Laten we vooral op tijd overdenken hoe we de technologische evolutie maatschappelijk gaan aanpakken

Het is nuttig en nodig zich zorgen te maken over de toenemende robotisering van onze samenleving maar niet in de eerste plaats over de onstuitbare technologische vooruitgang waarvan ze getuigt. De huidige robotisering is een verdere stap in de technologische (r)evolutie die we nu al pakweg drie eeuwen meemaken. En de positieve resultaten mogen gezien worden: zonder de gigantische productiviteitsverhoging is het huidig niveau van materiële welvaart gewoon ondenkbaar.

Maar zoals in ongeveer alles hebben we met technologie onvermijdelijk te maken met verliezers en winnaars. Maatschappelijke vooruitgang is alleen mogelijk wanneer de verliezen van de eerste groep kleiner zijn dan de winsten van de tweede. Dan kunnen we de verliezers compenseren uit de winst van de winnaars.

Dat is net het politiek werk waarin we bijzonder slecht zijn. Er vinden sinds WO II weliswaar herverdelingen plaats, vooral indirecte via onderwijs en gezondheidszorg. Toch hebben ook, wellicht vooral, de rijkste landen nog steeds te kampen met nauwelijks voorstelbare verschillen in welstand en comfort tussen de maatschappelijke boven- en onderlagen.

Bovenstaande geldt uiteraard ook voor fenomenen zoals ChatGPT. Laten we vooral op tijd goed overdenken hoe we de aanstormende en wenselijke technologische evolutie, inclusief onvermijdelijke robotisering, maatschappelijk gaan aanpakken. Een ordentelijk basisinkomen lijkt daarbij een voor de hand liggende mogelijkheid. Dat wordt best gefinancierd door belasting te heffen op de arbeid, die van de robotten dan in de eerste plaats.

Nog dit. Wie eens goed wil lachen raad ik aan zijn geboortedorp in ChatGPT in te voeren en vooral dan een aantal keer ‘more’ te vragen. Zo schijnt het mijne te beschikken over theaters en musea, kan je er heerlijk aan ‘boating’ doen op de rivier of wandelen in haar ‘rolling hills’, waarbij je vooral de historische watermolen en de middeleeuwse kerk moet bezoeken. Voor de geïnteresseerden: het gaat over De Pinte, waar niets van dat alles te vinden is. De enige nauwkeurige ‘informatie’ betrof enkele platitudes (uit toeristische folders gejat?), die deze mirakelsoftware nagenoeg verbatim ook ophoest voor de gemeente waar ik vandaag woon. De Lange Wapper is dan weer een folkloristische figuur die heel sterk aan Ghent gebonden zou zijn..... Eindeloze leute!

Stefaan Reel, Ranst