Oei, nu klink ik ondankbaar

Julie Cafmeyer is columnist.

Vorige week verdedigde ik Benny Claessens omdat hij door een recensent bekritiseerd werd. De recensent stoorde zich bovenal aan het feit dat Claessens uithaalde naar de culturele sector. Zelf ben ik ook theatermaker en schrijver en ik kan jullie zeggen: er zit wel degelijk iets fout in de sector. Maar ik heb goed nieuws: de oplossing ligt bij de artiest.

Ik werd onlangs gevraagd om de première van mijn nieuwe voorstelling op een gerenommeerd festival te spelen. Ik kreeg een financieel voorstel van maar liefst 350 euro per voorstelling. Netto hou je daar minder dan 150 euro aan over. Dan moet je nog een decor opbouwen en techniek betalen. Toen ik zei dat het te weinig was, zei de programmeur dat “ik het nu wel heel moeilijk voor hem maak”.

Mijn vrienden en familie die niets met theater te maken hebben, kijken raar op van een gesubsidieerde wereld waarin een artiest wordt uitgebuit. Zeker als je weet dat een theaterhuis of een festival alleen maar kan draaien dankzij goede artiesten. Het systeem bestaat er echter in dat er rond de artiest tal van bureaujobs gecreëerd worden. Mensen die met mij in gesprek gaan, die het oké vinden om mij te weinig te betalen omdat ik nu eenmaal mijn passie uitvoer. Ondertussen hebben zij een huis gekocht, doen ze aan pensioensparen en hebben ze sociale bescherming opgebouwd voor het geval van burn-out. Je weet maar nooit.

Vermeld je uitkoopsom op de scène

Oei, nu klink ik ondankbaar. Inderdaad, ik moet in het achterhoofd houden dat ‘het een opportuniteit is om je vakmanschap over te brengen. Je moet het voor de passie doen, niet voor het geld. En vergeet niet: er zullen deuren voor je openen.’

Nog meer deuren tot onderbetaling? Hoe kan je een vakmanschap ontwikkelen als je slecht betaald wordt? Hoe kan je vakmanschap ontwikkelen als je er niet voor gewaardeerd wordt?

Ik werd onlangs gevraagd om intendant te worden van een literair project. Voor een engagement van één jaar kreeg ik een voorstel van 3.000 euro. Bruto. Niet slecht voor een hobby, niet?

Weet je wat ik een leuke vrijetijdsbesteding vind? Een glas prosecco drinken op een zonnig terras. In mijn bed liggen. Dat vind ik ook leuk. Liefst als er iemand bij ligt. En daar hoef je mij niet voor te betalen!

Ik wil artiesten oproepen om het systeem van onderbetaling te boycotten. Behoud je waarde. Een kunstenaar is iemand die toont hoe we anders kunnen leven, die nieuwe mogelijkheden creëert. Zonder goede artiesten draait een huis of een festival niet. Word een business(wo)man. Zeg gewoon nee en volhard. De cijfers maken deel uit van het werk. Vermeld je uitkoopsom luidkeels op scène. Talent behandel je met respect, anders gaat het verloren. Een artiest geraakt echt niet geïnspireerd door de goot.