Waarom India en China elkaar bekampen in de Himalaya: ‘Peking blijft de confrontatie aanstoken en de betrekkingen zijn in een neerwaartse spiraal beland’

Op een ijskoude dag in december, op een afgelegen bergkam in de Himalaya, gingen Indiase en Chinese soldaten elkaar met stokken, stenen, knuppels en de blote vuist te lijf. Er vielen tientallen gewonden. Volgens de Indiase overheid deed het incident van 9 december zich voor toen ongeveer 300 soldaten van het Chinese Volksbevrijdingsleger Yangtse trachtten te bezetten, een grenspost in de bergen langs de grens tussen de twee landen in de streek van Tawang, in het noordoosten van India.

Soldaten van China en India, allebei kernmachten, komen steeds vaker met elkaar in botsing als gevolg van het toenemende agressieve nationalisme van zowel de Chinese president Xi Jinping als de Indiase premier Narendra Modi. De twee landen versterken hun grensinfrastructuur en het wederzijdse wantrouwen wordt groter terwijl China de strategische samenwerking tussen de Verenigde Staten en India als een dreiging beschouwt en de spanning tussen Washington en Peking blijft stijgen.

Betwiste grens

China en India delen een betwiste grens van ongeveer 3.400 kilometer, ruwweg tussen de Chinese Tibetaanse Autonome Regio en de Indiase staten Arunachal Pradesh in het noordoosten, Himachal Pradesh en Uttarakhand en de federaal bestuurde regio Ladakh in het noorden van India.

Enkele jaren na de Chinese invasie van Tibet in 1950, liet de Indiase premier Jawaharlal Nehru de officiële kaarten van de Indiase grenzen bijwerken en maakte hij aanspraak op de woestijn van Aksai Chin, tussen Ladakh in het noorden en de Chinese Autonome Regio Xinjiang. China aanvaardde die aanspraak niet en het conflict leidde in 1962 tot een oorlog in Ladakh en Arunachal Pradesh. De oorlog eindigde met een informele grens tussen de twee landen, de zogenaamde Line of Actual Control, of LAC. Chinese en Indiase soldaten patrouilleerden langs die grens en kwamen af en toe met elkaar in botsing.

In de jaren 1960 en 1970 hield India, getraumatiseerd door de overmacht van China en bang voor een nieuwe oorlog, zijn troepen een eind uit de buurt van de grens en beperkte het zich tot patrouilles. Maar in de jaren 1980 werd het stoutmoediger en versterkte het zijn aanwezigheid aan de informele grens. In 1986-87 volgde een nieuwe confrontatie, waarna de twee landen een dialoog begonnen om de vrede te bewaren. In 1988 reisde de Indiase premier Rajiv Gandhi naar Peking om met Deng Xiaoping, de Chinese leider, te overleggen. Er werd een gezamenlijke werkgroep opgericht om het wederzijdse vertrouwen te versterken.

Dat lukte, met vallen en opstaan. Dertig jaar lang vloeide er geen bloed. Maar in 2017 laaide het conflict weer op, toen het Chinese leger een weg aanlegde naar het plateau van Doklam in de Himalaya, op de grens tussen India, China en Bhutan. Dat gebied ligt vlakbij de smalle corridor die het Indiase schiereiland met zijn noordoostelijke staten verbindt. India beschouwde de Chinese aanwezigheid op het plateau als een strategische dreiging, want in het geval van een oorlog zou China de corridor kunnen bezetten en het noordoosten van India kunnen afsnijden.

Indiase soldaten hielden de Chinezen tegen. Uiteindelijk trokken beide zijden zich terug, maar in de afgelopen vijf jaar is het Volksbevrijdingsleger teruggekeerd en bouwt het grensinfrastructuur in het gebied. In 2020 kwam het tot een bloedige botsing in het noorden van Ladakh, toen Chinese soldaten ten minste twintig Indiase soldaten met stokken en knuppels doodden en meer dan 100 vierkante kilometer Indiaas gebied veroverden.

Dilemma

Nu de spanningen tussen de twee landen weer oplopen, met de schermutselingen van 9 december als voorlopig hoogtepunt, staan de Indiase strategische planners, die traditioneel op de Pakistaanse dreiging focussen, voor een complexe uitdaging. Ze vrezen dat een voldoende versterking van de grens met China hun vermogen om Pakistan af te schrikken in het gedrang zal brengen.

De nieuwe agressie van China stelt New Delhi voor een dilemma. Moet India de strategische en militaire banden met de Verenigde Staten aanhalen en zich sterker engageren in de alliantie van Amerika, Australië, Japan en India, de zogenaamde Quad, terwijl Peking die als een anti-Chinees bondgenootschap beschouwt?

Uit het perspectief van New Delhi is de Chinese agressie aan de betwiste grens de prijs die India betaalt voor zijn samenwerking met de westerse alliantie. India doet zijn best om zich onafhankelijk op te stellen en heeft zelfs Amerikaanse steun afgewezen toen China in 2020 Ladakh binnenviel. Het beperkt de samenwerking met de VS tot de uitwisseling van informatie en heeft Washington achter de schermen gevraagd om zich met China te verzoenen. Die houding zal waarschijnlijk niet veranderen.

De confrontatie met China heeft Modi’s imago als sterke man een deuk gegeven. De aanhangers van de premier zijn tevreden met zijn bewering dat India geen grondgebied aan China heeft afgestaan, maar zijn populariteit brokkelt af. De laatste Chinese agressie toont dat Peking de confrontatie blijft aanstoken en dat de betrekkingen tussen de twee landen in een neerwaartse spiraal zijn beland. Het ziet ernaar uit dat Modi’s politieke lot uiteindelijk evenzeer in Peking als in New Delhi zal worden beslist.

© 2023 The New York Times Company