Serena Williams bewijst hoe de mensheid er nog steeds op vooruitgaat

Serena Williams wint zaterdag wellicht haar 24ste grand slam. Het zal wel niet, maar eigenlijk zouden ook haar haters – en geen nummer één heeft zo veel haters – dat moeten toejuichen. Om de heel eenvoudige meta-reden dat dit nog maar eens bewijst hoe de mensheid er nog steeds op vooruitgaat.

Nooit heeft een 37-jarige (op 26 september wordt ze 38) zo laat in het seizoen een finale gespeeld op een grandslamtoernooi. Eerlijk is eerlijk, ze was al zover op 11 juli van dit jaar toen ze enkele dagen ouder dan Martina Navratilova (37 in 1994) de finale van Wimbledon bereikte, maar daarin jammerlijk faalde. Bij winst verbetert ze ook meteen het record van oudste winnares, maar veel belangrijker is de evenaring van de 24 grandslamoverwinningen van Margaret Court.

Die Australische mevrouw, die tenniste in de jaren zestig en zeventig, is de laatste decennia vooral in het nieuws gekomen door pastoor te worden van een Pinkstergemeenschap en nadien door racistische en homofobe opmerkingen. Serena Williams heeft nu drie keer gefaald – onder meer vorig jaar in New York tegen Naomi Osaka, met een vreselijke scheldpartij als gevolg –, het wordt tijd dat het haar eens lukt.

Een af en toe onbeschoft zwart achterkleinkind van slaven, opgegroeid in de achterstandswijk Compton-Los Angeles, die de keurige blanke Court haar record afneemt, in tennis dan nog: als dat geen bewijs is dat we erop vooruitgaan… Met haar afkomst en haar temperament is Serena Williams een buitenbeen in de nog steeds middenklassesport tennis. Niets klopt aan Williams. Ook haar duurzaamheid is volstrekt onlogisch. Tenslotte hebben we hier te maken met een atlete die nu al dik – excusez le mot – twintig jaar minimaal tien kilo te veel meesleept. Als die na al die jaren nog aan de top meedraait, in een slopende sport als tennis, is dat niet alleen het gevolg van een verbeterde sportgeneeskunde.

Haar succes als het failliet van de vrouwensport bestempelen, is ook te makkelijk. Williams heeft in de eerste plaats de verdienste dat ze zich maar heel af en toe blesseerde. Na een paar jaar vol gas was ze wel zo slim om die nummeréénranking op te geven en een beperkt programma te spelen. Bovendien kan het niet anders of ze is een onwaarschijnlijk fysiek talent. Ooit echt gebeurd: ze had maanden niet gespeeld door een pijntje, lag op het strand in West Palm Beach, deed drie hupjes, wat buikspieroefeningen en wat sit-ups, en besloot naar Melbourne af te reizen, alwaar ze de hele zooi van het vrouwentennis op een hoop speelde en de Australian Open won.

Oké, het blijft een raadsel waarom niet meer jonge vrouwen massaal naar de honingpotten van het tennis afzakken. Als tennis wereldwijd de allerbeste vrouwelijke atleten zou rekruteren, was er van de zussen Williams geen sprake meer. (Venus tikt ook nog steeds een aardig balletje en die wordt 40 op 17 juni van volgend jaar.) Hoewel, raadsel, het is al eens vaker geponeerd dat tennis als vroegspecialisatiesport zo veel vraagt van de familiale omgeving én van het kind, dat veel potentiële talenten vroegtijdig afhaken.

Ik heb weleens een sportpsycholoog horen argumenteren dat toptennis voor de meeste jonge meisjes te veel een mindfucker is. Wie gaat sporten om vriendinnetjes te maken, kiest beter een ploegsport. Wie daarentegen gaat sporten om zich af te zetten tegen om het even wat, en met eenzaamheid om kan, zit goed bij tennis. Serena en co. waren niet eenzaam, maar ze hadden nogal wat om zich tegen af te zetten, als je hun verhaal leest.

Duurzaamheid in de topsport is nog een van die niet opgeloste mysteries. Waarom breekt het ene talent wel door en het andere niet? Waarom houdt het ene talent het maar een paar jaar vol en het andere een paar decennia? Hoe word je oud, maar niet out?

Discriminerende factoren in het tennis zijn uiteraard oog-handcoördinatie. Wie dat op peil kan houden en kan maximaliseren, maakt al een goede kans. Fitheid is een mooie tweede. Daar scoort Serena niet bijster hoog, en als ze morgenavond aan het hollen kan worden gezet, dan heeft Bianca Andreescu een kans.

De twee meest inspirerende tennissers (m/v) van het moment zijn allebei diep in de 30, maar daar houdt de vergelijking op. Federer is een superfluïde danser in het veld, Williams speelt haar beste tennis als ze in gedachten aan een houthakkerswedstrijd meedoet. Fysiek zijn het ook twee verschillende types.

Na al die jaren als waarnemer van topsport geloof ik steeds meer in het gegeven dat als het basistalent aanwezig is, en het lichaam niet breekt, de geest de sturende factor is. Als Serena Williams morgen exact twintig jaar na haar eerste grand slam ook haar 24ste wint, is dat in de eerste plaats de triomf van de wil om te winnen.