kind was. Bijna net zoveel thuis voor haar scherm les gekregen als in de klas. Nog nooit na negen uur ’s avonds op pad geweest in de stad. Nog nauwelijks de kans gehad om een veertienjarige jongen radeloos te maken. En wat er ondertussen allemaal in haar hoofd gebeurt, daar heb ik het raden naar, als ze het zelf al snapt.

Aanstaande dinsdag beslist de Nederlandse regering of de middelbare scholen na 1 maart weer opengaan. Ik hoop het. Ik heb de voorbije tijd veel kritiek gelezen op minister Weyts (N-VA) die het Vlaamse middelbaar onderwijs uit alle macht (deels) openhoudt. Vaak was ik het met die kritiek eens. Maar ik ben van mening veranderd. Het is wat gedoe, met scholen die open en dicht gaan en een complex testbeleid, maar in Nederland probeert men het niet eens. En áls de scholen de motor van de pandemie zijn, zoals wordt beweerd, dan is dat niet overtuigend terug te zien in de Vlaamse besmettingscijfers, die beter zijn dan de Nederlandse.

Ja mensen, wanneer Ivo Victoria een N-VA-minister begint te prijzen en ijskoud beweert dat het Vlaamse beleid in deze kwestie het Nederlandse overtreft, dan móét deze crisis nu wis en waarachtig wel haar dieptepunt hebben bereikt.

Wat wil mijn bijna veertienjarige? Niks natuurlijk. Met rust gelaten worden. Haar goesting doen. Uitslapen. Ze verveelt zich, kijkt Netflix, daalt af in de spelonken van Minecraft, leest nu in deze column dat papa al lang weet dat het huiswerk per WhatsApp onder vriendinnen wordt verdeeld en uitgewisseld, heeft bij de laatste examens haar eerste onvoldoendes gescoord, en met haar ogen gerold toen we daarover wilden praten. Allemaal redelijk normaal. Ze ligt niet in een tentje in Amsterdam-Noord, voelt nog niet de behoefte om de avondklok te omzeilen.

De leerachterstand is mijn minste zorg. Maar haar hoofd kan haar lijf niet volgen. Ze zit in een ontwikkeling die ze niet met haar ouders maar met haar leeftijdsgenoten moet delen, in de realiteit, niet alleen via Snapchat. Hoe langer ze thuis moet blijven, hoe groter mijn zorgen over de ontsnappingsroutes die pubers zoals zij nog zullen kiezen. Elke dag dat scholieren naar school kunnen gaan, kunnen hangen met vrienden en vriendinnen, plannen beramend voor illegale slaapfeestjes met stiekem bier, is een hele belangrijke dag gewonnen.