Veel slachtoffers van de Waalse watersnood staan nog altijd in de kou

Je hoeft tegenwoordig niet ver te zoeken om nieuws te vinden over de sombere toekomst die de klimaatverandering voor ons in petto heeft. Tijdens de voorbije vakantieperiode brachten we wat tijd door in de meest getroffen valleien van de overstromingen van juli, een onfortuinlijke gebeurtenis die het leven kostte aan diegenen die onze premier in zijn COP26-toespraak de eerste Belgische slachtoffers van ons klimaat noemde. Als we de wetenschap mogen geloven, zullen dit soort gebeurtenissen, die zich om de 100 jaar voordoen, steeds vaker voorkomen, en de slachtoffers van nu zouden weleens de eersten van velen kunnen zijn. Dit is een open brief aan onze federale regering.

De temperaturen zijn gedaald en het heeft non-stop geregend. Telkens als we het koud hadden, voelden we de kou zoals de mensen in het zuiden van België het 100 keer erger moeten voelen. Inderdaad, sommige slachtoffers van de overstromingen hebben nog steeds geen verwarming, maar zelfs als ze die wel hebben, zijn hun huizen vochtig met hun naakte muren en plastic zeilen die de binnendeuren vervangen. Zij hebben het onvoorstelbaar koud, tot in de botten, de spieren, en langzamerhand kruipt de koude ook hun hoofd binnen. Meer en meer mensen worstelen met zeer donkere gedachten.

Terwijl we pannenkoeken, warme chocolademelk en muziek aanboden bij Rode Kruis-posten en burgerinitiatieven in de Vesder- en Ourthe-valleien, reikten we ook een luisterend oor aan mensen die behoefte hadden aan een gesprek. We waren, en zijn nog steeds, verontwaardigd: we leven in een van de rijkste landen ter wereld, maar onze regering slaagt er niet in om de meest behoeftige mensen te voorzien van elementaire levensmiddelen. Ze kan zich niet verschuilen achter ‘we wisten het niet’; in oktober 2021 ontving de federale regering de resultaten van een onafhankelijk onderzoek dat in opdracht van de Waalse regering werd uitgevoerd. Intussen zijn we weer drie maanden verder.

Ondanks hun dankbaarheid voor de solidariteit waren de bewoners van overstroomde gebieden moe. Moe van het wachten, moe van de verzekeringsmaatschappijen die nog steeds van huis tot huis gaan, moe van de kou, en moe van het feit dat ze geen uitweg meer zien. Sommigen beseften ook dat dezelfde situatie zich opnieuw zou kunnen voordoen en dat al hun inspanningen weleens tevergeefs zouden kunnen zijn. Het jongste IPCC-rapport bevestigt dit: zelfs een kleine toename van de opwarming van de aarde leidt tot een aanzienlijke toename van extreme weersomstandigheden over de hele wereld. We weten dat de klimaatverandering levens zal blijven eisen, alleen niet wanneer en waar.

Waar blijft de federale regering? De lening die de federale regering aan het Waalse Gewest heeft toegekend, lijkt ons geen maatregel die in verhouding staat tot het leed van de slachtoffers. De strijd tegen de klimaatverandering, de op te bouwen veerkracht en de steun aan de directe slachtoffers moeten een nationale zaak worden. Want het is geen Waals probleem, dit is een langetermijnprobleem voor het hele land. De provincie Limburg ontsnapte maar net aan hetzelfde lot als Luik, puur geluk.

Daarom moet de federale regering nu de klimaat- en ecologische noodtoestand afkondigen en onmiddellijk actie ondernemen om tegemoet te komen aan de menselijke basisbehoeften van de slachtoffers van de recente klimaatcatastrofe. Dit betekent dat de regering de menselijke impact op het milieu moet beperken om de ernst van onze huidige klimaat- en ecologische catastrofe te verminderen, maar ook om zich voor te bereiden op komende rampen. Het betekent ook dat de regering er onmiddellijk voor moet zorgen dat de slachtoffers in de getroffen valleien verwarming, ontvochtigers, gratis elektriciteit, betaalbare huisvesting en herstellingen, verzekeringsgeld en psychologische steun krijgen. We zien de ecologische en de klimaatcrisis in volle hevigheid toenemen, maar de toxische industrieën kunnen op meer overheidssteun rekenen dan de slachtoffers van de klimaatverandering in Wallonië.

Het is slechts een kwestie van tijd voordat dezelfde vloedlijnen die de huizen van mensen in de getroffen valleien markeren, al onze levens zullen tekenen. We kunnen het ons niet veroorloven om af te wachten, zoals onze nalatige politici doen. We moeten nu handelen.

Ondertekend door bezorgde burgers Jolien Paeleman, Ruth-Marie Henckes, Marjolein Moreaux, Wim de Waegeneer, Katharina Irps, Christel Bouwens, Nadine Pochez, Servaas Tjollyn, Johannes Lievens, Luc Vanhoorickx, Mohamed Souna Souley, Linus Vanhoorickx, Nand Liekens, Bo Vanhoorickx, Magda Verfaillie, Lieve Parmentier, Dirk De Beul, Pieter Van Eecke, Carine Thibaut, Keesha Orts, Katrien Van Craeyvelt, Lara Deboeck, Goele Drijkoningen en Jeroen Arnoys.