OpinieLuckas Vander Taelen
In het geval van Associated Press gaat het streven naar inclusiviteit wel heel ver
Luckas Vander Taelen is columnist en historicus.
Het Amerikaanse Associated Press (AP) is een van de grootste mondiale nieuwsleveranciers. Het bureau is zowat overal ter wereld aanwezig. Al meer dan een eeuw lang houdt het ook een ‘Stylebook’ bij, dat geregeld wordt bijgewerkt en advies geeft over taalgebruik aan al wie in het Engels wil schrijven.
De laatste jaren houdt dat stijlboek het niet bij louter grammaticale regels en tips. Het adviseert de gebruikers nu ook over ‘inclusive storytelling’ en spoort hen aan “verder te gaan dan onze gewone manier van denken”. Volgens AP zijn we allemaal het slachtoffer van onbewuste vooroordelen en moeten journalisten er alles aan doen om manieren te vinden om anders te gaan denken en schrijven. Want, schrijft het stijlboek, “de traditionele manier waarop we verhalen vertellen is de weerspiegeling van dominante groepen”.
De samenstellers pleiten al een tijd voor ‘person first language’: omschrijvingen waar de persoon op de eerste plaats komt en niet gereduceerd wordt tot zijn beperking. Je zegt dus niet meer ‘een blinde’ maar ‘een persoon die blind is’.
Hoofdletters
Maar het streven naar inclusiviteit gaat nog verder, tot in de details en letterlijk tot in de kleine lettertjes. Want AP vindt dat hoofdletters gebruikt moeten worden als men het heeft over gediscrimineerde groepen.
Als we het over inheemse volkeren hebben, moeten we ‘Indigenous’ met hoofdletter schrijven en ‘Blacks’ als het over mensen gaat met een zwarte huidskleur. Dat moet, omdat zwarten “sterke historische en culturele overeenkomsten” hebben. Dat is niet het geval bij blanken: ‘whites’, witte mensen, hebben geen recht op een hoofdletter omdat ze geen gelijkaardige gemeenschappelijke ervaring van onderdrukking hebben. Zo heeft ‘Black Lives Matter’ zelfs gevolgen voor de manier waarop journalisten zouden moeten gaan schrijven.
AP zegt dat het zich voor zijn aanbevelingen laat leiden door wat er in de maatschappij gebeurt, en dat taal daaraan onderhevig is. Over een paar jaar is alles misschien anders, zeggen de samenstellers. Maar ze lijken niet altijd te beseffen dat ze opgesloten dreigen te worden in een politiek-correcte bubbel die gewone gebruikers van een taal met verstomming slaat.
Dat bleek kort geleden toen AP in een versterkt elan naar een nieuw taalgebruik aanbeval het lidwoord ‘the’ te vermijden bij de aanduiding van groepen. Dat zou immers leiden tot veralgemeningen en ‘ontmenselijking’. Als voorbeelden werden de ‘mentaal gestoorden’ gegeven. Die zouden beter ‘mensen met een mentale ziekte’ genoemd worden. ‘Armen’ worden liever geduid als ‘mensen die arm zijn’.
Maar AP voegde daar nog twee groepen bij die niet met het veralgemenende ‘the’ geduid zouden mogen worden en die voor consternatie zorgden.
Een eerste groep waren de ‘college educated’. Waarom het benoemen van gediplomeerden kwalijk zou zijn, was niet meteen duidelijk. Het hebben van een diploma werd zo op hetzelfde niveau gesitueerd als een handicap of een sociale achterstand.
The French
Maar het was vooral een andere illustratie die ophef veroorzaakte: AP raadde af om het over ‘the French’ te hebben. Ook hier werd niet uitgelegd waarom nu plots de inwoners van Frankrijk niet meer als ‘Fransen’ zouden mogen worden aangeduid en waarom dit ze zou ‘ontmenselijken’.
De Franse krant Le Monde schreef er een ironisch stuk over, en meteen brak er een socialemediastorm uit. Onze zuiderburen vroegen zich af hoe ze zichzelf zouden moeten benoemen in de AP-newspeak. Misschien ‘people experiencing Frenchness’ of zoiets, suggereerde iemand. De Franse ambassade in de Verenigde Staten wijzigde als grap haar naam in die zin tot ‘the Embassy of Frenchness’. Nationalist Eric Zemmour deed zichzelf zelfs geweld aan door in het Engels te tweeten: “We are the French!”
AP verwijderde de verwijzing naar ‘the French’, maar bleef toch de aanbeveling verdedigen om groepen nooit als een onverdeelbare monoliet te etiketteren. Hoe we de Fransen dan het best benoemen, daar waren ze zelf blijkbaar nog niet uit.
De meest wijze woorden kwamen van Nicholas Kristof, columnist bij The New York Times. “Als je het hebt over ‘de Fransen’, is dat dan ‘ontmenselijkend’? Echt? Ik wou dat wij als linksen minder tijd zouden besteden aan dit soort gedoe over taal en meer bezig zouden zijn met echte problemen.”