Nooit met het Belang, zei De Wever eind vorig jaar nog, maar hij weet ook dat niet iedereen in zijn partij er zo over denkt

Stavros Kelepouris is journalist.

Wat is dat, die Vlaamse identiteit? Er zijn veel antwoorden mogelijk, maar zo goed als alle partijen in de Wetstraat zijn het over één ding eens: huidskleur doet niet terzake. Eén partij denkt daar anders over: Vlaanderen moet dominant blank zijn, vindt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken.

Hij nuanceerde nog snel dat mensen met een andere kleur welkom zijn, als het er maar niet te veel zijn. Maar maakt dat de uitspraak minder racistisch? Is dat niet zo’n beetje als zeggen: zwarten moeten niet allemaal achteraan in de bus, zolang er maar niet te veel vooraan zitten? De conclusie is helder: mensen met een andere huidskleur zijn slechts voorwaardelijk Vlaming.

Verbazen doet de uitspraak van Van Grieken niet. En binnen de partij komt dat standpunt overigens allerminst aan als een ‘harde’ uitspraak. Een Vlaams Belang-Kamerlid liet zich, weliswaar off the record, vorig jaar nog ontvallen dat een blanke etnostaat niet nodig is, maar dat er ook niet meer dan 5 à 7 procent vreemdelingen moeten zijn. En de rest? Het vliegtuig op.

Het enige dat verbaast, is dat Tom Van Grieken het zo hardop zegt. Zoals dat in het Engels heet: ‘He said the silent part out loud.’ Het VB nieuwe stijl vermijdt doorgaans al te raciale uitspraken, om niet te makkelijk racisme verweten te worden. Maar het hoofd van de partij weet ook wel dat in de buik nog genoeg racisme zit. Net zoals het Vlaams Belang officieel holebirechten verdedigt, maar er om de haverklap nog ergens een mandataris opduikt die met één domme uitspraak in herinnering brengt dat holebirechten bij het VB pas ontdekt werden toen het uitstekende munitie tegen de islam bleek.

De eerlijkheid van Van Grieken is misschien ook een beetje vervelend voor de N-VA, de enige partij die een coalitie met het Vlaams Belang niet a priori uitsluit. Nooit met het Belang, zei De Wever eind vorig jaar nog, maar hij weet ook dat niet iedereen in zijn partij er zo over denkt.

Wie De Wever een beetje kent, weet dat hij huidskleur even belangrijk vindt als het merk van iemands onderbroek. Maar kijkers van De zevende dag zagen een De Wever die met meel in de mond een veroordeling zocht. “Dit is een heel essentialistische visie op identiteit, sterk etnocultureel bepaald. Dit is uiteindelijk een discours dat tot uitsluiting leidt.” Dan was de Bart De Wever van een decennium geleden scherper: “Dit is op en over de rand van het racisme”, beet hij Filip Dewinter toen nog toe.

Nu zijn er ongetwijfeld electorale en strategisch-politieke redenen om vandaag niet meer zo direct en frontaal uit te halen naar Vlaams Belang, dat al geruime tijd als grootste uit de peilingen komt. Maar misschien is het politiek en principieel toch gewoon beter om te zeggen: met partijen die deelname aan de samenleving laten afhangen van huidskleur, valt niet samen te werken – dat behoort niet tot onze normen en waarden.