Kunnen paddo’s ons genezen?

Vorige week maakte Kate Brown, de gouverneur van Oregon, de samenstelling van een adviesraad voor psilocybine bekend. Waarom heeft Oregon een officiële raad nodig om te adviseren over de actieve stof in paddo’s? Omdat het als eerste Amerikaanse staat een infrastructuur wil ontwikkelen die psychedelische paddenstoelen een plaats moet geven in het dagelijkse leven. Dat gebeurt met een nieuwe aanpak: geen legalisatie, geen medicalisering, maar therapeutisch gebruik in erkende centra onder deskundige begeleiding.

Measure 109, de in november goedgekeurde wet die het project mogelijk maakt, is het geesteskind van Tom en Sheri Eckert, twee therapeuten in Portland. In 2015 lazen ze een artikel in The New Yorker over de medische experimenten met lsd in de jaren 1950, voor de drug ondergronds ging. De veelbelovende resultaten van die eerste experimenten brachten de Eckerts, die zelf ervaring hadden met paddo’s, op het idee van een therapeutische toepassing van psilocybine.

Psilocybine bezit het uitzonderlijke vermogen om iemands persoonlijkheid te veranderen. Volgens de conventionele definitie is de persoonlijkheid vast en onwrikbaar. Maar Matthew Johnson, een psychiater van Johns Hopkins University, heeft verscheidene studies uitgevoerd waarin de deelnemers, variërend van heel ziek tot zogeheten ‘gezond en normaal’, al na één enkele dosis psilocybine ingrijpende wijzigingen in hun kijk op de wereld en zelfs hun persoonlijkheid te kennen gaven.

Vooral karaktertrekken rond openheid voor verandering en onzekerheid lijken losser te worden. Mensen gaan zich vragen stellen over hun oordeel, zijn bereid om andere meningen te aanvaarden, worden toleranter voor ambiguïteit. Psilocybine is bovendien een bron van diepe, mystieke ervaringen, die mensen zich zelfs maanden en jaren later als de meest zinvolle van hun leven herinneren.

Maar het sterkste argument voor psilocybine komt uit universitaire studies die aantonen dat het middel een potentieel effectieve behandeling is voor ernstige depressie, angst op het levenseinde en drugsverslaving. “De behandeling van verslaving heeft in 2021 dringend revolutionaire technologieën nodig”, zegt Todd Korthuis, professor geneeskunde aan de Oregon Health and Science University. “De studies zijn nog niet definitief, maar ze tonen dramatische veranderingen in het leven van de mensen. Dat is wat we nodig hebben voor verslaafden aan cocaïne, methamfetamine, zelfs alcohol en tabak.”

Sommige vroege resultaten zijn zo opmerkelijk dat ze haast te mooi lijken om waar te zijn – in afwachting van veel meer onderzoek. Een recente studie stelde vast dat meer dan de helft van de proefpersonen met ernstige depressie na slechts twee behandelingen, aangevuld met psychotherapie, na vier weken hersteld waren. In een studie bij Johns Hopkins over tabaksverslaving waren twee derde van de proefpersonen die psilocybine in combinatie met cognitieve gedragstherapie ontvingen een jaar later rookvrij. Als die resultaten in onderzoeken met grotere steekproeven en in andere contexten worden bevestigd, mogen we van een mirakel spreken. En zelfs als uit verder onderzoek zou blijken dat psilocybine zelfs maar de helft zo effectief is als in deze experimenten, zou het nog altijd een doorbraak zijn.

Toen ik jonger was, vermeed ik psychedelica omdat ik bang was de controle te verliezen. Later, in een erg moeilijke periode van mijn leven, probeerde ik ze uit wanhoop. Het waren geen prettige ervaringen. Deuren werden open geschopt rond mijn angsten, mijn huwelijk, mijn werk, mijn familie, mijn rancunes, mijn banden, mijzelf. Ik ging vaak akelige kamers binnen. Er was extase, er was schoonheid, maar ook angst en vaak, heel vaak intense walging. Dingen die ik met veel moeite had verdrongen, kwamen aan de oppervlakte. Tegenstrijdige delen van mijn leven, mijn geloof, mijn persoonlijkheid, vonden elkaar en ik kreeg meer inzicht in mezelf. Een paar microgram psilocybine was genoeg om mijn greep op de realiteit te doen lossen op manieren waar ik dankbaar voor ben. Ik ben soepeler in mijn oordeel en mijn kijk op de wereld, sta meer open voor wat mysterieus en vreemd is.

