Prins Harry heeft gelijk, en het is niet alleen een kwestie van koninklijke roddels

Zeynep Tufekci is columnist voor The New York Times. Ze schrijft over politiek, sociologie en de sociale effecten van technologie.

Iedereen die de Britse media een beetje volgt, mag niet verbaasd zijn over het vitriool en de racistische berichtgeving die volgde toen prins Harry verliefd werd op de Afro-Amerikaanse actrice Meghan Markle. Haat zaaien en leugens verspreiden - ook over zaken die veel belangrijker zijn dan een koninklijke romance - is een specialiteit van de afschuwelijke maar politiek invloedrijke Britse tabloids.

Mensen zoals ik die niet geïnteresseerd zijn in beroemdheden mogen de heisa over Harry’s memoires niet afdoen als louter roddels over beroemdheden. Hij voert geloofwaardig, zelfs gedocumenteerd aan dat zijn eigen familie weigerde te reageren tegen de aanhoudende vileine aanvallen van de pers op Meghan. Het lijkt er met andere woorden op dat de hoogst aangeschreven instelling van Groot-Brittannië, gefinancierd met tientallen miljoenen aan belastinggeld per jaar, samenspant met een van haar meest weerzinwekkende instellingen.

Oude banden

Op zijn minst lijkt het nu duidelijk waar sommige hooggeplaatste leden van de koninklijke familie zich in dit alles bevinden.

Onder de aanwezigen bij een kerstlunch halverwege december waren de Britse koningin-gemalin Camilla, actrices Judi Dench en Maggie Smith en enkele minder belangrijke beroemdheden, onder wie de vuilgebekte columnist Jeremy Clarkson en tv-maker en columnist Piers Morgan.

Zowel Clarkson als Morgan werken al jaren mee aan de mediaverkettering van Markle.

Clarkson heeft oude banden met Camilla. Zijn boerderij was te zien in een editie van het magazine Country Life dat zij als gast redigeerde.

Slechts enkele dagen na de kerstlunch beschimpte Clarkson Meghan in zijn column in The Sun. “’s Nachts kan ik niet slapen en droom ik knarsetandend van de dag waarop ze naakt door de straten van elke stad in Groot-Brittannië moet paraderen terwijl de menigte ‘Schande!’ scandeert en uitwerpselen naar haar gooit.” Het paleis gaf daar geen commentaar op. Clarkson verontschuldigde zich na hevige publieke verontwaardiging publiekelijk voor de column.

Morgan noemde Camilla “een klasbak”. Meer dan tien jaar geleden, toen velen in Groot-Brittannië nog niet wilden dat ze koningin zou worden vanwege haar overspelige relatie met Charles, schreef Morgan in zijn Daily Mail-column dat “ik eigenlijk geen enkele andere vrouw in de wereld kan bedenken die beter geschikt of meer ervaren is” om koningin te worden.

Morgan stapte in maart 2021 halsoverkop uit zijn ochtendshow op ITV. Hij had kritiek gekregen omdat hij Markles bewering dat ze tijdens haar eerste zwangerschap suïcidegedachten had in twijfel had getrokken. “Ik zou haar niet geloven als ze het weerbericht voorlas.” Het was niet zijn eerste uitval naar haar, en het zou ook niet zijn laatste zijn. Hij zei wel dat Camilla al snel “eiste te weten wanneer ik weer op televisie zou komen.”

Clarkson en Morgan zijn slechts twee spelers in een moeras van commentatoren en roddelbladen die nauw verbonden zijn met de royals over wie ze berichten. Vlak voor koningin Elizabeth II stierf, ontving Charles de hoofdredacteur van The Sun, iets wat volgens die laatste regelmatig gebeurt.

Onlangs stelden Charles en Camilla een ex-adjunct-hoofdredacteur van The Daily Mail aan als hun communicatiechef.

Wat denken Charles en Camilla uit te stralen door een vriendschap te onderhouden met een roddelpers die zich zo schadelijk gedraagt tegenover leden van hun eigen familie, met artikels die zo gemeen en zelfs racistisch zijn?

Dubbele standaard

In 2016, enkele dagen nadat de relatie van Harry en Meghan bekend was geworden, noemde The Daily Mail Meghan, die als kind in Los Angeles woonde, “(bijna) straight outta Compton” - een toespeling op het hiphopalbum en de film uit de jaren 80. Volgens The Mail werd de pittoreske buurt waar haar familie woonde “door bendes geteisterd”.

Al jaren moeten royals aanvallen van roddelbladen afweren. Maar het vitriool waaraan Meghan werd onderworpen, en de dubbele standaard die op haar werd toegepast, is frappant.

Toen tijdens een door haar georganiseerde lunch avocadotoost werd geserveerd, publiceerde The Daily Mail een verhaal met de kop “Hoe Meghans favoriete avocadosnack - geliefd bij alle millennials - mensenrechtenschendingen, droogte en moord in de hand werkt”.

The Daily Express meldde: “Meghan Markles geliefde avocado gelinkt aan schending van de mensenrechten en droogte - millennialschande.”

Dezelfde roddelbladen publiceerden goedkeurende verhalen waarin prins William en Kate in verband werden gebracht met avocado’s, zonder vermelding van de mensenrechtenschendingen.

