Jeff Hoeyberghs is de slechtst denkbare aanleiding om de seksismewet af te schaffen

Ivo Victoria is schrijver van Alles is oké. Hij woont en werkt in Amsterdam. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Je kan vinden van de veroordeling van Jeff Hoeyberghs wat je wil – zelf zie ik het als een terechte oeuvreprijs voor zo’n slordige twintig jaar boertigheid – maar ze lijkt me de slechtst denkbare aanleiding om de seksismewet af te schaffen, zoals juristen in deze krant voorstelden (DM 05/01).

Misschien moet die wet juist preciezer. De zaak Hoeyberghs is immers een groteske, met in de hoofdrol iemand wiens ego jarenlang is opgeblazen door tv-programma’s die graag een podium bieden aan iemand die ‘lekker controversieel’ is; nog bedankt daarvoor. Maar dagelijks seksisme is veel subtieler en subversiever – en vereist dus grote nauwkeurigheid bij het bestraffen ervan.

De vrijheid van meningsuiting staat door het vonnis alleszins niet op het spel, zoals sommigen beweren. Hoeyberghs heeft zijn vrijheid misbruikt en schade toegebracht aan de vrijheid van anderen; hij is niet de eerste die hiervoor wordt veroordeeld. Van alle semi-filosofische relativeringen (hoi, Rik Torfs) en alle mensen die zijn uitspraken ‘cafépraat’ noemen (welke cafés frequenteren jullie in godsnaam?) was de reactie van Bart De Wever de opmerkelijkste: ‘Uitspraken Hoeyberghs waren dom en schandalig. Maar laakbaar is iets anders dan strafbaar. Vrijheid kan niet beschermd worden door ze in te perken.’

Het is een kijk op vrijheid die ik in Nederland vooral zie bij wappies en Forum voor Democratie: vrijheid als een afwezigheid van grenzen – alles kunnen doen en zeggen. Maar in de strijd tegen seksisme gaat het om de vrijheid van vrouwen om te kunnen werken, over straat te wandelen, zich in een café of dancing te begeven zonder onheus behandeld te worden.

Die vrijheid werd door Hoeyberghs aangevallen dus ja, natuurlijk moet zijn vrijheid om ‘domme en schandalige’ geweldsfantasietjes uit te kramen worden ingeperkt om de vrijheid en veiligheid van vrouwen te beschermen. Zoals de vrijheid hard auto te rijden wordt ingeperkt door snelheidsbeperkingen om zo de vrijheid te beschermen van zij die veilig aan het verkeer willen deelnemen.

Onze wetgeving staat bol van de vrijheidsinperkingen ten einde andere vrijheden – waarvan wij gezamenlijk hebben bepaald dat die belangrijker zijn – te beschermen. Maar voor De Wever wegen seksisme en de bijhorende dreiging van geweld en discriminatie dus niet zwaar genoeg. Het maakt zijn reactie tot de seksistische variant op het klassieke ‘Ik ben tegen racisme maar…’

Wat ik wil horen van politici als De Wever is: ‘Of de seksismewet werkbaar is, is aan juridische specialisten, maar één zaak is zonneklaar: seksisme is een groot maatschappelijk probleem, we moeten dit hard aanpakken en mensen als Jeff Hoeyberghs zijn deel van het probleem. Kortom, hier is mijn plan: …’ Maar nee. Het is weer onze vrijheid die onder druk staat; een fopargument dat niks meer is dan een gemakzuchtig excuus om jezelf te ontslaan van de verplichting om iéts langer na te denken over de vraag wie die vrijheid, die je o zo belangrijk schijnt te vinden, in de wereld van vandaag het hardste nodig heeft: Jeff Hoeyberghs, of alle vrouwen?