Van droogte tot zondvloed: zo gaan wij ermee aan de slag

Valerie Trouet is klimaatwetenschapper aan de Universiteit van Arizona (VS) en auteur van Wat bomen ons vertellen. Haar column verschijnt maandelijks.

Het is mei. In Arizona zijn de lessen afgelopen, terwijl in België het media- en lezingenseizoen nog loopt. Een goed moment dus om België te bezoeken. Uiteraard nam ik het vliegtuig om hier te geraken, maar verder is mijn bezoek bijzonder koolstofarm. Ik reis met de trein en aan het station huur ik een elektrische fiets voor een week. Hoewel mijn ijdele kant tegenstribbelt – 47 is toch veel te jong om al elektrisch te fietsen – ben ik heel blij wanneer ik ’s nachts, na de laatste trein uit Brussel, niet te hard moet trappen om de steile berg naar mijn ouderlijk huis waar ik logeer op te fietsen. Of wanneer ik na 15 kilometer fietsen onbezweet een lezing kan geven in Tervuren. Wat een luxe.

Fietsen lijkt sinds mijn vorige bezoek een jaar geleden zo mogelijk nog populairder geworden en de fietsinfrastructuur volgt die evolutie op de voet. Ik rijd door straten waar geen auto mag komen, op fietssnelwegen en op fietspaden die door drempels en barrières veilig zijn afgezonderd van het autoverkeer. Wanneer ik een video tweet van de overvolle fietsparking aan het station, antwoorden mijn Amerikaanse collega’s met emoji’s met ogen zo groot als schoteltjes. Van dit soort fietsinfrastructuur kunnen wij in de VS alleen maar dromen. We kunnen nog veel leren van België.

Natuurlijk speelde ook het weer een rol in mijn positieve fietservaring. Als Amerikaanse vrienden me vragen naar het weer in België, zeg ik steevast dat het er altijd 11 graden en regenachtig is. Maar dit bezoek was een uitzondering: 10 dagen zon en 28 graden. De regen die viel, viel in korte, hevige stortbuien, waarrond fietstochtjes makkelijk te plannen waren, maar die geen soelaas boden na de maandenlange droogte. Het aanhoudende miezerige Belgische regenweer heeft plaatsgemaakt voor hevige stortregens en daar kunnen we maar beter aan wennen want stortregens, net als droogte, zijn een uitwas van klimaatopwarming: een warmere atmosfeer kan meer water vasthouden, waardoor regenvlagen heviger worden.

Die toenemende wisselvalligheid is een wereldwijd fenomeen en in het Engels bestaat er een uitdrukking voor: drought to deluge. Van droogte tot zondvloed: ook in Arizona is het hydroklimaat wisselvallig, maar daar zijn we eraan gewend. Ik woon in een woestijn waar tussen april en juli geen druppel water valt. In augustus brengt de moesson gelukkig troost. Het water van de hevige stormregens wordt in mijn tuin in ondiepe bassins opgevangen, zodat het langzaam kan doorsijpelen in de grond en mijn droogtebestendige planten kan voeden. Aan straatzijde hebben mijn buren en ik grachtjes gegraven zodat het overvloedige moessonwater niet de riolering inloopt, maar onze voortuinen bewatert. Het stormwater dat op mijn dak valt, vang ik op in drie regentanken van wel 2.000 liter elk. Omdat Tucson elk jaar met drought to deluge te kampen krijgt, hebben wij geleerd ermee aan het werk te gaan. De klimaatprojecties suggereren dat ook België er baat bij zou hebben zich aan te passen. We kunnen daarbij nog veel leren van Arizona.