Of hij die pas niet vervelend vond, vroeg ik aan een antivax-vriend

Jana Antonissen is journalist. Haar column verschijnt wekelijks.

“Mijn moeder blijft koppig antivaxer”, zucht mijn Russische vriendin terwijl de serveerster een bodempje wijn in onze glazen giet.

Nog voor ik kan bedenken of het karakter van deze vanzelfsprekend natuurlijke wijn bijzonder dan wel bijzonder onsmakelijk is, schudt zij al haar hoofd. Het is de tweede wijn die ze terugstuurt, maar als je 12 euro per glas betaalt, mag je al eens moeilijk doen.

“Poetin jubelde dan wel dat hij het eerste werkende coronavaccin ter wereld had”, vervolgt mijn vriendin haar verhaal, “dat betekent nog niet dat de bevolking hem daarin vertrouwt. Amper 35 procent is gevaccineerd, en waarschijnlijk deugt ook dat cijfer niet.”

Haar vrienden die zich met het Spoetnikvaccin lieten inenten, mochten daarmee nog steeds niet binnen in de meeste landen. Zij die er geld voor hadden, ondernamen een vaccintrip naar Hongarije of Servië. Vierdubbel gevaccineerd zijn ze nu.

Zelf woont ze al enige tijd in Europa. Momenteel overweegt ze haar Russische identiteit volledig op te zeggen, in ruil voor een Europees paspoort.

“Dan ben ik ten minste zeker dat mijn overheid me uit de gevangenis helpt”, zegt ze terwijl ze eindelijk van de juiste wijn – moeilijk, maar nog net drinkbaar – nipt, “mocht ik in Rusland voor het een of ander opgesloten worden, zoals tegenwoordig het gebruik is.”

Ik herinner me hoe precies een jaar geleden uitbundige filmpjes uit volle cafés en clubs in Sint-Petersburg en Moskou mijn Instagramfeed overspoelden terwijl heel Europa voor de tweede maal op slot zat.

“Mogen jullie nog steeds niet naar buiten?”, reageerde een vriend uit Sint-Petersburg ongelovig toen ik hem stuurde dat ik jaloers was.

Sinds juni 2020 heeft de Russische overheid al vaak verklaard het virus overwonnen te hebben; er golden zo goed als geen maatregelen meer. Maar nu de Russische coronacijfers nieuwe records breken, gooit Poetin het roer om. Moskou is in lockdown, ongevaccineerde zestigplussers worden opgeroepen om maar liefst tot eind februari thuis te blijven. In de rest van het land wordt met “niet-werkdagen” gestrooid, maar mijn vrienden vermoeden dat ook daar alles snel zal sluiten.

“Je kunt ongevaccineerden niet op een eiland zetten”, zei de Nederlandse viroloog Ab Osterhaus onlangs, “dat zou de ideale oplossing zijn, maar dat is niet acceptabel.”

Afgezwakte versies van het eilandplan blijken wel door de beugel te kunnen. Zo overweegt de Oostenrijkse bondskanselier ongevaccineerden thuis op te sluiten en in Roemenië geldt ook enkel voor hen opnieuw een avondklok. In België blijft het vooralsnog bij mondmaskers en coronapassen.

Of hij die pas niet vervelend vond, vroeg ik aan een antivax-vriend. Zijn ouders, die erg evangelisch zijn, zien in het vaccin het merkteken van het beest. Zelf gelooft hij weliswaar niet dat het einde der tijden is aangebroken, maar iedereen het vaccin opdringen vindt hij een grove vrijheidsinperking waartegen hij zich verzet.

“Van mijn part mogen ze me gerust opsluiten”, antwoordde hij, “dan kan ik me lekker op mijn kunst concentreren.”