Maak van politici weer echte volksvertegenwoordigers

Het begon voor mij allemaal dertien jaar geleden, met een e-mail naar de toenmalige minister van Sport, Bert Anciaux. Ik had gezien hoe in de club van mijn dorp sommige jonge voetballertjes week na week aan de zijlijn moesten blijven, om toe te kijken hoe hun meer getalenteerde teamgenootjes het mooie weer maakten. Ondertussen waanden sommige trainers zich coach van Real Madrid, elke week spelend om de Copa del Rey.

Ik was kwaad. En daarom mailde ik dus naar de minister. Ik wachtte, en wachtte. Een paar maanden (!) later kreeg ik een uittreksel uit een nietszeggende beleidsbrief toegestuurd. Punt gemaakt, blijkbaar. Toch zie ik bij vele jeugdclubs vandaag nog steeds dezelfde hypercompetitieve mentaliteit terug.

Serieuze knauw

Mijn geloof in de politiek kreeg toen een serieuze knauw. Maar ik liet het er niet bij. Met hernieuwde moed meldde ik me aan bij een lokale sp.a-afdeling. Met goede voornemens ook. Ik zou de problemen van mensen – grote en kleine – wél serieus nemen. Ik zou écht naar hen luisteren, en proberen goed te doen.

Vandaag hang ik nog steeds dezelfde principes aan. Al is het niet evident ze altijd trouw te blijven. De afgelopen jaren heb ik me als een gek in de politiek gesmeten. Als gemeenteraadslid en als schepen probeerde ik overal aanwezig te zijn, mensen te zien, met hen te praten. En ik bracht ook minder populaire boodschappen. Waarom een verzoek niet kon worden ingewilligd. Waarom een straat nog niet ‘aan de beurt’ was. Waarom sommige bomen moesten blijven staan, en andere worden gekapt. En cours de route fluisterde een ex-schepen me in het oor dat je niet aan politiek moet doen om populair te worden. Elders hoorde ik dat ‘de mensen’ geen vertrouwen meer hebben in ‘de politiek’.

Burgerparticipatie

Maar niet getreurd, want daar is de burgerparticipatie! Het vertrouwen wordt in één klap hersteld. Zou het? Vertrouwen komt niet als de nieuwste modegril uit de lucht gevallen. Je moet het opbouwen. Door verantwoordelijkheid te nemen. Door aanspreekbaar te zijn. En altijd eerlijk.

Hoe zou je anders kunnen verklaren dat ‘de mensen’ (daar zijn ze weer) meer vertrouwen hebben in lokale dan in regionale of nationale politici? Op de hogere niveaus speelt de particratie. En door de grotere afstand moet er harder geknokt worden om aandacht. De inhoud verliest het daardoor vaak van een pittige oneliner of een polariserende tweet.

Toch doe ook ik mee aan de komende Vlaamse verkiezingen. Van Hoogstraten tot Herselt, van Mol tot in Berendrecht vind je op de zesde plaats op de Vlaamse sp.a-lijst deze goedmenende kandidaat terug. Ik geloof rotsvast in ons sterk programma. Maar het is geen sinecure om tussen al die kandidaten de juiste eruit te halen. De kandidaten persen er alles uit. Op de sociale media, maar natuurlijk ook op borden langs de weg en via de brievenbus.

Selfiepoliticus

Op de wekelijkse dorpmarkt kom je dezer dagen de ‘selfiepoliticus’ tegen, die meer bezig is met een geslaagde foto dan met luisteren naar de marktbezoeker die naast hem of haar poseert. Al die profileringsdrang – het is geen schoon zicht. Toch geef ik grif toe dat ook ik er af en toe aan meedoe. Je moet wel, is mijn ervaring.

Laat mij daarom deze ontboezeming afsluiten met een simpel (naïef?) voorstel om het vertrouwen in de politiek te herstellen. Om zo van dit stuk alsnog een pleidooi te maken vóór politiek, in plaats van ertegen. Hier komt het.

Maak de kieskringen weer kleiner. Laat de verkozenen in de parlementen weer echte volksvertegenwoordigers worden, in plaats van goedbetaald ‘stemvee’. Zorg ervoor dat ze hun streek kennen, de mensen die er wonen en de problemen en uitdagingen die er zijn. Geef de mensen zo weer een stem in het parlement.

Hielenlikkers

Geef de witte konijnen, de hielenlikkers en de professionele netwerkers geen kans op de lijsten. Vertrek in de plaats daarvan vanuit de basis. Voer de zitdagen in de lokale parochiezalen en de volkshuizen weer in. Organiséér dat dienstbetoon, in plaats van er iets vrijblijvends van te maken.

De kwaliteit van de volksvertegenwoordiging zal er wel bij varen. De administratie en wetgeving zullen weer in dienst van de mensen staan. Zaken die niet kunnen of wenselijk zijn, zullen helder worden uitgelegd. De particratieën zullen op hun grondvesten daveren. En elke volksvertegenwoordiger zal een eigen mening (mogen) hebben. Zou dit de politiek in ere kunnen herstellen? Ik hoop het. En zolang ik hoop, doe ik mee.