Sinds ik de politiek volg, voel ik me niet meer welkom in Vlaanderen

Sabrine Ingabire (21) studeert rechten aan de VUB.

Op dinsdag vertelde Sarah Smeyers in De Afspraak dat een baby, geboren uit één of geen Belgische ouders, voorwaardelijk Belg zou zijn tot zijn achttiende verjaardag. Dan zou hij een proef moeten doen om zijn nationaliteit te bevestigen. Donderdag ontkende ze dat ze dit ooit had gezegd. Dit, omdat noch de coalitiepartners, noch de oppositie achter haar voorstel stonden. "Koppel de integratievoorwaarde via de burgerschapsproef aan de vraag om de Belgische nationaliteit te krijgen. Dat is het enige voorstel dat ik heb gedaan", luidt het nu.

Dus ik moet me geen zorgen meer maken over mijn neefje, geboren uit een vluchteling en een “Nieuwe Belg”. Nee, ik moet me alleen zorgen maken over mensen zoals ik.

Want ik ben hier niet geboren. Toen ik naar België kwam, leerde ik eerst Frans, daarna Nederlands. In Brussel, deed ik mee aan activiteiten – paardrijden, kamperen – die ik in Afrika nooit zou hebben meegemaakt. Omdat het belangrijk was om erbij te horen, omdat het belangrijk was om te leren leven in dit nieuwe land. Toen ik naar Ninove verhuisde, werd ik geconfronteerd met compleet andere leefgewoontes. Ik leerde omgaan met hun tradities, met de haat tegenover het Frans, ik leerde leven met het woord "neger". Ik integreerde mij.

Toen ik 18 werd, kon ik eindelijk mijn nationaliteitsverklaring afleggen. Drie maanden later werd ik Belg. In de wereld van Sarah Smeyers zou het anders gaan. In haar wereld zouden mensen zoals ik een burgerschapsexamen moeten afleggen. Wat het precies inhoudt, kan N-VA evenwel niet zeggen. Examen "over normen en waarden", "om de mate van integratie te meten". Wat is juist “de mate van integratie"?

Ik weet niet of ik zou slagen op dat examen. Het wordt mij echter steeds duidelijker dat dit niet eens om integratie gaat – integratievoorwaarden zijn er namelijk al bij nationaliteitsverklaringen. Gaat het hier niet om, net zoals bij het voorstel om de dubbele nationaliteit af te schaffen: bewijzen dat de Belgische identiteit belangrijker is dan onze "andere identiteit"? Is dit niet, opnieuw, een poging om een homogeen, zuiver, België te creëren?

In Luxemburg werd er aan mijn familie gevraagd om van achternaam te veranderen wanneer ze de nationaliteit kregen, "om zich te integreren". Hun Afrikaanse achternaam klonk namelijk niet Europees, niet Luxemburgs genoeg. Ze woonden er op dat moment al langer dan vijftien jaar. Hun dochter sprak meer talen dan haar klasgenoten. De ouders hadden al jaren vast werk. Ze hielpen zelfs bij dorpsfeestjes. En toch moesten ze van achternaam veranderen. Is dit waar N-VA naartoe wil? Een land waar "integratie" gelijkstaat aan het verwerpen van de cultuur van onze grootouders, aan het verwerpen van onze namen?

Ik begrijp niet waarom we de Belgische diversiteit niet als een verrijking beschouwen. Ik ben blij dat ik in een land woon waar ik in aanraking kon komen met de Arabische cultuur. Ik heb Marokkaanse feestjes meegemaakt, ik heb het Suikerfeest met moslims kunnen vieren.

Dankzij mijn familie, heb ik ook de Rwandese cultuur gekend en heb ik Afrikaanse normen en waarden meegekregen die me dierbaar zijn. Mijn familie is warm en verwelkomt iedereen. Onze feestjes zitten vol mensen die onuitgenodigd meekomen, vol met muziek, met dans, met genoeg eten voor een heel dorp.

Toen ik Belg werd, verloor ik automatisch mijn Rwandese nationaliteit, maar dat betekent niet dat ik daarom niet meer Rwandees ben. Ik ben nu Belg op papier, maar in mijn hart zal ik altijd beide zijn. En het afschaffen van de dubbele nationaliteit zal er niet voor zorgen dat mensen die zowel Belg als Turk zijn, zich daarom niet meer Turks voelen.

Sinds ik de politiek volg, voel ik me niet meer welkom in Vlaanderen. Telkens als ik in Ninove ben, denk ik aan hoe meer dan de helft van de mensen liever zou hebben dat ik "terug naar mijn land" zou keren. Ik wacht geduldig af tot iemand mij zou aanspreken, omdat ik dan kan bewijzen dat ik wel degelijk het recht heb om op Vlaamse grond te stappen - "kijk, ik spreek Nederlands, ik studeer, ik werk!"

Al die wetsvoorstellen, die nieuwe vreemdelingenwet, die hoofddoekverboden, voelen aan als een persoonlijk aanval. Naar mij toe, naar "Nieuwe Belgen" toe. Vlaanderen maakt duidelijk dat we hier niet moeten zijn. Dat we nooit echt Belg zullen zijn. Dat, ook al hebben we de Belgische nationaliteit, wij toch niet gelijk zijn aan "rasechte Belgen".

Dat is hartverscheurend. Ik kom zo vaak in aanraking met "allochtone" Belgische jongeren, die het gewoon hebben opgegeven. Ze zijn allemaal twee-, drie- en soms viertalig, ze studeren of zijn afgestuurd, ze werken, maar ze voelen zich niet geaccepteerd. Ook zij voelen zich aangevallen. Ook zij weten wat die wetsvoorstellen écht betekenen. Dat we hier niet welkom zijn. Dat we hier minderwaardig zijn. Ze praten over terugkeren naar Afrika, terugkeren naar Marokko, terwijl ze daar in de praktijk nooit langer dan een vakantie zijn geweest. Ze willen zich niet meer inzetten voor de Belgische maatschappij, voor de Belgische regering, die hen blijft beledigen. Ze hopen dat ze ten minste zullen geaccepteerd worden in die landen waar hun ouders - of grootouders - geboren zijn.

Sommigen hebben dit geprobeerd, en de werkelijkheid is dat daar aanvaard worden ook moeilijk is. Ze zijn namelijk te Belgisch voor die andere landen, hoewel ze nooit Belgisch genoeg zullen zijn voor België. Ongeacht hoeveel ze zich ook integreren. Ongeacht hoeveel ze veranderen.