‘Scherpe communicatie’ van de partijen zal het regeringsbeleid niet efficiënter maken

Alain Gerlache overschouwt de politieke actualiteit. Zijn column verschijnt op maandag.

“Hij is een scherpe communicator.“ Dat was de eerste kwaliteit die minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) aanstipte toen ze haar steun uitsprak voor Sammy Mahdi’s gooi naar het voorzitterschap van de cd&v. We horen dat argument ook in de interne campagne van die andere Vlaamse partij die een nieuwe leiding zoekt: de communicatie van Groen moet scherper. Vooruit, de enige Vlaamse partij van de Vivaldi-coalitie die het in de peilingen beter doet, schrijft haar succes toe aan het communicatietalent van haar voorzitter, Conner Rousseau. Diens buurman in de Keizerslaan, PS-voorzitter Paul Magnette, heeft zijn communicatie verscherpt als reactie op het mediaoffensief van zijn liberale rivaal Georges-Louis Bouchez (MR), die in zijn ambitie om premier te worden ook Vlaanderen wil veroveren. Buiten de communicatie geen heil? Misschien is het een gevolg van de evolutie van het medialandschap. Maar het is vooral een teken dat de meerderheidspartijen er helemaal niet van overtuigd zijn dat hun regeringsdeelname hen bij de volgende verkiezingen veel zal helpen.

Door te onthullen dat het vervroegen van de interne stemming in de cd&v werd uitgelokt door de mogelijkheid van vervroegde verkiezingen in het najaar, heeft Sammy Mahdi uit de biecht geklapt: Vivaldi ziet het eigenlijk niet meer zitten. Door de onophoudelijke interne conflicten en het verzanden van de beloofde hervormingen lijkt het steeds meer op een noodregering zonder project. Toch is het geen schokkend idee om de kiezers het woord te geven, zelfs zonder de strubbelingen van deze wankele coalitie van zeven partijen. De laatste verkiezingen dateren van mei 2019. Sindsdien hebben de covidpandemie en de oorlog in Oekraïne grote gevolgen gehad in alle domeinen en tot radicale wijzigingen in de publieke opinie geleid, zoals blijkt uit de wens van Finland en Zweden om tot de NAVO toe te treden. Bij ons wordt de coalitie geconfronteerd met de uitdagingen van zeer hoge inflatiecijfers en de dalende koopkracht terwijl de situatie van de overheidsfinanciën erg delicaat is. Men zal dus cruciale keuzes voor de toekomst moeten maken.

Het zou goed zijn voor de democratie dat de burgers hun mening kunnen geven over dergelijke essentiële vraagstukken. De tegenstanders van vervroegde verkiezingen pakken opnieuw uit met hetzelfde argument: ze zouden de extremen in de kaart spelen en een regeringsvorming nog ingewikkelder maken. Denken ze dat de situatie in 2024 beter zal zijn? Bovendien zullen de onderhandelingen over de regeringsvorming plaatsvinden in het heetst van de campagne voor de gemeenteraads- en provinciale verkiezingen van enkele maanden later. In die context zullen de partijen geen enkel risico durven te nemen.

Nieuw regeerakkoord

Tenzij er ongelukken gebeuren, krijgen we dus geen vervroegde verkiezingen. Ook al zouden die het voordeel hebben van een loskoppeling tussen de federale en de regionale verkiezingen, in dit land waar het stemmen verplicht is, maar men alles doet om te voorkomen dat de burgers te vaak hun mening geven. De andere mogelijkheid om Vivaldi uit het moeras te halen en rekening te houden met de nieuwe realiteit, zou een herziening zijn van de prioriteiten van de regering voor de volgende maanden, en het vastleggen van een concreet programma voor het einde van de legislatuur. Kortom: het sluiten van een nieuw regeerakkoord zoals Kristof Calvo (Groen) voorstelt. In het verleden hebben premiers die formule gebruikt om hun regeringsteam een doorstart te geven. Helemaal succesvol was het niet altijd, omdat het eerst en vooral afhangt van de bereidheid van de partners om echt samen te werken en samen te slagen. Het hoeft niet gezegd dat die bereidheid momenteel ontbreekt.

Zelfs met Pinksteren in aantocht is het niet duidelijk welke nieuwe geest de partijen van de coalitie zou kunnen inspireren. Hun belangen lopen te ver uiteen om het niet te hebben over persoonlijke ambities. De regering zal dus waarschijnlijk blijven aanmodderen, onder de druk van opiniepeilingen die op tussentijdse verkiezingen zijn gaan lijken. In deze doorlopende verkiezingscampagne zullen de partijvoorzitters dus meer dan ooit op hun talenten als ‘scherpe communicators’ moeten rekenen. Voor Vivaldi wordt het ieder voor zich en De Croo voor allen.