Ook topministers wisten tot gisteren nog altijd niet wat het plan van Lalieux was voor de pensioenen

Roel Wauters is journalist.

Nu de coronapandemie door de vaccinatiecampagne stilaan zo goed als onder controle lijkt, staat de federale regering voor haar echte vuurdoop. Het crisisbeheer is voorbij, tijd om echt beleid te voeren.

Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld) wil de strijd aanvatten met een ‘herstartprogramma’. Daarmee wil hij de economie definitief herlanceren, met extra investeringen gepaard met hervormingen op de arbeidsmarkt. De begroting moet op orde gezet worden, de kernuitstap zal finaal worden uitgeklaard en eindelijk moet er werk gemaakt worden van de grote pensioenhervorming. Of dat is toch de bedoeling.

Die pensioenhervorming was beloofd voor september dit jaar, maar pensioenminister Karin Lalieux (PS) heeft haar eigen deadline bij dezen gemist. Een jaar lang heeft ze kunnen werken in de luwte, maar het bleef vooral stil. Er gebeurde achter de schermen wat overleg met experts, ministers en sociale partners, maar een echte systematiek was er niet. Binnen de regering wisten topministers tot gisteren nog altijd niet wat Lalieux nu eigenlijk finaal van plan was. Die plannen maakte Lalieux bekend in een interview met De Tijd en Het Laatste Nieuws.

De afgelopen legislatuur liep het al grondig fout. Ondanks een uitstekend academisch rapport als vertrekpunt en ondanks een ploeg die ideologisch dezelfde richting wilde uitgaan, slaagde toenmalig minister Daniel Bacquelaine (MR) er niet in een coherent beleid te ontwikkelen.

De pensioenleeftijd werd dan wel opgetrokken naar 67 jaar, maar daar bleef het zowat bij. Van te veel maatregelen kwam niets in huis. Een legislatuur lang werd er gezwaaid met lijsten en criteria om een regeling uit te dokteren voor de zware beroepen. Het draaide uit op een bitter politiek gevecht zonder resultaat. Het pensioen op punten, wat tot een meer stabiel en voorspelbaar pensioensysteem moest leiden, werd opgeborgen nog voor de discussies konden starten. Het wantrouwen ging overheersen, onder sociale partners, binnen de eigen coalitie, en niet in het minst bij de burger. Die begon almaar ongeruster te worden over wat hij of zij zou overhouden op de oude dag.

De voornaamste taak van Lalieux bestaat er daarom in het vertrouwen te herstellen. Deze regering heeft alvast de laagste wettelijke pensioenen opgetrokken naar 1.500 euro, een symbool dat de gemoederen kon bedaren. Maar de fundamentele uitdaging blijft hoe we de vergrijzingskosten onder controle houden. De regering hoopt dat ze het redt met meer mensen aan de slag te krijgen. Voorts vallen er weinig maatregelen te bespeuren die de kosten zullen drukken.

Om echt te hervormen zal er meer nodig zijn. Lukt het Lalieux om zeven partijen van uiteenlopende ideologische strekkingen te verenigen? Pas als ze zekerheid kan bieden op de lange termijn kan het vertrouwen van de burger ook echt terugkeren.