Ik vind het Britse nee tegen de EU het tegendeel van verschrikkelijk

Verrast? Kom nou. Wat hadden ze dan gedacht, al die duizelingwekkende deskundigen, die zeshonderd topeconomen, die strenge Lagardes, wat hadden ze bedoeld met hun apocalyptische toekomstvisioenen na de brexit? Wilden ze soms dat de Britten hen zouden geloven? Dat die rillend van angst naar de stembus zouden kruipen om onderdanig het de technocratische elite welgevallige vakje aan te strepen? Zei ik welgevallig? Het moet zijn: het enig denkbare vakje: Blijven. Punt. Voor iets anders zijn de hersens van de technocratische elite niet geprogrammeerd.

In de hele campagne klonken meer dreigementen dan argumenten. Wat sterk opviel, was een soevereine minachting voor feiten. De brexit-voorstanders zijn van één leugen niet doodgevallen, anders lagen de eilanden nu bezaaid met lijken. Ook de brexit-tegenstanders hadden weinig last van realiteitszin. Zij waren het die de doemdenkende topeconomen aansleepten. Wisten zij dan niet wat sinds 2008 iedereen weet? Dat kristallen bollen betrouwbaarder zijn dan economen?

Een voorbeeld. Migratie was een centraal thema in dit referendum. Sinds de grenzen open gingen voor Europese migranten, Polen, Bulgaren en zo meer, zijn binnen de kortste keren achtenveertig maal méér mensen naar Groot-Brittannië gekomen dan van regeringszijde werd voorspeld. Intussen is dat cijfer achterhaald. De schatting ligt nu bij honderdvijftig keer meer. Dacht de technocratische elite nou echt dat de burgers geen hersens in hun hoofd hebben?

De brexit-voorstanders wordt verweten dat ze hun grofste bakkes opentrokken. Klopt helemaal, het is trouwens een van de vele tradities waarin Groot-Brittannië grossiert.

Zijn de brexit-tegenstanders dan beter? Geen haar. Je kunt, zoals ik, een hekel hebben aan Nigel Farage. Maar is dat een reden om hem loslopend wild te noemen? Groot-Brittannië zou nu de rest van Europa besmetten. Zijn de brexit-voorstanders soms aangetast door builenpest? Je moet oppassen met je metaforen, geloof de ouwe dichter nou maar.

Telkens als ik praat met een diplomaat, een eurocraat en dergelijk volk, valt het me weer op. Die dulden geen tegenspraak. Iets wat werkelijk buiten hun smalle denkraam staat, gaat hun voorstellingsvermogen te boven. Voor de technocratische elite is het een ondraaglijke gedachte dat ze weleens ongelijk zou kunnen hebben. Dringt dat ongelijk zich onweerstaanbaar op, dan galmt het grote schelden.

Neem het vorige omvangrijke Europese nee. In 2005 verwierpen de burgers van twee eerbiedwaardige democratieën, Frankrijk en Nederland, stichtende leden van de Unie, de Europese Grondwet. Op staande voet werden die burgers uitgekreten voor idioten, achterlijke pummels of racisten.

Ik vind het Britse nee tegen de Europese Unie het tegendeel van verschrikkelijk. Het biedt Europa juist nieuwe perspectieven. De technocratische elite wordt ruw door elkaar geschud. Zal ze nu eindelijk eens luisteren naar wat de Europese burgers haar al jaren proberen diets te maken? Zal ze eindelijk zien welk spoor van verwoesting haar meedogenloze bevelschriften hebben getrokken?

Zal Europa de kans grijpen om het Angelsaksische neoliberale extremisme te verlaten? Zal Europa van een krachtige, genereuze sociale zekerheid volgens continentale modellen de speerpunt voor zijn beleid maken? Het is de hunkering van tientallen miljoenen Europese burgers.

Het blijven waterkansjes. Maar meer hebben we voorlopig niet.