Niet de klimaatcrisis is de drijfveer van minister Demir om gascentrales tegen te houden. Dit gaat om sabotagefederalisme

Bart Eeckhout is hoofdredacteur.

Eigenlijk is er weinig twijfel. Wie bezorgd is over het opwarmende klimaat kan moeilijk staan juichen over de kernuitstap die de federale regering op de planning heeft staan. Als terugdringing van broeikasgassen het doel is, dan heb je met kernenergie een schone, beschikbare energiebron. Alle alternatieven zijn, zeker op de korte termijn, slechter voor het klimaat.

Kernenergie heeft, in zijn huidige vorm, één nadeel. Het kan enkel opgewekt worden in grote, dure en streng beveiligde reactoren, die volop moeten draaien om rendabel te zijn. Daardoor nemen ze per definitie veel ruimte in de zogenaamde energiemix in. Daarom, en omdat antinucleair sentiment een geloofspunt is, verkiezen met name de groene regeringspartijen kleinere maar CO₂ uitstotende gascentrales en andere fossiele oplossingen boven kernenergie.

Al wie het, vanuit oprechte bezorgdheid over het klimaat, zonde vindt dat België een kruis maakt over kernenergie zou dus moeten juichen bij de nieuwste beslissing van de Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir (N-VA). De minister weigert een vergunning uit te reiken voor een nieuwe gascentrale in Vilvoorde. De centrale is als winnaar uit een subsdidieveiling gekomen voor projecten die de energiebevoorrading op peil moeten houden na de kernuitstap.

Het resultaat van die veiling leidde tot een zucht van opluchting in de federale regering: de bevoorradingszekerheid zou niet in het gedrang komen. Op één voorwaarde: dat de gekozen gascentrales vergund raken. Dat is dus voorlopig niet het geval. Meteen komt ook de kernuitstap - of de bevoorradingszekerheid - in het gedrang.

Goed nieuws dus in de strijd tegen de klimaatcrisis? Toch wringt er wat. Minister Demir beweert uiteraard het tegendeel, maar milieuzorg of de klimaatcrisis is niet haar drijfveer. Dit gaat, puur en simpel, over Vlaamse blokkage van federaal beleid. De N-VA schat, overigens terecht, in dat de nucleaire exit een sleuteldossier is om de federale coalitie, inclusief groenen, op de been te houden. Dit is sabotagefederalisme.

Als het N-VA of MR menens zou zijn met de impact van een kernuitstap op het Belgische klimaatrapport, dan hadden die partijen in vorige regeerperiodes alle tijd om de kernuitstap af te wenden. Dat hebben ze expliciet niet gedaan. Ook zij kozen toen voor de bouw van gascentrales.

Een eerdere stopzetting van de nucleaire exit zou nochtans het voordeel hebben gehad dat een verlenging van de levensduur van kerncentrales ordelijk, tijdig, veilig en betaalbaar voorbereid kon worden. Die optie is er nu niet meer.

Volledig terugkomen op de kernuitstap is praktisch en economisch bijna onmogelijk geworden, hoe jammer men dat ook moge vinden. Nu verhindert de Vlaamse regering ook de bouw van alternatieven, die moeten garanderen dat het licht blijft branden. Dat is een zware verantwoordelijkheid.