Lezers over de Notre-Dame: ‘We waren verliefd en genoten als geen ander van de overweldigende kathedraal’

De Notre-Dame van Parijs is een weergaloze brok Europese cultuurgeschiedenis, en een kathedraal van herinneringen. Een selectie uit de lezersbrieven na de brand, met zowel persoonlijke herinneringen als gedachten over de renovatie.

Mijn maand Parijs

Na een iets moeilijkere start in mijn leven, vatte ik op mijn veertigste vol enthousiasme een universitaire studie aan. Als alleenstaande mama en full time werkend als verpleegkundige, bleef dat enthousiasme niet altijd overeind.

Ik had mezelf beloofd dat, als ik het toch zou halen, ik een maand in Parijs zou gaan wonen. Het is gelukt met dat diploma, dus in december 2017 woonde ik een hele maand in de Rue Saint Severin, vlakbij de Notre-Dame.

Op mijn 50ste verjaardag, 22 december, was er een prachtconcert in de kathedraal, met een kinderkoor, een rockende organist. Verrassend fris en wondermooi. Ik zal altijd met warmte terugdenken aan ‘mijn’ maand Parijs en de grandeur en het genieten in de Notre-Dame.

Katrien De Meyer

En de armoede?

Nauwelijks twee dagen na de brand van de Notre-Dame hebben schatrijke lui reeds 700.000 miljoen euro beloofd voor het herstel van de kathedraal in Parijs. Maar geld voor de armen en de daklozen, om ziekenhuizen en bejaardenhomes van voldoende personeel te voorzien, dat is er blijkbaar niet.

Het is duidelijk dat er voldoende geld is om te zorgen voor het welzijn van iedereen, maar belastingen heffen op de grote vermogens is blijkbaar verboden. Met hun giften voor de Notre-Dame doen ze alsof ze weldoeners zijn, maar de rijken der aarde vergeten dat al dat geld toekomt aan de talloze arbeiders en bedienden die ervoor gewerkt hebben maar vrede moeten nemen met een schraal loon. Ook de arbeiders die de kathedralen bouwden werden karig beloond.

Christus heeft nooit kerken gewild; hij riep de mensen op tot liefde, op de eerste plaats voor de armen. De rijken riep hij op om de helft van hun vermogen aan de armen te geven. Maar men voert liever besparingen door ten koste van de sociale zekerheid en het algemeen welzijn en gebruikt belastinggeld om privébanken uit de nood te helpen.

Kathedralen zijn de glorierijke manifestatie van politieke machthebbers, die maar al te graag de kerk gebruikten om de bevolking onderdanig te houden.

André Oelbrandt, Brussel

Fles wijn in onze zak

Als eerstejaarsstudenten kunstgeschiedenis waren Ernest en ik ervan overtuigd dat je alles waar je over studeerde ook echt moest zien en dus waren we met de trein naar Parijs gereden. Het was ons eerste uitje samen als koppel, ons eerste ‘tweepersoonsbed’ in een familiehotelletje. ‘Heb jij betaald?’ ‘Neen, jij?’ ‘Ik ook niet.’ Snel wegwezen!

We vierden de gratis nacht met een fles wijn die ik in mijn zak had toen we de Notre-Dame betraden. Alle beelden waren afgedekt met paarse doeken. Toen pas realiseerden we ons dat het Palmzondag was.

Ik tastte naar de fles wijn en voelde me schuldig. Maar al was er geen mistletoe maar palmtak, we waren verliefd en genoten als geen ander van deze overweldigende kathedraal – één week voor Pasen; ongeveer rond dezelfde tijd dat ze nu afbrandde...

Yo Van den Bulck

Glasraam

Op mijn vijfentwintigste verjaardag – in 2000 – was ik met mijn man in de Notre-Dame. Ik was zwanger en hij leidde mij tot bij het grote ronde glasraam. Ik hield mijn handen voor mijn ogen. Tot hij ‘kijk maar’ zei.

Wat volgde was een onvergetelijk mooie waarneming van het glasraam van de Notre-Dame van Parijs.

Michelle Moens

Knuffel-Quasimodo

Eigenlijk ben ik nog nooit in Parijs geweest, maar de Disneyfilm De klokkenluider van de Notre-Dame was een van de lievelingsfilms uit mijn kindertijd. Ik heb Quasimodo zelfs nog als knuffel.

Maikel Gilis

Kaarsje

In 1995 heb ik een kaarsje aangestoken in de Notre-Dame. Als je dat doet in een kerk waar je nog nooit geweest bent ‘werkt’ dit beter, naar het schijnt.

Serieus, samen met mijn toenmalige collega’s genoot ik van een gratis reis met de Thalys vanuit Brussel naar Parijs, aangeboden door mijn ex-werkgevers, het studiebureau dat de aanleg van de HSL in België ontwierp en realiseerde.

Dominique Gyselen

Nieuw testament

Een van de eerste debatten in onze klas van de humaniora ging over de stuwdam in de buurt van de Aboe Simbel. Wie ging voor? De architectonische schatten of het Egyptische volk dat door de aanleg van de Aswanstuwdam een beter leven zou krijgen. De discussie was heftig.

Daaraan moest ik denken toen deze week de Notre-Dame brandde. Als je als moeder bij het krieken van de dag je povere flat en je kleine kinderen verlaat om een dagelijkse boterham te verdienen, moet de gulheid van de miljardairs tegen de arme borst stuiten. Christus himself zou ervoor gekozen hebben het geld aan de armen te geven. En die miljardairs zou hij aangesproken hebben als farizeeërs.

Ze kunnen hun naam zuiveren door minstens evenveel geld te stoppen in het potje voor sociale appartementen. Geef aan god wat aan god toekomt en aan de armen evenveel, om even het nieuwe testament te persifleren.

Lucienne Colpaert, Dendermonde

Symfonie in steen

President Macron lijkt wel erg optimistisch als hij vijf jaar een haalbare termijn acht voor de heropbouw en restauratie van de Notre-Dame. Toevallig zijn er over vijf jaar in Parijs de Olympische zomerspelen. Een ‘architecte du patrimoine’, Marie-Amélie Tek, stelt evenwel dat de werken 15 à 20 jaar kunnen duren. Dat lijkt realistischer. In 2020 gaat men de Parijse Basiliek van Saint-Denis, gebouwd in de dertiende eeuw, uiteindelijk na 173 jaar zijn spits ( la flèche ) teruggeven. Deze spits, die werd beschouwd als een van de meest spectaculaire werken uit de Parijse regio, werd gedemonteerd omdat de toren waarop hij stond moest gestabiliseerd worden. Men voorziet dat de werken, veel minder dan deze voor de Notre Dame, 11 jaar zullen duren en de kosten 28 miljoen euro zullen bedragen.

Hopelijk gaan de nieuwsgierigen naar de toestand van de Notre-Dame een bezoek brengen aan het ‘Maison de Victor Hugo’, ingericht als museum, op de toeristische ‘Place des Vosges’. Dank zij deze schrijver werden rond 1830 plannen gemaakt voor de restauratie van de verwaarloosde kathedraal, want afbraak ervan was zelfs een optie. De stijl van het classicisme was toen in zwang en op de gotische stijl werd neergekeken. Zijn heftig pamflet Guerre contre les démolisseurs en zijn roman De bultenaar van Notre-Dame (Derde Boek), keerden echter de stemming. Voor Victor Hugo bleef de Notre-Dame “een grootse symfonie in steen”.

Roger Vyverman, Ninove