Laat ons hopen dat niemand de Boekenbeurs overneemt

Ivo Victoria is schrijver van Alles is oké. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

In mijn jeugd was de Boekenbeurs in de eerste plaats een schooluitstap tijdens dewelke jongens zoals ik urenlang verveeld door de hallen van Antwerp Expo dwaalden. Boeken vonden we iets voor nerds maar een dag vrij spuugden we niet in de bek. In recentere jaren was ik aanwezig als auteur – het kan verkeren in een mensenleven. Op verzoek van mijn uitgever sleet ik menig uurtje eenzaam en alleen achter een signeertafeltje terwijl ik over gruwelijke martelpraktijken dagdroomde. Dromen waarin de BV met zijn lange rij wachtenden aan de overkant van het gangpad niet zelden een hoofdrol vertolkte.

Laat ons hopen dat niemand de Boekenbeurs overneemt. Elk faillissement is een menselijk drama en ik ontken dat drama niet, gun het niemand, hoop dat alle betrokkenen nog een lang en vreugdevol leven mogen leiden. Maar ik heb nooit begrepen waarom de Vlaamse hoogmis van het boek de vorm van een indoor braderie moest krijgen.

In april begint Brommer op zee, het nieuwe boekenprogramma op Canvas en de VPRO, gepresenteerd door Ruth Joos en Wilfried de Jong. In februari ’22 worden twee nieuwe, grote literaire prijzen geïnstalleerd – een voor volwassenen (fictie en non-fictie) en een voor kinder- en jeugdboeken. Daarmee krijgt de Vlaamse boekenwereld belangrijke troeven in handen die de afgelopen jaren node werden gemist. Je hoeft geen marketinggenie te zijn om in de slipstream van deze nieuwe ijkpunten, een groter momentum te creëren voor het boek in Vlaanderen. De Nederlandse Boekenweek, die er elk jaar in slaagt om een enorm mediacircus op gang te brengen, waarbij door het hele land drukbezochte live-events plaats vinden en de lokale boekhandel dankzij het gratis Boekenweekgeschenk een week lang het bruisende middelpunt van elk winkelcentrum is, kan en moet tot inspiratie dienen. Ik heb nooit begrepen waarom eerdere pogingen om in Vlaanderen met de Boekenweek samen te werken geen succes waren, maar het verdwijnen van de Boekenbeurs is een obstakel minder, én reden te meer om het opnieuw te proberen.

Een week waarin media, uitgevers, en auteurs het land in trekken, de boekhandels en theaters in, verenigd onder één vlag. Een moment waarop het boek naar de mensen trekt in plaats van dat de mensen naar een sfeerloze veredelde hangar worden gelokt – ja, dat zou wat zijn. Met liefde zal menig auteur stad en land doorkruisen, reken maar. Van Tom Lanoye tot Pascale Naessens, van Annelies Verbeke tot Urbanus en kom maar door met die Grote Jeroen Meus Roadshow. Ik wil ze allemaal van boekhandel naar boekhandel zien trekken ter meerdere eer en glorie van het boek, in al zijn genres en verschijningsvormen.

Laat ons niet vervallen in sentiment over vroegere tijden. De Boekenbeurs moet niet blijven bestaan ‘omdat ze altijd al bestaan heeft’. De muffe warmte van die overvolle expohallen had niet haar charme. Er is niks mis mee om in dankbaarheid terug te kijken op wat geweest is. Laat ons in godsnaam de nieuwe kansen grijpen nu ze zich aandienen. Breng het jaarlijkse momentum voor het boek terug naar waar het hart van de boekenliefhebber het luidst klopt: de boekhandel.