‘Taboe’ is mogelijk het belangrijkste tv-programma van de voorbije jaren

Op zijn berg in de Oostkantons schrijft Marnix Peeters over vrijheid, zijn vogels en zijn vrouw.

De vrouwen zijn weer maar eens wat zwakker gemaakt, zei mijn vrouw. Het zijn wezens die beschermd moeten worden: dat is het enige wat #MeToo heeft vermocht. Het zijn krachteloze, hulpbehoevende mutsen die bovendien de hele tijd lopen te zaniken en de dag doorkomen met het zoeken van spijkers op laag water. Vroeger had je er zo enkele, waar je dan eens met je ogen bij draaide, nu kun je haast geen opiniestuk meer lezen dat geschreven werd door een vrouw waarin níét gezanikt wordt. Het is besmettelijker dan de omikronvariant: overal gaan vrouwen in groep simultaan staan zagen. Madammen Nero, de mouwen omhooggestroopt en met een deegrol in de knuisten.

Puntige analyse, zei ik.

Twee zomers van Tom Lenaerts werd in De Standaard al bij aflevering 1 niet op de spanning of de acteerprestaties beoordeeld, zei mijn vrouw. Volgens de Vrouw met Dienst maakt de reeks slachtoffers van daders, wordt wel het standpunt van mannen zonder schuldinzicht uitgebreid belicht maar laat men het na de traumatische gevolgen van een verkrachting te tonen. ‘Pijnlijk entertainment’ werd het genoemd. Vroeger kreeg een krant naar aanleiding van zo’n fictiereeks geheid lezersbrieven met commentaren van twee achterafse kwaaievrouwenclubjes, vandaag rollen ze hun Dikke Bertha’s zelf uit. De dag was nog niet om of alle andere media begonnen op dezelfde furieuze fluit te blazen.

Tom Lenaerts en Paul Baeten hebben natuurlijk ook maar gewoon een schitterend verhaal verteld, zei ik. Wat ga je staan kijven over hun standpunten – die kiezen ze gelukkig nog altijd zelf. Een thriller is geen documentaire. Het staat iedereen vrij om zelf vanuit een ander standpunt een ander verhaal te ­verzinnen.

Je krijgt er wel stilaan schubben van, van al dat verdriet en al die boosheid. Je kunt onmogelijk gelukkig worden als je van al­les het manco ziet, als je bij elke taart de ontbrekende kers ­opmerkt, achter el­ke goede intentie het boze plan ontwaart. Je maakt ­bovendien van de wereld een zure, ­akelige plek die door wantrouwen en negativisme wordt geregeerd.

Het omgekeerde maakte, vond ik, Taboe van Philippe Geubels zo sterk: het was een krachtig, intelligent, optimistisch gestemd en humorvol programma. Een probleem of nadeel werd telkens ook naar de zonnekant gedraaid en beglimlacht. Geubels is, enigszins tot mijn verbazing, een meesterlijk interviewer. De laatste aflevering, over gender, was voor mij een eye­opener. De kranten staan al jaren vol met gemeenheden en dreigementen – ‘Jullie móéten dit hier en nu verstaan en aanvaarden’ – maar we hadden Geubels nodig om het allemaal eens op een relaxte, begripvolle maar ook kritische en relativerende manier benaderd en verklaard te weten. Taboe is mogelijk het belangrijkste tv-programma van de voorbije jaren. Je moet het maar durven.

Lachen is een daad van moed, zei mijn vrouw.

‘Het lachen oefent op de mensen een grote, schrikwekkende invloed uit waartegen niemand innerlijk ook maar enigszins bestand is. Wie de moed heeft om te lachen, beheerst de wereld ongeveer op dezelfde manier als iemand die bereid is te sterven.’

Giacomo Leopardi schreef dat, zei ik, en ik heb er lang over gedaan om het ten volle te begrijpen, maar het is een van de spreuken waarnaar ik mijn leven ­inricht.