Je kunt mensen vormen tot monsters, zo blijkt weer uit de moord op monsieur Paty

Mark Coenen is columnist.

Uit het Romeinse volksgeloof stamt de overtuiging dat beren hun nageslacht vorm geven door hen na de geboorte intens en langdurig te likken. Men geloofde dat het wicht er na de worp nog niet uitziet als een beer en dat de moeder pas door haar jong te likken ervoor zorgt dat de pasgeborene op iets als een berenjong gaat lijken.

Dat schijnt ook bijna letterlijk zo te zijn: berenwelpen worden blind geboren, dienen driftig te worden schoongelikt en hebben lang moederlijke zorg nodig. Beren zijn, ongeveer in de woorden van mijnheer de Uil van de Fabeltjeskrant, net als mensen: ze worden niet geboren, ze worden gevormd.

Dat was de visie van Erasmus op de mens en wie zijn wij om daar aan te twijfelen.

Je kunt mensen vormen tot monsters: dat bleek vorige week nog maar eens in Frankrijk, waar een leraar geschiedenis zonder pardon de keel werd doorgesneden door een Tsjetsjeense malloot, blind van haat, opgestookt door extremisten. Vermoord worden omdat hij godbetert een tekening liet zien van de profeet, wat men zag als een daad van blasfemische agressie, wat de gestoorde achttienjarige een vrijgeleide gaf tot de gruweldaad.

In de hoofden van sommigen is het nog altijd de zevende eeuw. Het is het drama van de letterlijkheid, uitgedragen door fanatici en fascisten. Oekazes en fatwa’s van 1300 jaar geleden worden niet geplaatst en geïnterpreteerd in de context van die tijd, maar nog altijd letterlijk doorvertaald naar nu. De 114 soera’s uit de Koran hebben kracht van wet en veel te veel moslims in Frankrijk vinden dat die wet boven die van de staat staan.

Voor hun god en tegen het vaderland.

Lege hoofden vol vergif en haat en venijn, die daar nog trots op zijn ook: het lijkt steeds meer een teken van deze tijd. Men moet alleen maar de gore tweets lezen die Marc Van Ranst al een tijd moet incasseren. Inclusief doodsbedreigingen.

De gouverneur van Michigan ontsnapte onlangs aan een aanslag van rabiate rednecks in het bezit van oorlogsmaterieel en semi-automatische wapens. Bedoeling was het parlementsgebouw in de hoofdstad van Michigan te bestormen en daar mensen gijzelen, onder wie Gretchen Whitmer, Democrate en gouverneur. De zittende president keek er naar en grijnslachte in zijn polariserend kindervuistje.

Er is geen straf zwaar genoeg om dit soort van gedrag te voorkomen: elke aanslag strekt tot voorbeeld van een volgende. Geen enkel verbod of het kan overtreden worden door een gebod. Het is ook wachten tot in de verslaggeving weer een ‘brein’ achter de aanslag opduikt: alleen de terminologie al inspireert hersenloze copycats.

De moord op Paty is voor sommigen een overwinning op de goddelozen. De ziekelijke types die dat vinden zijn door hen die hen hebben opgevoed in een verachtelijke, monsterachtige vorm gelikt. Daar begint en eindigt alles mee.