Toen Kate haar zwangerschapsbuik vasthield, stelde The Daily Mail dat ze dat “teder” deed. Toen Meghan hetzelfde deed, werd dat beschreven als een blijk van ijdelheid en een uiting van een gevoel van morele superioriteit dat suggereert dat “de rest van ons onvruchtbare krengen het verdienen levend te verbranden in onze auto’s”.

Het ergste is nog dat Meghan afgeschilderd werd als een bedreiging voor andere leden van de koninklijke familie, zelfs voor de kinderen.

The Daily Express beweerde dat Meghan mogelijk “het leven van prinses Charlotte in gevaar heeft gebracht”. Hoe? Door op haar bruiloft lelietjes-van-dalen te gebruiken, die je niet mag eten. Maar die werden ook gebruikt op de bruiloften van Kate en prinses Eugenie, zonder daaropvolgende afkeuring.

Ook koningin Elizabeth was zogezegd een slachtoffer van Meghan. Vooral nadat Harry en Meghan uit hun koninklijke rol waren gestapt, beweerden de roddelbladen herhaaldelijk dat Meghan de gezondheid van de koningin in gevaar had gebracht.

Harry zegt dat hij zijn familie gesmeekt heeft de gore campagne publiekelijk te veroordelen. Maar in plaats daarvan, zegt Harry in zijn boek Spare, kreeg het paar de opdracht te zwijgen, zelfs over regelrechte leugens. “Nooit klagen, nooit uitleggen” was het koninklijke motto.

Maar de koninklijke familie is niet altijd zo stoïcijns. Toen een plastisch chirurg op zijn Instagram-account beweerde dat Harry’s schoonzus Kate botox kreeg, stuurden de ambtenaren van Kensington Palace een officiële veroordeling en ontkenning uit.

Naar verluidt kregen ze ten minste één tabloid zover om een verhaal te schrappen waarin werd beweerd dat Kate haarextensies droeg. William en Kate kwamen met een krachtige verklaring en dreigden met juridische stappen tegen het tijdschrift Tatler nadat het Kate “gevaarlijk mager” had genoemd. “Delen van passages” waartegen het paleis naar verluidt bezwaar had gemaakt, werden uit het verhaal geschrapt.

Zelfs minder prominente royals krijgen uitdrukkelijke bescherming. Ooit verdedigde het paleis Charles’ broer prins Edwards gebruik van een privéjet in plaats van de trein, die wel degelijk beschikbaar was.

Harry beweert dat de koninklijke familie zweeg over de slechte behandeling van zijn vrouw door de media, maar achter de schermen wel verhalen lekte, plantte of beïnvloedde tegenover de slechtste elementen van de ‘Royal Rota’ - vertegenwoordigers van nieuwsorganisaties die het paleis in een preferentiële perspoule behandelen - in ruil voor gunstige berichtgeving voor zichzelf of afleiding van hun eigen opkomende schandalen.

Harry vertelt in Spare dat hij alleen zijn naaste familie vertelde over plannen die hij en Meghan maakten om te reizen of afstand te nemen van hun koninklijke taken. Wat later verschenen die plannen in de roddelbladen, toegeschreven aan ongenoemde bronnen.

Het gaat niet alleen om Harry’s vermoedens. Daily Mail-columnist Dan Wootton zegt dat “veel van de negativiteit jegens het paar afkomstig is van de koninklijke familie. Vaak zijn het de koninklijke familie of medewerkers die verhalen naar de pers lekken.”

Andere prominente leden van de Koninklijke Rota beamen dat. Robert Jobson, royaltyverslaggever van The Evening Standard, vertelde in de Australische ochtendshow Sunrise dat “ze kunnen ontkennen tot ze blauw aanlopen, maar er is ontzettend veel gelekt, vooral vanuit Kensington Palace”, het kantoor van William en Kate.

In een tweet over een vroeg bericht over de breuk tussen Harry en zijn familie zei Richard Palmer van The Daily Express dat de koninklijke familie “en hun adviseurs de waarde erkennen van een symbiotische relatie in de communicatie met het publiek dat voor hen betaalt. Ik weet niet zeker of Harry dat doet.”

Een andere journalist, Omid Scobie, beweerde in een interview voor een ITV-documentaire in 2021 dat William verhalen over de geestelijke gezondheid van zijn broer in de pers plantte. De zender werd naar verluidt juridisch bedreigd door William en schrapte Scobies verklaring uit het programma.

Dat de roddelbladen krankzinnige beweringen kunnen verspreiden en een gevoel van urgente dreiging kunnen opwekken om de volkswoede op te poken, mag ook blijken uit de brexit-stemming destijds. Toen verspreidden de Britse tabloids een hoop groteske leugens. Zo zou er een geheim complot bestaan in Brussel waardoor hordes Turken Groot-Brittannië zouden binnenvallen om misdrijven te plegen, veel baby’s te krijgen en de sociale voorzieningen failliet te doen gaan. Turkije is niet eens lid van de EU en zal dat ook niet worden. De brexit kwam er, met alle schadelijke gevolgen voor Groot-Brittannië van dien.

Als ik de memoires van Harry lees, krijg ik het gevoel dat hij een kruistocht voert om de corrupte mediapraktijken en de medeplichtigheid van zijn familie daaraan bloot te leggen. Als hij erin slaagt weerwerk te bieden aan de duistere krachten die volgens hem hebben bijgedragen tot de dood van zijn moeder en die zijn liefdesleven schaden, kan dat misschien leiden tot een beetje meer fatsoen in Groot-Brittannië.

© The New York Times