Maar net als bij een meer traditionele therapie hebben die ervaringen mij alleen veranderd omdat ik er later iets mee deed, wanneer ik weer nuchter was. “Je kunt een fantastische ervaring meemaken, maar als je er niet mee werkt om jezelf te ontwikkelen, zal ze misschien niet de impact hebben waarop je hoopte”, zegt Eckert. “Dan vervaagt ze als een droom.”

Of ze maakt je kapot. Psilocybine is niet verslavend en er is geen dodelijke dosis. Maar de ervaringen kunnen wel psychologisch pijnlijk zijn en littekens nalaten. Angsttrips kunnen blijvende trauma’s veroorzaken, psychose uitlokken en in zeldzame gevallen tot zelfdoding leiden. Psychedelica zijn niet onschuldig.

De Eckerts wilden niet terug naar het roekeloze gebruik van psychedelica van de late jaren 60 en 70, wel naar de toepassing onder toezicht en met begeleiding van de late jaren 50 en de vroege jaren 60. “Wij wilden de psychedelische therapie een eigen basis geven”, zegt Tom. Paddo’s zullen niet vrij te koop zijn, maar er komen gecontroleerde centra met opgeleid, bevoegd personeel dat tijdens de trip bijstand kan verlenen en daarna mensen kan helpen om hun ervaring te verwerken en te integreren. Er zal een screening zijn op psychologische en lichamelijke aandoeningen die de ervaring onveilig kunnen maken, en er zal hulp beschikbaar zijn voor wie een psychologische of fysieke crisis zou ervaren.

Het initiatief van de Eckerts vond steun bij de Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies (MAPS), een vereniging die al decennia ijvert voor nieuw onderzoek naar de medische voordelen van psychedelica. De stichter van MAPS, Rick Doblin, staat achter het initiatief in Oregon maar is zich bewust van de problemen. Hoe zullen de begeleiders worden getraind? Hoe zullen de patiënten worden gescreend? Hij merkt ook op dat psilocybine op het federale niveau verboden blijft en dat de federale overheid op elk moment zou kunnen ingrijpen. “Ik vrees dat de mensen die het grootste risico lopen, therapeuten die hun vergunning dreigen te verliezen, terughoudend zullen zijn om mee te werken, terwijl dat net de mensen zijn die we het meest nodig hebben.”

Achter Doblins reserves gaat een vrees schuil die ik al bij veel hervormers heb gehoord: te snelle, te ingrijpende evoluties kunnen tientallen jaren van hard werk en moeizame vooruitgang in gevaar brengen. Enkele verhalen, zelfs overdreven, over schadelijke trips of onverantwoordelijke begeleiders, kunnen ons terugbrengen naar de jaren 70, toen de maatschappij zich scherp tegen psychedelica keerde. Je kunt de wetenschap wel aan je kant hebben, maar dat betekent niet dat de publieke opinie zal volgen.

Maar wat mij het meest opvalt aan dit project is dat het breekt met het koppel van medicalisering/legalisering dat het drugsbeleid al tientallen jaren domineert. Er zullen geen winkels komen waar je psilocybine kunt kopen. De therapie zal evenmin voorbehouden zijn aan mensen met een geestesziekte. Measure 109 gaat uit van het idee dat psychedelica ons leven in goede zin kunnen veranderen, ziek of gezond. Psilocybine zal geen genezing brengen voor alle kwalen van onze samenleving. Maar het kan een optie zijn voor mensen die dat nodig hebben, en zowel de bewijzen uit de studies als de anekdotische gegevens suggereren dat het veel levens kan veranderen. Dat zou al genoeg zijn. Dat zou al heel veel zijn.

© 2021 The New York Times Company