Waar zijn de betogers als in Gaza flatgebouwen worden gebombardeerd?

In Israël dreigt chaos, dictatuur en zelfs burgeroorlog. Althans, als we bepaalde commentatoren mogen geloven. Zeker is in elk geval dat de protestgolf die het land sinds januari overspoelt ongezien is, en dat de crisis nog urgenter werd nadat premier Benjamin Netanyahu zondag had beslist om defensieminister Yoav Galant de laan uit te sturen. Een breed gedragen staking legde maandag zowat heel het land plat. Dat Netanyahu zijn omstreden plan nu toch een tijdje uitstelt, betekent niet per se dat de kalmte meteen terugkeert.

Alles draait om een voorstel van de extreemrechtse regering om de rechterlijke macht van het land ingrijpend te hervormen. Volgens het controversiële plan zou het parlement uitspraken van het Hooggerechtshof kunnen terugdraaien en zou de regering zelf rechters kunnen aanstellen. De talrijke tegenstanders spreken van een juridische coup waardoor de democratie moet wijken voor een autoritair regime.

De woede in Israël is indrukwekkend, en toont aan dat de brede samenleving er, over vele maatschappelijke breuklijnen heen, bekommerd is om de staat van het land en bereid is zich in te zetten voor het behoud van de democratie. De betogers zijn met véél, soms honderdduizenden op één avond, ze zijn creatief en ze zijn vastberaden. Het is geoorloofd om bewonderend toe te kijken hoe zij zich uit alle macht verzetten tegen het idee terecht te komen in een dictatoriale staat. In dat verzet verdienen ze onze steun, én de steun van onze leiders.

Toch zijn er belangrijke bedenkingen te maken bij het protest. Zo lijkt het veel van de betogers te zijn ontgaan dat hun overheid en hun leger (waar zowat elke burger deel van is of was) zich al lang autoritair gedragen. In de straten van Tel Aviv zal je er niet veel van merken, maar vraag gerust aan een Palestijn, of hij nu woont in Gaza, Ramallah, Oost-Jeruzalem of Israël zelf, wat zijn ervaring is met de Israëlische democratie.

Waar zijn de honderdduizenden betogers wanneer in Gaza flatgebouwen gebombardeerd worden, wanneer op de Westoever schooltjes platgewalst worden, wanneer in Jeruzalem cultuurhuizen gesloten worden, wanneer kolonisten olijfboomgaarden afbranden, wanneer nieuwe nederzettingen gebouwd worden op gestolen land, wanneer kinderen gemarteld worden?

Waarom gaat het land niet plat wanneer afscheidingsmuren tussen dorpen gebouwd worden, wanneer mensen jarenlang zonder proces in de cel verdwijnen, wanneer waterbronnen afgesloten worden, wanneer huizen ingepalmd worden, wanneer geldstromen geblokkeerd worden, wanneer nieuwe wapensystemen uitgetest worden op burgers, wanneer betogingen niet gesteund worden door het leger maar brutaal neergeslagen, wanneer een land bezet wordt en een samenleving gewurgd?

Israëlische regeringen voeren al decennia een rücksichtslose machtspolitiek in de bezette gebieden. Dat ook Joods Israël daar nu mee te maken krijgt, moet een hard ontwaken zijn. Wat als de energie van kritisch verzet die er nu heerst straks alle inwoners, dus ook de Palestijnen, ten goede kan komen? Misschien draagt deze brede protestbeweging wel de kiem in zich van een hernieuwd verzet tegen de bezetting en de apartheidspolitiek. Laten we hopen.