Maak eens een verschil, een écht verschil, in het leven van mensen die het water aan de lippen staat

Ivo Victoria is schrijver van Alles is oké. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Vroeger was armoede niet zo erg, natuurlijk. ‘Die mensen’ (niet wij) hadden het lastig als ze een nieuwe koelkast nodig hadden of een wasmachine of schoenen voor de kinderen maar geen nood, ‘de markt’ loste dat op. Die mensen konden altijd nog naar den Aldi en voor de rest waren er afbetalingsregelingen en Mevrouw Leemans – God hebbe haar ziel.

De huidige energiecrisis plus de inflatie, goh ja, dat is natuurlijk iets anders. Die is structureel, niet incidenteel. Die zal nog jaren inhakken op het leven van alledag. Ze raakt niet alleen de armste onder ons maar ook de (lagere) middenklasse, en hard. Deze crisis zorgt er niet voor dat mensen de was met de hand moeten doen, of hun eten in een bak koud water koelen op het balkon maar wel dat ze in de schuldsanering terechtkomen, hun huis kwijtraken, überhaupt geen eten meer kunnen kopen. Ja, daar schrikken we dan toch van, dit gaan we aanpakken hoor, let op.

En dus worden de accijnzen op benzine en de btw op gas en elektriciteit verlaagd en wie zijn huis met stookolie verwarmt, krijgt 200 euro. Veel succes ermee. Het zijn in wezen asociale maatregelen. De pijn van wie het niet kan betalen wordt er niet of nauwelijks mee verlicht, en de pijn van wie het wel kan betalen, wás geen pijn en hoefde dus niet verlicht te worden. Gentle reminder dat het oorlog is, echte oorlog met echte bommen, met stervende kinderen en wanhopige mannen en vrouwen die alles verliezen – maar ga vooral door met het subsidiëren van mensen die daar geen last van hebben. Ik ben niet rijk maar ik kan nog wel tanken, ik hoef uw accijnsverlaging niet, ik betaal graag de volle pot btw op voorwaarde dat het geld wordt doorgestort aan wie het echt nodig heeft. Want als mensen zoals ik – en de tallozen die een veelvoud van mijn inkomen verdienen – niet bereid zijn om te ‘lijden’ onder een hogere energierekening of benzineprijs if that’s what it takes om een krankzinnige psychopaat onder druk te zetten en de kwetsbaren in onze eigen samenleving te ontlasten, is het te hopen dat de échte oorlog nooit tot hier geraakt want jeetjemina wat gaan we dan doen: de accijnzen op jodiumpillen verlagen?

Dat wij er zó afhankelijk van zijn geworden, betekent misschien ook dat gas en olie niet nú veel te duur zijn maar dat ze altijd al veel te goedkoop waren. En: als een prijsstijging al zo snel voor zulke grote problemen zorgt, dan zit er iets structureel verkeerd in de organisatie van onze samenleving – ik ben niet de eerste die het zegt, maar soms heb je een crisis nodig om het zo pijnlijk bloot te leggen dat niemand het nog kan ontkennen. Behalve dan politici die druk zijn met wat ‘de achterban’ ervan vindt. Het energiedebat is verworden tot een gênant politiek spel, terwijl deze crisis beter aangegrepen kan worden om de kansen- en inkomensongelijkheid aan te pakken. Maak eens een verschil, een écht verschil in het leven van mensen die het water aan de lippen staat. Zeg tegen uw achterban: peoples, het is oorlog, we gaan nu even alle steun geven aan mensen die het wél nodig hebben – sorry!