Kop op! De wereld staat er beter voor dan je denkt

Mensen hebben een cognitieve voorkeur voor slecht nieuws (houdt ons alert en in leven), en wij journalisten weerspiegelen dat: we berichten over vliegtuigen die neerstorten, niet over vliegtuigen die landen. Wij belichten rampen, tegenslagen, bedreigingen en doden, dus 2022 heeft ons druk beziggehouden.

Maar een constante stroom van slecht nieuws kan verlammend werken. Dus hier is mijn poging om onze cognitieve denkfouten te verhelpen. Tot de pandemie schreef ik jaarlijks een column waarin ik betoogde dat het voorgaande jaar het beste was in de menselijke geschiedenis. Dat kan ik dit jaar niet doen. Maar ik kan wel zeggen dat er in het algemeen veel goed gaat en dat dit misschien wel de beste tijd ooit is om te leven.

2022 blonk vooral uit in technologische vooruitgang.

De zonne-energiecapaciteit over de hele wereld zal de komende vijf jaar ongeveer verdrievoudigen en steenkool inhalen als ‘s werelds belangrijkste energiebron. Er zijn voortdurend technische verbeteringen - zoals de onderzoekers van het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology die een manier ontwikkelen om dunne en flexibele zonnepanelen te produceren die bijna elk buitenoppervlak in een energiebron kunnen veranderen.

Er zijn vergelijkbare doorbraken op het gebied van batterijen. Batterijen, saai? Nee! Ze zijn een van de meest boeiende grenzen van de technologie, waarbij innovatie cruciaal is voor de opslag van groene stroom. Ook kernfusie als energiebron bereikte in 2022 een mijlpaal. Groene waterstof wint ook terrein en kan nuttig zijn voor de scheepvaart en de opslag van energie.

Het resultaat is dat we ons midden in een revolutie van hernieuwbare energiebronnen bevinden, waardoor we binnenkort veel beter af zouden kunnen zijn. Als alles goed gaat, zullen we de vruchten plukken van goedkopere, betrouwbaardere en mobielere energie dan ooit tevoren. Echt goedkope energie, hetzij uit zonnepannelen of uit kernfusie, kan een ware transformatie teweegbrengen: het kan bijvoorbeeld ontziltingsinstallaties laten draaien om het schaarser wordende drinkwater te leveren.

Voor de duidelijkheid: klimaatverandering blijft een existentiële uitdaging. Wat nieuw is, is dat als je je ogen een beetje dichtknijpt, het nu mogelijk is een pad te zien waarin we er - ternauwernood - in slagen een ramp af te wenden.

Ook op het gebied van gezondheidstechnologie is er enorme vooruitgang geboekt. Wetenschappers zetten grote stappen met vaccins tegen malaria, wat wel eens zou kunnen wijzen op een nieuwe gouden eeuw voor de ontwikkeling van vaccins. Met immunotherapie boeken wetenschappers vooruitgang in de strijd tegen kanker. (Een nieuwe techniek voor het bewerken van genen zou de bloedziekte sikkelcelanemie kunnen genezen; Bill Gates betoogt in zijn jaarlijkse brief dat dezelfde aanpak uiteindelijk ook HIV/AIDS zal genezen.)

We hebben het nog niet eens gehad over de vooruitgang in kunstmatige intelligentie, waaronder ChatGPT. (Nee, die heeft deze column niet geschreven.)

En natuurlijk maakt de technologie niet alleen sprongen in onderzoekslaboratoria, maar heeft het ook impact op individuele levens. Ik schrijf dit op een familieboerderij in Oregon met behulp van onze nieuwe Starlink-internetdienst die het platteland van Amerika autonomer heeft gemaakt (en een game-changer is geweest voor Oekraïners toen de Russische indringers hen de mond snoerden).

Het is waar dat wat misschien wel de belangrijkste trend gedurende mijn leven is - de historische vooruitgang op vlak van wereldwijde armoedebestrijding - is vertraagd door Covid-19, klimaatverandering en het effect van de oorlog in Oekraïne op de wereldwijde voedselprijzen. Maar de trend is niet ingestort.

“Veel uitkomsten van de pandemische dip waren niet zo slecht”, zei Esther Duflo, een MIT-professor en de jongste Nobelprijswinnaar ooit voor de Economie. “Het was voor Afrika veel minder een catastrofe dan voor ons.”

Onderzoekers van de Wereldbank schatten inderdaad dat het aantal mensen dat in extreme armoede leeft in 2022 is gedaald, hoewel het cijfer hoger blijft dan aan de vooravond van de pandemie. Het aantal is ongeveer hetzelfde als in 2018 - en veel beter dan in 2017 en voorgaande jaren.

Opmerkelijk genoeg blijkt uit voorlopige schattingen dat de wereldwijde kindersterfte tijdens de pandemie is blijven dalen. De kans dat een kind op 5-jarige leeftijd sterft is nu ongeveer de helft kleiner dan in het jaar 2000, en een kwart kleiner dan in 1970.

Ik bagatelliseer de wereldwijde humanitaire crisis niet, en we moeten het beter doen. Kinderen over de hele wereld lijden aan ondervoeding. Jonge meisjes worden uitgehuwelijkt. Ontheemde jongens en meisjes gaan niet naar school.

Maar David Beasley, uitvoerend directeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties, merkt op dat, hoewel de wereld wordt geconfronteerd met “een perfecte storm” van rampen, de wereld heeft gereageerd met een stortvloed van hulp en een internationale druk om de export van Oekraïens graan via de Zwarte Zee mogelijk te maken. Deze maatregelen hebben een regelrechte hongersnood voorlopig afgewend.

“Eerlijk gezegd”, zei hij, “had het veel erger kunnen zijn.”

U zult misschien gehuiverd hebben toen ik hierboven schreef dat “dit misschien nog steeds de beste tijd ooit is om te leven”. Dat is in tegenspraak met de algemene somberheid. Maar zouden we liever leven in een andere tijd waarin kinderen meer kans hadden om te sterven?

Max Roser van de onmisbare website Our World in Data verwoordt de situatie precies goed: “De wereld is verschrikkelijk. De wereld is veel beter. De wereld kan veel beter worden. Alle drie de uitspraken zijn tegelijkertijd waar.”

Dus al het slechte nieuws is echt, en ik schrijf erover in de andere 364 dagen van het jaar. Maar het is ook belangrijk om de vooruitgang te erkennen die onze hersenen (en wij journalisten) vaak niet zien - al was het maar om onszelf eraan te herinneren dat vooruitgang mogelijk is als we onze schouders eronder zetten. Voorwaarts!

Deze bijdrage verscheen oorspronkelijk in The New York Times