Waarom het een cruciale fout is geen koolhydraten meer te eten

"Noakes strikes again, als het zo verder gaat dan moeten we stoppen met eten, dan zullen we zeker gezond sterven", denk ik al lachend bij het lezen van het interview dat verscheen in de Volkskrant en op De Morgen. In het artikel pleit bewegingswetenschapper Tim Noakes voor het compleet mijden van koolhydraten. Hierdoor worden we niet meer ongevoelig voor insuline en beperken we de kans op welvaartszieken met ongeveer 100 procent.

Noakes maakt een cruciale fout in zijn pleidooi. Het is niet omdat het te veel eten van koolhydraten de mensen ongezond maakt (staat buiten kijf), dat het compleet mijden ervan het summum van gezondheid is. Integendeel, de steeds drastischere maatregelen die we tegenwoordig moeten nemen om onze gezondheid te vrijwaren werken compleet contraproductief. Er is voldoende bewijs dat diëten niet worden volgehouden en dat de proefpersonen terug op of over hun initieel gewicht zitten een jaar na de start van het dieet. Minder hippe manieren zoals voldoende sporten en een ietsjepietje minder eten blijken veel beter te werken.

Anekdotes en licht wetenschappelijk bewijs bundelen in een opinieboek is gemakkelijk, maar u moet weten dat onderzoek naar voeding en de effecten ervan op gezondheid bijzonder moeilijk uit te voeren is. Zulk onderzoek is meestal gebaseerd op vragenlijsten waarin vrijwilligers dan moeten invullen wat ze gegeten hebben en hoeveel. Dit soort onderzoek is goed en nodig, maar vatbaar voor variatie en verkeerde conclusies omdat mensen die vragenlijsten onjuist invullen.

Dat is gewoon inherent aan de mens, ze onderschatten gewicht en calorie-inname. Goed gecontroleerde studies zijn meestal korter en kunnen daarom niet zomaar geëxtrapoleerd worden naar de lange termijn. Het is daarom misschien niet verwonderlijk dat u de laatste tijd overdonderd wordt met info over hoe je wel of niet moet eten.

Naast de gebruikelijke communicatie via wetenschappelijke artikels willen sommige onderzoekers hun opinie delen met het publiek. Dat is nodig en goed, maar het gevaar van ongeloofwaardigheid ligt om de hoek. Inderdaad, de geloofwaardigheid komt in gedrang als een onderzoeker zijn status gebruikt om zijn opinie te verspreiden die te licht onderbouwd is. Niet iedereen loopt ultramarathons uit enkel op vetten, ook al 'bewijzen' anekdotes het tegendeel. Of die die anekdotes nu al dan niet kunnen dienen als wetenschappelijk bewijs laat ik in het midden, maar ze zijn zéker niet generaliseerbaar naar het brede publiek. Het is de taak van een onderzoeker om dit principe in stand te houden.

Dus mensen, maak van low-carb, paleo of intermittent fasting geen absolute noodzakelijkheid voor uw gezondheid. Doe wat voor u persoonlijk goed aanvoelt, eet met mate en beweeg voldoende en gevarieerd. De gezonde toekomst lacht u toe.