Hip hip voor Kristof Calvo! Gelijk heeft hij: we moeten de particratie slopen

Eindelijk, eindelijk verzet een politicus zich tegen de illegale, ongebreidelde en ondemocratische macht van de partijvoorzitters. Eindelijk! De eer komt toe aan Groen-Kamerlid Kristof Calvo. In De zondag formuleerde hij het zo: “Dat is vandaag mijn grote obsessie: als we de democratie willen redden, dan moeten we onze particratie slopen. Bouchez is niet verkozen geraakt als Kamerlid, maar heeft wel meer macht dan de 150 Kamerleden samen. Dát is het probleem. De macht moet liggen bij de mensen die verkozen zijn.”

En of dat het probleem is. Calvo is er naar Nederland voor moeten gaan om dat te ontdekken. Onafhankelijke politieke waarnemers van ons Wetstraat-gebeuren weten dat al veel langer. Bovendien is partijpolitiek ook bij Calvo niet ver weg: MR-voorzitter Bouchez te kakken zetten komt hem mooi uit omdat die man het regeringswerk, en dan vooral dan dat van Groen/Ecolo, de hele tijd saboteert. Maar gelijk heeft hij: we moeten de particratie slopen. Een krachtig hoera is dus op zijn plaats.

Maar dan moet hij niet alleen a maar ook b zeggen. Bouchez is niet de enige voorzitter die macht usurpeert, de zeven Vivaldi-voorzitters plus de N-VA-voorzitter doen het ook. Alleen Open Vld-voorzitter Lachaert is Kamerlid , maar daaraan ontleent hij geen enkel mandaat om bijvoorbeeld ministers te benoemen. Wat hij toch gedaan heeft net zoals zijn collega’s. Paul Magnette (PS), die net zo goed als Bouchez vele bommetjes doet ontploffen, was verkozen voor het Europees Parlement maar heeft ontslag genomen. Jean-Marc Nollet van Ecolo is dan weer opgestapt als volksvertegenwoordiger.

Ook CD&V-voorzitter Coens zit in geen enkele verkozen assemblee (behalve dan de gemeenteraad van Damme) . Het heeft ook hem niet belet om ministers te benoemen. Conner Rousseau (Vooruit) en Meyrem Almaci (Groen) zitten in het Vlaams Parlement. In een fatsoenlijke federale staat hebben ze bijgevolg geen enkele bevoegdheid om zich te bemoeien met federale aangelegenheden. Toch doen ze niets anders. Bart De Wever ten slotte zetelt in het Vlaams Parlement, waar hij niets uitvoert. Maar geen enkele N-VA-verkozene of -minister zal iets doen of zeggen wat hun voorzitter zou kunnen mishagen.

Wat Kristof Calvo niet vermeldt in zijn interview – maar wat hij natuurlijk wel weet – is dat volgens de grondwet politieke partijen, en dus zeker hun voorzitters, niet bestaan. De grondwet bepaalt wel hoe ministers benoemd of ontslagen worden. Door de koning als het om federale ministers gaat, door het regionale parlement in de deelstaten. Dat nu al vele decennia lang die bevoegdheid gekaapt is door de partijvoorzitters is dus een duidelijke overtreding van de grondwet. Ook de manier waarop Groen zijn ministers heeft benoemd - via een stemming onder partijgenoten - is strijdig met de grondwet. Uitgerekend Calvo, die toen uit de boot viel, moet dat toch weten? Waarom onderzoekt het Grondwettelijk Hof al die overtredingen niet?

Calvo heeft in Nederland ook ontdekt dat daar de voorzitters doen wat ze moeten doen: hun partij besturen, niet het land. Iedere Nederlandse partij heeft wat ze een ‘politiek leider’ noemen. Omdat Nederland één groot kiesdistrict is, is de lijsttrekker meestal die politiek leider. Na de verkiezingen wordt de lijsttrekker de fractievoorzitter, tenminste als de fractieleden hem of haar verkiezen. Normaal gesproken wordt de lijsttrekker van de grootste partij de premier. Het is de beoogde premier die over de benoeming van de ministers onderhandelt met de coalitiegenoten. De partijvoorzitters zitten in hun bureau en zien dat het goed is. Of niet. Maar moeien zich niet. Althans niet openlijk.

Calvo, die in Nederland een soort stage doorloopt, wil ook bij ons dat de fractieleiders , democratisch verkozen als ze zijn, de machtspositie innemen die nu bekleed wordt door de particratische voorzitters. Goed idee. Maar: in België zijn het in de praktijk alweer de partijvoorzitters die de fractieleiders benoemen. De volksvertegenwoordigers ‘verkiezen’ de persoon die hen wordt opgedrongen.

Het is, hoe dan ook, te hopen dat Calvo met zijn oproep succes heeft. Het is alvast een eerste stap in de goede richting. Alles hangt af van de moed van Calvo’s collega’s in de Kamer. Zij en zij alleen kunnen hun voorzitters de macht ontnemen , die ze nu wederrechtelijk uitoefenen. De vraag is: hoeveel parlementsleden gaan in opstand komen tegen de particratie als ze het risico lopen er de volgende keer “niet meer bij” te zijn?

Ik hoor het antwoord van Kristof Calvo graag. Heel graag.